Łaziska

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z 1918 roku.
Pierwsze wzmianki o wiosce położonej w malowniczej dolinie rzeczki, zwanej Marianką, pochodzą jeszcze z końca XIV wieku. Podobno nazwa wsi pochodzi od tego, że zanim jeszcze w dolince powstała wieś, były tam bagna, na które matki zabraniały chodzić dzieciom, mówiąc, aby tam \\\"nie łaziły\\\".
W Łaziskach istniały też dobra ziemskie, należące najpierw do rodziny Skawińskich, potem do Świdzińskich. W skład dóbr Łaziska wchodziły folwarki Łaziska, Suchodębie i Sławęcin, ich powierzchnia wynosiła prawie 1500 mórg, z czego ponad 900 zajmowały lasy i pastwiska.
W budynku dworu mieściła się szkoła podstawowa, otoczona założeniem parkowym, jednakże w dużej mierze już zniszczonym. Warto wspomnieć iż w przydworskim parku rośnie pokaźnych rozmiarów lipa drobnolistna, będąca pomnikiem przyrody, oraz limba.
Już przed II wojną światową Świdzińscy posiadali stawy, młyn na rzeczce jak również turbinę wytwarzającą prąd elektryczny dla dworu. W czasach Unii istniała w Łaziskach prężna parafia unicka, świadczą o tym choćby dobrze zachowane księgi parafialne z lat 1810-20. Parafia ta została uposażona przez właścicielkę dóbr Sitno, Wandę Malczewską, trzydziestoma morgami ziemi. W latach 30 -tych XX wieku, \\\"za rządów\\\" premiera-generała Sławoja-Składkowskiego, który zasłynął nie tylko \\\"sławojką\\\", ale również tym, że zburzył większość cerkwi na wschodnich terenach obecnego województwa lubelskiego.
Rok 1947 to definitywny koniec prawosławia w Łaziskach, powstaje parafia rzymskokatolicka zaś cerkiew zostaje zamieniona na kościół, również grunty cerkwi przechodzą na własność parafii rzymskokatolickiej. Druga wojna światowa niestety nie ominęła tych terenów. Akowcy z Łazisk brali udział w licznych akcjach. Do najbardziej spektakularnych należy rozbicie posterunku policji ukraińskiej i żandarmerii w Mołodiatyczach w październiku 1943 roku, (akcją dowodził por. Józef Śmiech - \\\"Ciąg\\\' ze Skierbieszowa) oraz rozbicie bazy ukraińskich nacjonalistów w miejscowości Bereść koło Grabowca w marcu 1944 roku. Prócz tego \\\"Witek\\\" brał udział w zasadzce na majora SS Manteila, okrutnego dowódcę esesmanów z Pańskiej Doliny (akcja zakończyła się zabiciem oprawcy) oraz w licznych akcjach aprowizacyjnych i odwetowych na tzw. \\\"czarnych\\\" Niemcach. W maju 1944 roku grupa partyzantów AL pod dowództwem J. Bołotnowa zastrzeliła w zasadzce dorffürera Reitera.
Po wojnie wieś znacznie się zmieniła. Dobra dworskie w wyniku reformy rolnej zostały uwłaszczone i częściowo przeszły na własność pracujących wcześniej we dworze osób, z pozostałych zaś utworzono państwowe gospodarstwo rolne. Las przejęły w administrację Lasy Państwowe.
Poza zespołem dworskim gorzelnia i spichlerz.

tekst: Mariusz Dolhan 2011

Park

Park z pocz. XIX w.

Inne

Zabudowania gospodarcze z pocz. XX w.