Chajęty - Jaktory

Stan obecny

Obiekt całkowicie nie dostepny.

Historia

Obecna formą budynku jest wynikiem przebudowy starszego dworu z około 1827 roku przeprowadzonej w 1912 roku. Inicjatywy przebudowy dworu podjęli się Jeleniewscy a projekt przygotował architekt Tadeusz Zieliński. W trakcie rozbudowy budynek zyskał jedno piętro, został nakryty dachem czterospadowym a przed elewacją frontową pojawił się nieco przysadzisty portyk w wielkim porządku. W roku 1913 w rok po wybudowaniu dworu Tadeusz Zieliński zostanie wyróżniony 1 nagrodą w konkursie na projekt dworu Włodków w Niegowici w Małopolsce. Konkurs ten zostanie uznany jako ważny moment w historii kształtowania się stylu polskiego. Dwór w Chajętach ? Jaktorach stał się dla architekta preludium przed tym sukcesem. W XIX wieku i aż do 1910 roku wieś pozostawała w posiadaniu rodziny Czarnkowskich. W roku 1901 majątek został zakupiony przez Romana Jeleniewskiego i taki stan rzeczy utrzymywał się aż do zakończenia II Wojny Światowej. W końcu lat dwudziestych gospodarzem majątku liczącego 276 hektarów był Roman Jeleniewski. Po wojnie dwór pełnił różne funkcje i miał wielu właścicieli. Sposób jego użytkowania doprowadził do jego szybkiej degradacji. Obecnie dwór jest w posiadaniu prywatnym i nie jest dostępny. Pozostaje w trakcie remontu i odzyskuje dawny blask. Wokół roztaczają się utrzymane resztki parku ze starodrzewem: jesiony, czarne topole, lipy i sosny.

Opis

Dwór murowany z cegły i otynkowany, malowany na biało. Posadowiony na planie prostokąta, o regularnej bryle. Piętrowy, podpiwniczony z poddaszem nakrytym wysokim dachem czterospadowym. Połaci kryte dachówką. Elewacja frontowa 9 osiowa z 3 osiowym, czterokolumnowym portykiem toskańskim dźwigającym belkowanie i trójkątny szczyt z płaskorzeźbą z alegorycznym przedstawieniem Świtu, Dnia i Nocy autorstwa rzeźbiarza Bolesława Jeziorańskiego (właściciel dworu w Głuchach). Na elewacji ogrodowej na osi umieszczony balkon wsparty na czterech kolumnach. Wystrój elewacji ograniczony do boniowania w tynku w poziomie parteru, gzymsu między kondygnacyjnego oraz koronującego. Poziom piętra pozostaje gładko otynkowany. Prostokątne otwory okienne w poziomie parteru znajdują się w półokrągłych niszach zwieńczonych zwornikiem. Na piętrze prostokątne otwory okienne również zwieńczone zwornikiem. W elewacji bocznej w poziomie piętra znajdują się trzy otwory. Całość utrzymana w duchu klasycyzmu.

Park

Park z 1 poł. XIX w.

Inne

Zdjęcie archiwalne z 1984 roku A.Rutkowski