Skatalogowanych zabytków: 11428
Zarejestruj się
Miniatura Stare Piastowo
Zdjęcie Waldemar Sosnowski 2012
Miniatura Stare PiastowoMiniatura Stare Piastowo

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marcin SkowrońskiMarek Kujawa

Stare Piastowo

Województwo:mazowieckie
Powiat:sierpecki
Gmina:Sierpc (wiejska)
Rodzaj obiektu:Dwór

Stan obecny

Własność J.S.T.

Historia

Dwór z 1 poł. XIX w.,
Pierwszym znanym właścicielem wsi był w 1434 r. Mikołaj z Piastowa, wojski łocki, a w latach 1455-1464 zapewne jego syn - też Mikołaj, z braćmi, którego dobra zrabowały wojska krzyżackie. W XVI w. Piastowo posiadało aż 20 łanów kmiecych (ok. 340 ha). W 1530 r. dobra były własnością Andrzeja Piastowskiego, syna Jana Węgrzynowskiego z Osieku w ziemi dobrzyńskiej, być może potomka wyżej wymienionych. Od jego siostry Katarzyny i jej męża Andrzeja Modzewskiego w 1534 r. nabył Piastowo Andrzej Sieprski, wojewoda rawski z Gulczewa. Po jego śmierci w wyniku podziału dóbr między trzema pozostałymi córkami, Piastowo przypadło Małgorzacie, żonie Jana Strzałkowskiego w 1548 r., a w 1556 r. 2-o v. Jana Niszczyckiego. W tym okresie Piastowo było często w całości lub w części zastawiane (na przykład u Feliksa Adaukta Dzieżgowskiego w 1577 r.). Małgorzata zmarła w 1583 r. pozostawiając trzy córki: Annę i Katarzynę Strzałkowskie i Barbarę Niszczycką. Siostry prowadziły przez trzy lata zajadłe spory majątkowe połączone z najazdami, zaborem bydła, itp. Wreszcie od 1586 r. dziedziczką Piastowa była Katarzyna Strzałkowska, w tym czasie wdowa po Jurgianie Nowodworskim, a żona Jana Gembarta z Kamienicy w ziemi dobrzyńskiej. Po śmierci Gembarta około 1593 r. Katarzyna wyszła ponownie za mąż, za Pawła Kępskiego - podczaszego wyszogrodzkiego. Po nich w latach 1613-1633 dziedzicem Piastowa był Jan Goślicki, pisarz grodzki płocki, syn Walentego - kasztelana sierpeckiego, który zapewne kupił ten majątek. Po Janie Goślickim dobra odziedziczył jego bezdzietny syn Feliks. Po jego śmierci Piastowo przypadło siostrze tego Feliksa, Dorocie i jej mężowi, Adamowi Kadłubowskiemu. W 1566 r. Dorota Goślicka była już wdową i odstąpiła połowę Piastowa swym pasierbom: Andrzejowi, Pawłowi, Damianowi i Wacławowi Kadłubowskim. Piastowo liczyło w tym czasie 20 poddanych. Druga połowa Piastowa przypadła córce Adama Kadłubowskiego i Doroty Goślickiej ? Katarzynie - żonie Michała Mostowskiego w 1673 r. W tym czasie część Mostowskich była zapewne w zastawie u Bolesława Zaleskiego. W 1681 r. obie części Piastowa od Kadłubowskich i od Mostowskich nabył Jan Rogoziński, syn Bartłomieja, żonaty z Marianną Dzierżanowską. Odstąpił on te dobra w 1690 r. Wojciechowi Żółtowskiemu, podsędkowi ziemi zawkrzańskiej i pisarzowi grodzkiemu płockiemu. W 1722 r. jego syn, Wojciech Żółtowski, sprzedał Piastowo swym braciom stryjecznym Wojciechowi, Stanisławowi i Janowi Żółtowskim, a ci w 1725 r. sprzedali te dobra Janowi Kampenhausenowi ożenionemu z Łucją Dejserówną. W 1772 r. Stare Piastowo należało do Białopiotrowicza mieszkającego na stałe pod Płockiem, później do Dembowskich, w tym w 1783 r. podkomorzyny płockiej Julianny z Kampenhauzenów Tomaszowej Dembowskiej. W 1773 r. dobra dziedziczył ich syn, też