Skatalogowanych zabytków: 11372
Zarejestruj się

Turka

Województwo:lubelskie
Powiat:lubelski
Gmina:Wólka
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Zespół:dworski, XVIII, XIX w., nr rej.: A/761 z 15.06.1978 i z 19.11.1998

Stan obecny

Własność prywatna. Odbudowany.

Historia

Dwór z 1880 roku.
Nazwa ?Turka", według krążących podań i legend związanych z tą miejscowością, pochodzi od wodopoju, z którego wód miały korzystać tury. Historia Turki znana jest od 1772 roku. Wtedy to miejscowość należy do dziedzica Józefa Bożydara Podhorodyńskiego i wchodzi w skład tzw. Łucza Łęczyńskiego. w 1772 roku Turka zostaje sprzedana za sumę 93 800 złotych polskiemu generałowi Xsaweremu Branickiemu. w 1794 roku generał Xsawery Branicki daruje Turkę swej siostrze Elżbiecie w 1796 roku, za cenę 95800 rubli kupuje Turkę Krzysztof Dorn w 1817 rokku pułkownik Adam Bieliński (Napoleończyk) poślubia córkę Dorna, Barbarę, która w wianie weselnym otrzymuje Turkę.
Państwo Bielińscy mają syna Aleksandra, który za swoje demokratyczne przekonania zostaje zesłany na Sybir, w roku 1848 umiera Barbara Bielińska a w 1854 roku Adam Bieliński w testamencie przekazuje pałac i włości Fryderykowi Braunowi. Jest to sfingowana sprzedaż lub darowizna, aby w przyszłości posiadłość mogła wrócić do prawowitego właściciela Aleksandra Bielińskiego, a nie została przez władze carskie skonfiskowana w 1858 roku Aleksander Bieliński wraca z Sybiru i odkupuje sfingowaną sprzedażą posiadłości.
Pełni funkcję Prezesa Dyrekcji Towarzystwa Kredytowego Ziemiańskiego. Zawiera związek małżeński z Marią Piotrowską i mają troje dzieci: Adama, Antoniego i Jadwigę, w tych latach budynek dworski jest dwukrotnie przebudowywany w latach 1861-1878 zostaje całkowicie rozebrany stary dwór i na jego miejscu postawiony od fundamentów nowy dwór, który pozostał do dnia dzisiejszego.
Po śmierci Aleksandra Bielińskiego właścicielem zostaje jego syn Adam, który ginie w 1920 roku w obronie Lublina. Właścicielką, zostaje druga córka Adama Bielińskiego, Maria, która po zaślubieniu Haczyńskiego przebywa w Turce do 1944 roku, wtedy to bowiem, w wyniku działań wojennych zmuszona jest opuścić dwór. w 1946 roku dekret o reformie rolnej i nacjonalizacji przemysłu pozbawia ją praw własności do Turki. w 1946 roku dwór Turka wraz z resztówką zostaje przekazany w użytkowanie Wydziału Rolnemu UMCS w Lublinie.
Na bazie tego Wydziału tworzy się Wyższą Szkołę Rolniczą w Lublinie, później Akademię Rolniczą (1974r), która przejmuje majątek. Dwór nie jest remontowany i przez latach niszczeje. w 1956 roku powstaje Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Turce, która przyjmuje do użytkowania budynek dworski, park i resztówkę w 1987 roku RS nabywa na własność od Skarbu Państwa nieruchomości, na których usytuowany jest pałac, park i resztówka. Budynek dworski popada w dalszą ruinę, nikt go nie zamieszkuje.
Park niszczeje w 1996 roku park wraz z ruinami dworku, decyzją konserwatora zabytków, zostaje wydzielony z gospodarstwa celem sprzedaży w dniu 4 kwietnia 1997 roku ruiny dworu wraz z parkiem o powierzchni łącznej 8,21 ha. kupują małżonkowie Teresa i Wojciech Włodarczykowie. Dwór jest zniszczony w części południowo-zachodniej bez dachu, park zdewastowany i zarośnięty Dnia 11 listopada 2000 roku, właściciele dworu, po jego odbudowie i uporządkowaniu parku, wraz z dwójka dzieci zasiedlają dwór. Obecnie prowadzą w części dworu Mały Ogród Zoologiczny dla dzieci.

tekst: Mariusz Dolhan 2011

Park

Park z pocz. XIX w.

Inne

Stajnia z 1855 roku, obora i chlewnia z końca XIX w. Ruina spichlerza młyńskiego z końca XIX w. oraz także ruina młyna wodnego z 1802 roku.

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.