Brulino - Koski

Stan obecny

Własność prywatna, po przebudowie dwór utracił cechy zabytkowe.

Historia

Brulino założone na początku wieku XV przez Brulińskich herbu Pierzchała, przybyłych z ziemi zakroczymskiej W roku 1576 powierzchnia użytków rolnych wynosiła 7 łanów. Właściciele Brulina: od wieku XVII – Godlewscy, 1780 - przejściowo w posiadaniu Aleksandra Brzostowskiego, kasztelana mazowieckiego, XIX-XX - ponownie Godlewscy. Pod koniec XIX w. wieś w składzie okolicy szlacheckiej Brulino w powiecie ostrowskim, gmina Szulborze-Koty, parafia Czyżew. którą tworzyły:
- wieś i folwark Brulino-Koski o powierzchni użytków rolnych 600 morgów
- Brulino-Oprawczyki, 3 domy i 28 mieszkańców
- Brulino-Lipskie, 67 mieszkańców
-Brulino-Piwki, 6 domów i 51 mieszkańców
- Brulino-Storozumy

Wg informacji miejscowej w końcu XIX w. właściciel posiadał również cegielnię, z której pochodził materiał na budynek dworu. Dwór wzniesiony w 1880, (data na elewacji frontowej, w stylu historycznego eklektyzmu dla Józefa Godlewskiego, zastępując dawny, drewniany dwór stojący w tym miejscu Przed II wojną światową właścicielem był Godlewski, poseł, mieszkający na stałe w Warszawie. Po jego bezdzietnej śmierci majątkiem administrował Kulesza, który w czasie II wojny świat. wyjechał do Ostrołęki. Po wojnie przez pewien czas budynek w zarządzie gminy Szulborze. Przed 1956 stanowił własność Spółdzielni Rolniczej, mieszkało 8 rodzin. W latach 90. Dwór przeszdł w ręce prywatne. Od 1996 roku ruszyła rozbudowa i modernizacja. Zmiany dotyczą:
-konstrukcji i materiału (podniesiono fundamenty; wylano żelbetonowe stropy, wprowadzono belki konstrukcyjne podtrzymujące centralnie usytuowane pięciobiegowe rozdzielne schody; w pomieszczeniu w pln.-wsch. części piwnicy wymurowano z cegły sklepienia krzyżowe; przekształcono układ kominowy; podłogi i schody wyłożono płytami marmurowymi);
-bryły (podniesiono dach uzyskując użytkowe poddasze, do fasady dobudowano wydatny ryzalit z facjatą i portykiem, do elewacji zach. dostawiono ganek);
-elewacji (przekuto dwa nowe otwory drzwiowe likwidując jednocześnie pierwotne wejście w ryzalicie wsch.; wykonano nowe otwory okienne w elewacjach bocznych i ścianach szczytowych; w połaciach dachowych umieszczono dwie pary lukarn flankujących facjaty oraz obszerny taras przed elewacja tylną);
-rozplanowania wnętrza (zlikwidowano amfiladowy układ wnętrz, wzniesiono nowe ścianki działowe, centralnie zlokalizowane obszerny hall ze schodami);
-detalu architektonicznego (dodano nowe płyciny i pilastry użyte niezgodnie z logiką dotychczasowych podziałów architektonicznych, nad frontową facjatą umieszczono tympanon z herbem; we wnętrzach sztukaterie o chaotycznym układzie);
-podziałów stolarki okiennej (okna sześciokwaterowe zastąpiono ośmiokwaterowymi).
Tak przeprowadzone prace budowlane spowodowały że obiekt utracił całkowicie wartości zabytkowe. (Jarosław Bochyński 2024

Opis

Dwór na planie prostokąta, parterowy, murowany z cegły, podpiwniczony z mieszkalnym poddaszem, przekryty dachem naczółkowym z dachówką. Obiekt w duchu neobarokowym, otynkowany, z narożnym boniowaniem. Elewacja frontowa sześcioosiowa z bocznymi osiami w formie ryzalitów wysuniętych przed lico elewacji. Ryzality spięte pilastrami płycinowymi, przekryte trójkątnym frontonem i dachem dwuspadowym. Wejście do dworu znajduje się w prawym ryzalicie. (opis dworu przed "remontem"

Inne

Źródła
Karta zabytku Jarosław Dobrowolski 1983
Karta zabytku 2010
Zdjęcia z 1983 roku Jarosław Dobrowolski
Zdjęcia z 2010 roku Iwona Górska