Ciasna

Stan obecny

Ostatnim użytkownikiem pałacu do 2012 roku był dom Dziecka. Przez kilka lat pałac stał opuszczony. W 2021 roku Gmina Ciasna odkupiła pałac od Powiatu Lublinieckiego i w marcu 2023 ogłosiła przetarg na remont. I etap przedsięwzięcia nosi nazwę „Adaptacja i przebudowa budynku pałacu w Ciasnej na filię szkoły podstawowej w Ciasnej w ramach zadania: Budowa i modernizacja obiektu pałacowego wraz ze zmianą sposobu użytkowania na budynek szkolno – wychowawczy w formule zaprojektuj i wybuduj” prace trwają, teren zamknięty. (Jarosław Bochyński grudzień 2024).

Historia

Nie znana jest dokładna data wybudowania pałacu. Obecnie istniejący powstał w 2 połowie XIX wieku wraz założeniem parkowym kiedy właścicielką majątku była Jeanette von Heidebrand (prawd. po mężu von Frankenberg). Wiadomo, że w Ciasnej istniał dwór przed 1747 rokiem i właścicielem majątku był von Koschitzky, ale w innym miejscu. Na dotychczasowym miejscu zwanym “Przeginta” istniał dwór w 1781 roku , właścicielem był nadal von Koschotzky. Ciasna była wówczas dużą wsią otoczoną licznymi stawami, w okolicy istniały młyny i kuźnie. W 1876 roku właścicielem dóbr liczących 699 ha był Pilipp August David Heinemann, w 1880 roku dobra Ciasna obejmowały majątki w Ciasnej, Molnej, Jeżowej, właścicielem ich był Herman Hilke. W 1911 roku wł. został Dietrich von Klitzing i to przez jego rodzinę w 1913 roku został przebudowany pałac. W1921 roku majątek Ciasna wraz z folwarkiem Świrze stanowił część dóbr Sieraków, wł. Była wówczas Mali von Klitzing.
W 1930 roku Ciasna została przejęta przez skarb Rzeszy Niemieckiej, w 1939 roku w pałacu mieścił się niemiecki szpital połowy, później do 1945 roku oddział szpitala psychiatrycznego w Lublińcu, przebywający tu pensjonariusze pracowali w gospodarstwie.
W 1943 roku skutek pożaru uległ zniszczeniu dach i górne piętro w pałacu. Po IIWŚ został on wyremontowany nakładem Gospodarstwa Rybackiego . Od 1952 roku użytkownikiem obiektu były Kaletańskie Zakłady Celulozowo-Papiernicze, które przekazały pałac na Państwowy Dom Wczasów Dziecięcych. Od 1982 roku w pałacu mieścił się Dom Dziecka. Opuścił on te mury w 2012 roku i przez kilka lat obiekt stał pusty. W 2021 roku Gmina Ciasna odkupiła pałac od Powiatu Lublinieckiego i w marcu 2023 ogłosiła przetarg na remont. I etap przedsięwzięcia nosi nazwę „Adaptacja i przebudowa budynku pałacu w Ciasnej na filię szkoły podstawowej w Ciasnej w ramach zadania: Budowa i modernizacja obiektu pałacowego wraz ze zmianą sposobu użytkowania na budynek szkolno – wychowawczy w formule zaprojektuj i wybuduj” (Jarosław Bochyński 2024)

Opis

Pałac z początku XX w. Budynek wzniesiono na planie prostokąta, murowany pałac jest w większej części podpiwniczony, posiada dwie kondygnacje oraz dach mansardowy z lukarnami i oknami typu wole oko. Elewacja budynku obecnie jest jednolicie otynkowana, na osi budynku istnieje ryzalit mieszczący główne wejście, część przyziemia obłożona jest cegłą klinkierową. Elewacje ozdabiają niewielkie gzymsy. Wejście do pałacu wiedzie po schodach, poprzez ganek ocieniony balkonem wspartym na 4 filarach. Ryzalit zakończony jest trójkątnym przyczółkiem z kartuszem herbowym i wyrytą datą 1913, wskazującą na rok remontu. Od strony ogrodu znajduje się analogiczny ryzalit wzbogacony o przeszklenia tworzące zamkniętą werandę.

Park

Niewielki park łączy się z okolicznym lasem. Do pałacu prowadzi zachowana aleja dębowa.
tekst: Redaktor Druga Połowa 2011

Obecnie park stał się lasem (JB2024)

Inne

Źródła:
Karta zabytku Jarosław Perczak
Zdjęcie z 2000 roku Jarosław Perczak