Jan, i zgodnie z umową spadkową z 1770 r. przekazał Piastowo swej siostrze Juliannie i jej mężowi, Tomaszowi Grzegorzowi Dembowskiemu, podkomorzemu płockiemu. W 1793 r. Piastowo dziedziczył jeden z ich synów, Tadeusz Dembowski. W następnych latach losy Piastowa znane są tylko wyrywkowo: w 1817 r. dziedzicem Piastowa, liczącego 26 dymów i 191 mieszkańców, był generał N. Kobylański, prezes Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i Komisji Wojewódzkiej Płockiej. Około 1830 r. dziedzicem był hr. Niesiołowski, w 1832 r. ? Kazimierz Wiśniewski, a w 1848 r. Piastowo należało do Jana Tabaczyńskiego zmarłego w 1853 r. W 1877 r. Piastowo stanowiło dominium o pow. 1918 mórg, a w jego skład wchodziły folwarki: Krzętkowo, Kurowo i Bledzewo oraz wsie: Krzętkowo (Kręczkowo), Ostrowy i Piaski Piastowskie. Majątek Piastowo liczył 1027 mórg, w tym 391 mórg ziemi ornej, 43 morgi łąk, 547 ? lasów i 46 ? nieużytków. Zaprowadzony płodozmian był 11-polowy. W majątku były też dwie cegielnie i wiatrak. Wieś około 1885 r. liczyła 378 mieszkańców. W XIX w. podawano, że we wsi znajduje się ?uroczyszcze? ? miejsce ludowych spotkań i obrzędów. Należała ona do gminy Białyszewo i parafii Sierpc.
Wdowa po Janie, Tekla z Rudnickich (1810-1890, poch. w kościele w Kurowie), wyszła 2-o v. za Juliana Sokołowskiego i dopiero w 1870 r. odstąpiła Piastowo synowi Teofilowi. W 1901 r. od Teofila Tabaczyńskiego kupił te dobra Rajmund Kasperkiewicz, syn Piotra i Leokadii Ulatowskiej. W 1909 r. majątek należał do Rajmunda Kasperkiewicza. W 1911 r. Rajmund Kasperkiewicz sprzedał Piastowo Janowi Wiśniewskiemu, synowi Mikołaja, ale część gruntów była już wtedy rozparcelowana tak, że sprzedany obszar obejmował około 293 ha. W 1914 r. dwór został przez Wiśniewskich przebudowany. W 1919 r. Piastowo odziedziczyły po ojcu dzieci: Kazimierz, Jan i Zofia. Przy Piastowie utrzymał się Kazimierz, który w 1927 r. rozparcelował około 168 ha na gospodarstwa po 9-11 ha. Kazimierz dokupił około 100 ha w Białaszewie-Towarzystwie. W międzyczasie majątek został przejęty przez Icka Offbauma, jednakże Kazimierz długi popłacił i jeszcze w 1927 r., po dokupieniu Białoszewa dobra wróciły w jego ręce. Po 2 wojnie światowej reszta majątku, czyli 295 ha została przejęta przez Skarb Państwa Polskiego i rozparcelowana. 26 ha pozostawiono dla sierocińca umieszczonego w dworku, 50 ha otrzymało leśnictwo, a pozostałe 6,81 ha stanowiły nieużytki. W późniejszym okresie w budynku znajdowała się poczta oraz mieszkania. Obecnie jest on opuszczony.

Tekst na podstawie korespondencji nadesłanej przez p. Grażynę Kęsicką.
Dodatkowe źródła:
Geoportal
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego... W-wa 1880-1902

Opis

Budynek parterowy, wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta, ze znacznym, piętrowym ryzalitem na osi, nakryty dachem dwuspadowym z okapani. Ryzalit zwieńczony trójkątnie, przechodzący w wystawkę łączącą obydwie elewacje.

Park

Park z XIX w. o pow. 1,1 ha. Zaniedbany i zdziczały.

Inne

Oficyna dworska z 1 poł. XIX w - parterowa, na planie kwadratu, nakryta dachem namiotowym, z trójkątnie zwieńczonym szerokim ryzalitem.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.