Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się

Nadolce

Województwo:lubelskie
Powiat:tomaszowski (lubelski)
Gmina:Łaszczów
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Zespół:dworski z XIX w., nr rej.: A/469 z 28.03.1989

Stan obecny

Dwór nie istnieje. Na zdjęciu rządcówka.

Historia

Dwór z XIX w.

Najdawniejszymi właścicielami Nadolec byli Łaszczowie. Prawdopodobnie w posagu Marianny Łaszczówny, dobra te przeszły w posiadanie jej męża Stanisława Potockiego wojewody smoleńskiego. W latach osiemdziesiątych XVIII wieku, w trakcie wyprzedaży dóbr krystynopolskich przez Szczęsnego Potockiego, Nadolce nabył h. Paweł Gembarzewski, sędzia grodzki lwowski, przekazując je swojej córce Józefie, zamężnej za Franciszkiem R. Łukawskim,
Około 1840 r. zapewne drogą kupna, Nadolce przeszły do J. G. Szeptyckiego (1806-1855) - pana na Łaszczowie, Ciotuszy i innych. Po nim, dobra te dostały się jego bratankowi J. Kantemu Szeptyckiemu, którego wnuk Jan Kazimierz Szeptycki, był ostatnim właścicielem Nadolec do 1939 r.
Prawdopodobnie, Fr. Robert Łukawski ok. 1810 r. wybudował w Nadolcach stosunkowo niewielki dwór klasycystyczny. Wzniesiony był z muru, parterowy o planie prostokąta, o wysokim dachu kryty gontem. W centrum siedmioosiowej elewacji dworu od strony podjazdu (północy), występowała szeroka ale płytka trójosiowa wnęka, flankowana w narożach kolumnami pojedynczymi, Po obu stronach drzwi wejściowych stały dwie pary dalszych kolumn. Portyk identyczny jak od frontu, ale bez kolumn przyściennych, miała elewacja tylna.
Pod portykiem tym mieścił się taras, z którego rozpościerał się piękny widok na dolinę rzeki Huczwy, rozległe stawy i rysujące się na horyzoncie park oraz pałac w Łaszczowie. Wnętrze budynku miało układ traktowy, amfiladowy, ale nieregularny. Sień z podłogą oświetlona była oszklonymi drzwiami, zaopatrzona była w kwadratowy piec kaflowy i murowany bielony kominek. Pokoje reprezentacyjne, znacznie większe od pozostałych, mieściły się w części południowo-zachodniej. Wszystkie pomieszczenia, których na parterze było dwanaście i dwa na pięterku odznaczały się dużą prostotą, gładkie ściany i podłogi z sosnowych desek. Bardziej okazale przedstawiały się piece z kafli ozdobnych zielonych, brązowych i białych.
Nie miał dwór bogatszego wyposażenia ruchomego. W Nadolcach, za czasów Szeptyckich, którzy rezydowali w mieszkał ich krewny Jordan Feliks Kossecki (1811-1893), rotmistrz b. wojsk polskich. Po jego śmierci, dwór przeznaczony został na siedzibę administracji dóbr i w tym charakterze służył w późniejszych latach nawet po pierwszej wojnie światowej.
Do dworu wjeżdżało się od strony zachodniej przez bramę o dwóch masywnych murowanych słupach. W pobliżu bramy znajdowały się zabudowania gospodarcze i budynek mieszkalny służby. Przed frontowym portykiem dworu nie było tradycyjnego okrągłego gazonu. Po drugiej wojnie światowej obiekt (mimo częściowej rozbiórki) użytkowany był przez gospodarzy.
Park, łącznie ze starym sadem, warzywnikiem i inspektami, zajmował ok. 5 ha.
Cały teren pod ogrodem i sadem opadał w kierunku południowo-wschodnim ku rzece Huczwie i drodze z Małoniża do Łaszczowa. W parku rosły rzędem topole włoskie, orzechy włoskie, rozłożyste białodrzewy, jesiony i samotny piękny wiąz. Wśród drzew urządzone były spacerowe alejki. Dopełnieniem parku był piękny sad owocowy. Jeszcze dzisiaj, można spotkać ślady dawnej świetności dworu w Nadolcach.

tekst: Mariusz Dolhan 2011

Opis

Dwór drewniany.

Park

Pozostałości parku z 1 ćwierci XIX w.

Inne

Rządcówka.

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.