Wola Pękoszewska

Stan obecny

Podczas 2WŚ – choć stacjonowała w dworze żandarmeria niemiecka – to w piwnicach mieścił magazyn broni Armii Krajowej .
Po 2WŚ majątek odebrano Górskim a w dworze od 1955 do 2005r funkcjonowała szkoła .
W 2006 dwór odzyskali spadkobiercy przedwojennych właścicieli ..

Historia

Dwór w Woli Pękoszewskiej powstał w XVIII w za czasów własności Ossolińskich .
Pierwotnie był to parterowy, drewniany i potynkowany budynek na planie prostokąta z piętrowym ryzalitem w osi fasady i ryzalitem w elewacji tylnej z czterokolumnowym gankiem z balkonem i schodami .
W pocz. XIXw przeszedł w ręce Krasińskich , a od 1926r stał się własnością generała Franciszka Górskiego herbu Bożawola .
Prawdopodobnie Górscy dobudowali do części Płd dworu skrzydło murowane , piętrowe , z użytkowym poddaszem i dachem łamanym krytym obecnie blachą .

Opis

Dwór w starszej, parterowej części drewniany i otynkowany, posadowiony na podmurówce, w części nowszej, piętrowej oraz w części prostopadłej przybudówki murowany z cegły i otynkowany. Dwór posadowiony na planie wydłużonym, o regularnej bryle, z nowym, piętrowym skrzydłem dobudowanym do parterowego skrzydła prostopadle. Część frontowa składa się z dwóch parterowych, 5 osiowych skrzydeł bocznych oraz 3 osiowej części piętrowej umieszczonej centralnie z elewacją rozczłonkowaną czterema kolumnami jońskimi w wielkim porządku, dźwigającymi belkowanie oraz szczyt o późnobarokowej formie.
W attyce frontowego ryzalitu umieszczono datę 1923 i napis : „ Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gnieździe ojczystem
A ty mię zdrowiem opatrz i sumieniem czystem „ będący fragmentem utworu Jana Kochanowskiego .. Na elewacji ogrodowej umieszczono portyk wsparty parą kolumn, dźwigający balkon poprzedzający wystawkę piętra. Część parterowa z poddaszem przekrytym dachem czterospadowym o połaciach krytych wtórną papą. Nowe skrzydło murowane z cegły i otynkowane, posadowione na planie prostokąta, podpiwniczone, z mieszkalnym poddaszem przekrytym wysokim dachem łamanym o połaciach krytych gontem - aktualnie blachą . W niższej połaci umieszczono lukarny wieńczone trójkątnym szczytem. Układ wnętrz został gruntownie przekształcony.

Park

Parku krajobrazowym zachowane od północnej i wschodniej strony dworu.

Inne

W okolicy dworu zachowały się zabudowania gospodarcze i czworaki z XIX wieku, przekształcone po II Wojnie Światowej. Gorzelnia z 1911 roku.

Dwór był ważną rezydencją Górskich – wychowywali się tu Konstanty Górski i Pia Górska , bywali : Henryk Sienkiewicz , Leon Wyczółkowski , Józef Rapacki , rodzina Krasińskich , rodzina Okęckich , Józef Mehoffer , tworzył tu niektóre obrazy Józef Chełmoński – nauczyciel Pii Górskiej . Tu urodził się prawnuk generała prof. Franciszk Górski - naukowiec , botanik .