Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Brzeźno
zdjęcie Marek Kujawa 2009
Miniatura BrzeźnoMiniatura BrzeźnoMiniatura BrzeźnoMiniatura BrzeźnoMiniatura BrzeźnoMiniatura BrzeźnoMiniatura BrzeźnoMiniatura Brzeźno

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Tadeusz Hieronim ( tedesse ) RzepkaMarek KujawaGREGORIUS ...

Brzeźno

Briesen, Hohenbriesen (1943-45)

Województwo:wielkopolskie
Powiat:czarnkowsko-trzcianecki
Gmina:Czarnków
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Park:nr rej.: A-406 z 27.11.1979

Stan obecny

Własność J.S.T., świetlica środowiskowa.

Historia

Dwór z 1 poł. XIX w.
Od czasów staropolskich wieś należała do zacnego rodu Czarnkowskich herbu Nałęcz. Protoplastą tego rodu był Sędziwój (zm. ok. 1530 r.), ożeniony z Barbarą Pampowską - kasztelan przemęcki. Ich synem był Wojciech Sędziwój (1527-1578), starosta generalny wielkopolski, kasztelan santocki. Ok. 1554 r. poślubił on Jadwigę Sierpską, z którą miał synów: Stanisława, Adama Sędziwoja, późniejszego generała i wojewodę łęczyckiego oraz Jana. Tenże Jan ożenił się z Zofią de Fulstin Herbultówną. Do ich dóbr należały także: Czarnków, Kruszewo z folwarkami Radoszewie i Jędrzejewo; Siedliska; Dembe; Brzeźno z folwarkami: Pijanowka, Góra, Walkowice, Golcz, Czeszkowo, Białężyno i Sarby. Kolejnym dziedzicem wsi został syn Adama, Franciszek Kazimierz Czarnkowski, starosta międzyrzecki. W poł. XVII w. wraz z żoną, Katarzyną Przyjemską, zapisywał 10 tys. złp. przyszłemu kościołowi w Czarnkowie, gdzie pochowany był jego ojciec. W XVIII w. wieś przeszła w ręce drobnej szlachty, a jej właścicielem był m.in. Suchecki, który w 1782 r. sprzedał Brzeźno Bolesławowi Kościelskiemu h. Ogończyk ze Śmiełowa. Jak się okazało, w rękach tej rodziny wieś pozostała aż do wybuchu 2. wojny światowej. Bolesław Dezydery Kościelski (1832-1894), ożenił się ze Stanisławą Jadwigą Żerońską h. Awdaniec. Mieli sześcioro dzieci: Tadeusza (1861-1939), Mieczysława, Marię (1865-1904), Antoniego (1867-1907), Jadwigę (1870-1902) i Bolesława (1871-1925). W 1885 r. na Brzeźno składaly się: wieś, dominium i sołectwo. Funkcjonowała wówczas niemiecka nazwa wsi: Briese. Miała ona 444 morgi pow. i 48 domów z 494 m-cami. Do dominium o areale 5502 m. należał też folwark Sobolewo. Znajdowało się tu łącznie 10 domów i 189 m-ców. Z czasem sołectwo stało się obszarem miejskim Wielenia. Dziedzicami tego majątku byli Winieccy; Jan Winiecki zmarł 18 marca 1879 r., a Karolina z d. Dalska 16 stycznia 1893 r. W 1926 r. folwark ten liczył 158 ha i dawał 400 talarów dochodu gruntowego. Jego zarządcą był w okresie międzywojennym Michał Kubiś.
Na pocz. XX w. Kościelscy rozbudowali dwór. Główną majętnością zarządzał Tadeusz Kościelski. Ożeniony był z Marią Nieżychowską h. Pomian. Mieli pięcioro dzieci: Stanisława (1904-1993), Marię (1905-1986), Antoniego (1867-1907), Halinę (1906-1983) i Anielę (1907-1997). W 1926 r. dobra liczyły 377 ha i dawały 1857 talarów czystego dochodu gruntowego. Po 2. wojnie światowej majątek został przejęty przez Skarb Państwa Polskiego. Na jego terenie utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo w latach 90. XX w. Z pozostałości PGR-u powstały prywatne spółki, specjalizujące się w hodowli bydła i trzody chlewnej.
Źródła:
Wikipedia
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Księga adresowa Gospodarstw Rolnych woj. Poznańskiego, 1926
Teki Dworzaczka (Regesty i Monografie)
Wielka Genealogia Minakowskiego
Prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór parterowy, nakryty dwuspadowym dachem, wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta, w dłuższej osi zblizonej do N-S, wejściem zwrócony na zach. Usytuowany jest pośrodku parku, tworząc wraz z nim część rezydencjonalną założenia, leżącą w środkowej części trójkąta tworzonego przez lokalne drogi. W obu elewacjach wejścia z gankiem i niewielkimi trójkątnymi wystawkami.

Park

Park z 1. poł. XIX w. o pow. ok. 2,5 ha. Wśród zabytkowego starodrzewu dęby, lipy, kasztanowce oraz ponad 120-letnie jesiony.

Inne

oficyna

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.