Odrzykoń - Zamek Kamieniec

Stan obecny

Zamek w trwałej ruinie, ogólnie dostępny do zwiedzania.

Historia

Ruiny zamku wznoszą się na wyniosłym, skalistym wzgórzu nad doliną Wisłoka. Pierwsze badania naukowe przeprowadzone w terenie zostały przeprowadzone w roku 1951. Zamek zwany Kamieńcem początkiem swego rodowodu sięga XIV wieku, kiedy to był własnością króla. W roku 1402 został przekazany podkanclerzowi koronnemu Klemensowi z Moskorzowa herbu Pilawa. W latach późniejszych zamek przechodził w posiadanie spadkobierców Klemensa- Pilawitów, którzy z biegiem czasu przyjęli nazwisko Kamienieckich. W roku 1530 zamek średni wraz z przygródkiem korczyńskim przeszedł w posiadanie Bonerów a później Firlejów. Od 1579 roku zamek górny wraz z podzamczem odrzykońskim posiadali Sienieńscy, Stadniccy, Skotniccy. Na lata 1630-1730 przypada okres kiedy to właścicielami całej obronnej rezydencji byli Firlejowie. W połowie XVII wieku zamek jednak zaczął popadać w ruinę i nie spełniał już funkcji rodowej siedziby. W XIX wieku współwłaścicielami części rezydencji byli Fredrowie. Aleksander natchniony zapisanymi w dokumentach sporami między współwłaścicielami zamku napisał w tym czasie Zemstę.
Zamek powstał w XIV wieku na miejscu wcześniejszego wczesnośredniowiecznego grodu. Założenie składało się z zamku wysokiego posadowionego na planie nieregularnego pięcioboku o powierzchni około 400 m2, na najwyższej i najtrudniejszej do zdobycia części cypla. Wejście główne obramione kamiennym, ostrołukowym portalem umieszczone zostało w północno-wschodnim odcinku muru obwodowego. Część zachodnia zajęta była przez pomieszczenia mieszkalne. Od wschodu do zamku wysokiego przylegał zamek średni, którego wieloboczny plan determinowany był wykorzystaniem maksymalnej (600 m2) powierzchni wzniesienia. Fragment ten był od strony dojazdu chroniony fosą. Taka forma zamku funkcjonowała już na przełomie XIV i XV wieku. Na przełom XV i XVI wieku datuje się powstanie dwóch członów zamku dolnego, przylegających z dwóch stron do wcześniejszego założenia. Od zachodu powstało tzw. przedzamcze odrzykońskie (800 m2), na terenie którego znalazła się studnia, poświadczona w dokumentach z I ćwierci XVI wieku. Przedzamcze to posadowione na planie nieregularnego wieloboku flankowała czworoboczna, kilkukondygnacyjna baszta zdobiona na murze zewnętrznym herbem Pilawa. W południowej kurtynie umieszczono wjazd na teren przedzamcza. Na wschodzie w tym samym czasie powstało przedzamcze korczyńskie o powierzchni około 1700 m2. Posadowione na planie wieloboku otoczone murami, posiadało dom na całej długości kurtyny północnej. Wjazd do przedzamcza umieszczono w północnej części muru wschodniego.