Kleszczówek

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z przeł. XIX i XX w.
Tereny obecnej wsi w dawnych wiekach należały do pruskiego plemienia Jaćwingów. Pod k. XIII w. zostali oni podbici przez Krzyżaków, następnie przez ok. 200 lat była tu tylko odwieczna puszcza. Swoje powstanie okoliczne wsie zawdzięczają działalności Królowej Bony, a następnie Antoniego Tyzenhauza, podskarbiego królewskiego. Kleszczówek został założony na pocz. XVII w. Na przeł. XVIII i XIX w. znalazł się pod zaborem pruskim i należał do rządu pruskiego. Wieś leżała w ówczesnej gminie Kadaryszki i parafii Wiżajny, "o 3 mile od Suwałk, o milę od Wiżajn, przy trakcie". W 1827 r. miała 20 domów i 186 m-ców. W 1868 r. dobra zostały wcielone do majoratu Walerianowo, należącego do gen. Bellegarde. W 1885 r. część wsi należała do uwłaszczonych rolników, posiadała 19 domów i 113 m-ców mówiących narzeczem mazurskim. Folwark posiadał 435 mórg i 48 prętów (1 pręt - ok. 1,5 ha) oraz 21 m-ców. Na przełomie XIX i XX w. wzniesiono tu dla zarządców obecny dwór. Po 1919 r. prawdopodobnie przeszedł on w ręce rolników polskich. W tymże roku Józef Tarnowski z Kleszczówka był członkiem komitetu budowy parafii w Smolnikach. Kleszczówek wszedł w skład tejże parafii 1 listopada 1919 r. Po 2. wojnie światowej pozostałości folwarku stały się zapewne gospodarstwem prywatnym. Wieś do 2009 r. wchodziła w skład gminy Wiżajny. Obecnie dwór nie jest zamieszkany i stanowi własność prywatną.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Strona internetowa "Suwalski Park Krajobrazowy", oprac. "Zarys dziejów..." Adam Żulpa;
https://www.facebook.com/pg/Parafia-%C5%9Bw-Anny-w-Smolnikach-849967485096681/about/;
Wikipedia;
Geoportal, Mapster:
http://www.amzpbig.com/maps/17103_Elenowo_1940.jpg
http://www.amzpbig.com/maps/17103_Elenewo_1944_300dpi_AMPG.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!
Za pomoc w sporządzeniu opisu dziękujemy Urzędowi Gminy w Rutce - Tartaku!

Opis

Drewniany dwór wznosi się na wzgórzu, z którego rozciąga się widok na stożkową górę Gulbińską, dwa jeziora i las za jeziorem. Wybudowany na planie prostokąta, w dłuższej osi zbliżonej do W-E, fasadą skierowany na północ, nakryty dachem czterospadowym. Wejście poprzedzone jest niewielkim gankiem z trójkątnym daszkiem. Dwór zajmuje wydzieloną działkę nr ... 181.

Park

Pozostałości parku z XIX / XX w. o pow. ok. 1 ha (Geoportal, 18.03.2017 r.). Park mógł być niegdyś większy i rozciągał się dalej w kier. płn.-wschodnim. Opis przyrody Kleszczówka ze Sł. G.K.P... Chlebowskiego: "Naokoło pagórki i znaczne wzniesienie poziomu (...). Źródeł i strumieni bez liku. Jedno ze źródeł tak obfite, że przed laty poruszało młocarnię (...). Jest to jedna z najpiękniejszych okolic pow suwalskiego (...). Wszedłszy na jedno z wzgórz widzimy pięć jezior na niewielkiej przestrzeni. Są tu i brzozowe gaje, i większy lasek, gdzie się mieszają brzozy, świerki i sosny".

Inne

Zabudowania gospodarcze.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011