Dobsko

Stan obecny

Mieszkania własnościowe.

Historia

Dwór z XIX w.
Nazwa wsi wywodzi się od nazwiska Dąbek. Pod koniec XIX w. istniało tu dominium o pow. 995ha gruntów. We wsi znajdowało się 7 domów, 86 mieszkańców w tym 2 ewangelików. Właścicielem majątku był Emil Hoffmann. W 1911 r. majątek Dobsko prowadził Mieczysław Zabłocki, ziemianin i działacz społeczny. W czasach niewoli pruskiej powstała Komisja Kolonizacyjna, której zadaniem było wykupienie ziemi z rąk polskich i osadzenie na niej chłopów sprowadzonych z Niemiec. Pod parcelację oferowano gorszą ziemię. Komisja zakupiła kilka gospodarstw chłopskich oraz niektóre majątki polskie i niemieckie. Polaków broniły spółki ziemskie i inne organizacje gospodarcze. Część gruntów rozparcelowano, osadzając na nich kolonistów. W 1908 r. rząd pruski przeforsował w sejmie pruskim ustawę wywłaszczeniową. W 1912 r. wywłaszczono Dobsko, wraz z trzema innymi majątkami polskimi. Po dwóch latach gospodarowania Zabłocki został dekretem niemieckiej komisji kolonizacyjnej usunięty z majątku. Przebywał potem w Jeżycach, Walenlynowie i Cieślinie. Po 1945 r. ziemie dawnego majątku rozparcelowano a w dworze utworzono mieszkania. W 1995 r. w Dobsku powstało Koło Towarzystwa Czytelni Ludowych, którego prezeską jest Janina Goździewska. Przy kole powstało też Kółko Włościanek, które kontynuuje tradycje założonego w 1910 r. przez Emilię Wyskotę-Zakrzewską Kółka Włościanek w Kościeszkach. Kółko było wówczas wzorem dla później powstających organizacji kobiecych w Wielkopolsce i na Kujawach. W siedzibie Koła TCL urządzono Izbę Kujawską.

Opis

Dwór parterowy, murowany z cegły i otynkowany, wzniesiony na planie prostokąta. Dach dwuspadowy zawierający użytkowe poddasze, kryty eternitem. Do płd.-wsch. szczytu dostawiona późniejsza przybudówka. Fasadę zdobi skromny portyk kolumnowy podtrzymujący balkon, nad którym znajduje się facjatka zwieńczona falistym szczytem. Współczesne remonty i przebudowy zakłóciły osiowość elewacji. Zmieniono również układ wnętrz.

Park

Pozostałości parku z XIX w. o pow. około 1ha. Zachowała się tu grupa starodrzewu, głównie na płn.-zach. od dworu, a także dawny śródparkowy staw. Park jest zaniedbany, a jego dawna kompozycja przestrzenna nieczytelna. Przed fasadą dworu rośnie pomnikowa lipa drobnolistna w wieku ok. 200 lat.

Inne

Zabudowania gospodarcze z XIX i XX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011