Płochocin

Stan obecny

Dziś w Pałacu znajdują się mieszkania osób, które pracowały w pobliskiej Spółdzielni Kółek Rolniczych oraz biura działającej tu firmy zajmującej się rolnictwem, głównie hodowlą krów. Oprócz zabytkowego pałacu zachowały się obok stare zabudowania folwarczne, które wraz z pałacem wpisane są do rejestru zabytków (JB 2023)

Historia

Pierwsze wzmianki o Płochocinie pochodzą z 1827 roku. Mieszkało tu wówczas 251 osób. Pałac został wzniesiony około połowy XIX wieku, po 1847 roku , być może w 1854 roku ( data w kartuszu nad balkonem od strony południowej) Pałac został wybudowany w roku 1854 dla Józefa Janasza z wykorzystanie murowanych piwnic drewnianego dworu Toczyskich stojącego tu wcześniej w roku 1839. Projekt pałacu przygotował architekt Henryk Marconi. W latach 30 tych pałac był w posiadaniu Stanisława Janasza (mieszkał w Warszawie Aleje ujazdowskie 24 – tu miał dom letniskowy) W wieku XX został przebudowany. Po II WŚ zespół był pod przymusowym nadzorem państwowym do 1952r (do tego roku mieszkał tu Janas) . Później majątek upaństwowiono. W pałac najpierw zainstalowały się biura PGR, potem świetlica, następnie zamieszkiwali tu dyrektorzy PGR. Jeszcze w latach 90 tych pałac był użytkowany przez PGR Płochocin, w części mieściły się w nim biura, w części mieszkania prywatne pracowników tej instytucji. W chwili obecnej cały zespół użytkowany przez prywatna firmę. (uzupełnił Jarosław Bochyński 2023)

Opis

Pałac murowany z cegły i otynkowany, posadowiony na wydłużonym planie, w formie nieregularnej willi włoskiej, częściowo parterowy, częściowo piętrowy, podpiwniczony, z poddaszem przekrytym dachami dwu i czterospadowymi. Od południa umieszczono dwukondygnacyjną, czworoboczną wieżę z dwoma otworami okiennymi zamkniętymi półkoliście w ostatniej kondygnacji, dekorowanymi archiwoltami. Na froncie umieszczono półowalny, trójarkadowy portyk. Na elewacji ogrodowej w części piętrowej umieszczono ryzalit z dwukondygnacyjną arkadową wnęką mieszczącą taras oraz loggię na piętrze z żeliwną balustradką. Ryzalit wieńczony trójkątnym szczytem. Przy prawym boku willi dobudowano prostokątną przybudówką z sionką. Układ wnętrz dwutraktowy, przekształcony. Całość skomponowana w duchu neorenesansu.

Park

Kompozycja przestrzenna parku W Płochocinie łączyła w sobie elementy regularne zze swobodnym układem krajobrazowym. Publiczny podjazd do pałacu znajdował się z północnej strony, natomiast cały park zlokalizowany był z jego południowej strony. Podstawowym elementem kompozycji parkowej, stanowiącym, zarazem jego oś główną była aleja spacerowa prowadząca raz cały park. W północnym krańcu aleja rozwidlała się okalając okrągły gazon i dochodziła do pałacu który stał na jej osi. W południowej części aleja przechodziła bezpośrednio w krajobraz otwarty. Prawie równolegle do tej alei prowadziła druga – w odległości około 50 m. Nie dochodziło ona jednak do południowej granicy parku jak poprzednia, lecz w odległości około 100 m od niej rozwidlała się i prowadziła łagodnym łukiem w stronę południowo-zachodnią łącząc się z aleja główną, natomiast na drugim odcinku prowadziła w kierunku południowo-wschodnim parku aby po dojścia do granicy parku zakręcić w kierunku zachodnim. Pozostały układ drogowy wewnątrz parku stanowiły alejki łączące funkcjonalnie poszczególne elementy kompozycji parkowej. Roślinność parkowa wypełniające wnętrze parku była zróżnicowana zarówno gatunkowo jak i stopniem zwartości. Część północna parku obsadzona była drzewami bardziej zróżnicowanymi gatunkowo, ze znaczną ilością drzew obcego pochodzenia. Roślinność parkową rosnąca w południowej części parku stanowiły głównie gatunki rodzime, rosnące w znacznym zwarciu, w układzie kompozycji swobodnej zbliżonej do naturalnej. Jednym z bardziej interesujących elementów kompozycji parkowej było otworzenie w centralnej części parku wnętrza parkowego otoczonego naturalnym szpalerem lip. Wzdłuż wschodniej granicy parku znajdował się sad. Sztuczne zbiorniki wodne umieszczono w północno-zachodnim krańcu parku. Zabudowania gospodarcze zlokalizowano od wschodniej strony pałacu. W latach 20 XX wieku w parku dosadzono wiele nowych drzew; m.in. szpaler świerkowy wzdłuż jednej z alej. Powstał też nowy sad w zachodniej części parku. Po II WŚ w parku zaszły ogromne zmiany – wycięto wiele drzew, wybudowano w parku kilka budynków niszcząc jego kompozycję. (Jarosław Bochyński 2023).

Inne

Źródła:
Karta zabytku; Ewidencja parku w Płochocinie
Zdjęcia z 1982 roku – K.Guttmejer