Sterdyń

Stan obecny

Pałacowe Centrum Konferencyjne
www.palacossolinskich.pl
Obiekt niedostępny - własność bardzo prywatna

Historia

W roku 1673 Sterdyń należał do Zbigniewa Ossolińskiego, który podarował majątek swojemu synowi Jerzemu. Chorąży nurski władał Sterdyniem 15 lat. Wówczas rezydencja została przebudowana w stylu barokowym. Cały majątek odczuwał również stabilizację. Ostatni z Ossolińskich Stanisław ponownie przebudował rezydencję nadając jej formy klasycystyczne. Doprowadził również do przekształcenie układu przestrzennego pałacu. Był również fundatorem miejscowego kościoła. Prac przy przebudowie pałacu dokonał architekt warszawski Jakub Kubicki uczeń Dominika Merliniego. Zastosował pewne rozwiązania z Łazienek Królewskich- dzieła swojego nauczyciela. W roku 1809 córka Stanisława Emilia poślubiła Józefa Wawrzyńca Krasińskiego herbu Ślepowron. Po śmierci Józefa Wawrzyńca jedyną właścicielką majątku stała się Paulina z Krasińskich, żona Ludwika Górskiego herbu Bożawola. W tych czasach majątek sterdyński przeżywał największy rozkwit. Niekonwencjonalny acz postępowy stosunek Ludwika Górskiego do zarządzania majątkiem (zniesienie pańszczyzny oraz opłaty za pracę chłopów, melioracja gruntów) przyczynił się do dużego powodzenia gospodarstwa. Właściciel pełnił również nieoficjalnie funkcję polskiego ambasadora w Watykanie. Majątek pozostawał w rękach Krasińskich aż do 1944 roku. Wtedy to pałac przeszedł na skarb państwa. W budynku ulokowano najpierw gimnazjum a później Ośrodek Zdrowia. Obecnie w odrestaurowanym zespole mieści się centrum konferencyjno- wypoczynkowe.

Opis

Pałac murowany z cegły i otynkowany, posadowiony na planie prostokąta zbliżonym do kwadratu, o regularnej bryle, z dwoma bocznymi oficynami położonymi na planie odcinka koła. Pałac podpiwniczony, piętrowy, z mieszkalnym poddaszem nakrytym wysokim dachem czterospadowym o połaciach krytych dachówką ceramiczną. Elewacja frontowa 9 osiowa z 3 osiowym, trójkondygnacyjnym ryzalitem umieszczonym centralnie zwieńczonym trójkątnym szczytem, obwiedzionym profilowanym gzymsem z kroksztynami. Na osi głównej umieszczono parterowy, czterokolumnowy portyk toskański, dźwigający taras na wysokości piętra. Kolumny portyku zostały kanelowane. Balkon otoczony tralkową balustradą. W partii piętra otwory okienne zamknięte półkoliście, dekorowane prostymi naczółkami na konsolkach wolutowych. W partii parteru i drugiej kondygnacji prostokątne otwory okienne dekorowane profilowanymi opaskami. Skrzydła boczne dekorowane trójkątnymi naczółkami na osi środkowej w partii parteru. Okna osi bocznych w partii piętra dekorowane tralkowymi balustradami. Całość elewacji dekorowana boniowaniem pasowym w partii parteru. Elewacja ogrodowa o analogicznej kompozycji do elewacji frontowej z wyjątkiem portyku. Elewacja została poprzedzona otwartym tarasem szerokości całej elewacji, otoczonym tralkową balustradą, ze schodami prowadzącymi do parku. W partii kalenicy pałac wieńczy czworoboczny belweder przepruty półkolistymi otworami. Układ wnętrz trzytraktowy z wystawną klatką schodową umieszczoną na osi, prowadzącą do reprezentacyjnych pomieszczeń piętra. Całość skomponowana w duchu późnego baroku i klasycyzmu.

Park

Park krajobrazowy założony w XVIII wieku, przekształcony w XIX wieku. Park rozciąga się na północ i na zachód od pałacu.

Inne

Dwie oficyny położone na planie odcinku koła i połączone z korpusem głównym pałacu za pomocą prostych i ćwierć kolistych odcinków muru. Pawilony położone symetrycznie z obu stron podjazdu. Ich architektura nie ma odpowiednika. Najprawdopodobniej jest to wynik nigdy niezrealizowanego młodzieńczego projektu Jakuba Kubickiego, wzorowanego znów na sztuce swojego nauczyciela Dominika Merliniego. Spokojna i masywna architektura pawilonów skomponowana za pomocą pilastrowego podziału ścian, profilowanych gzymsów, wysokich masywnych dachów oraz szczytów z oculusami.