Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Wojnowo
2009, zdjęcie Marek Kujawa
Miniatura WojnowoMiniatura WojnowoMiniatura Wojnowo

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek Kujawa

Wojnowo

Wahlstatt

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:bydgoski
Gmina:Sicienko
Rodzaj obiektu:Pałac

Rejestr zabytków

Zespół:dworski, 2 poł. XIX, XIX/XX w., nr rej.: 159/A z 15.06.1985

Stan obecny

CGFP Grupa Fundacja Potulicka
- Gospodarstwo Rolne Wojnowo

Historia

Pałac z poł. XIX w.
Wojnowo to wieś leżąca około 17 km na północny-zachód od centrum Bydgoszczy. Powstała w XIII w., a jej nazwa pochodzi prawdopodobnie od jednego z synów sędziego kujawskiego Ubysława, o imieniu Wojen, który wraz z braćmi Dominikiem i Nasławem byli właścicielami Szczutek i m.in. Wojnowa. W XV / XVI w. wieś należała do Woynowskich. W 1. poł. XVI w. do Elżbiety i Piotra, a następnie ich synów: Andrzeja, Krzysztofa i Macieja Woynowskich, którzy sprzedali wyderkafem łany puste wsi Janowi Siedleckimu. W 1582 r. Piotr Wojnowski, syn Jana sprzedał swe części dziedziczne Wojnowa Walentynowi Kołudzkiemu, burgrabiemu bydgoskiemu za 3 tysiące ówczesnych złotych. 12 lat później Mikołaj Kołudzki sprzedał je Maciejowi Pawłowskiemu h. Korab. Ten, zwany „Jarosławem” żonaty był z Anną Kowalikowską, następnie z Zofią Ewą Smuszewską. Część wsi odziedziczyła po Walentym Kołudzkim jego żona, Małgorzata de Mroczino (z Mroczy), która scedowała te dobra swemu przyszłemu mężowi, Wojciechowi Debrzyńskiemu. Poprzez koligacje rodzinne wśród spadkobierców wsi znalazły się też rodziny Wróblewskich i Sulińskich.
W 1637 r. Wojciech Wróblewski sprzedał swoje części Annie z Kołudy – wdowie po Macieju Sulińskim oraz jej braciom Mikołajowi i Stanisławowi Sulińskim. W 1675 r. właścicielami Wojnowa byli Jan i Mikołaj Wróblewscy (synowie Wojciecha), którzy sprzedali je Wojciechowi i Jadwidze z Górskich Sarnowskim za 12 tys. złp. W XVIII w. wśród właścicieli wymienia się Józefa i Franciszka Chmielewskich, dalej Klarę z Ulatowskich Chmielewską, wdowę po Franciszku, która zmarła w 1781 r. Można domniemać, iż potomkowie Chmielewskich gospodarzyli tu do początku XX w.
W połowie XIX w. wzniesiony został obecny dwór, rozbudowany o wieżę i skrzydło zachodnie w końcu XIX w. W 1926 r. majątek liczył (wraz ze Smolarami) 698 ha, w tym 673 ha ziem uprawnych, 10 ha lasów i 10 ha łąk i pastwisk. Do urzędu skarbowego wykazywano 4092 talary tzw. "czystego dochodu gruntowego". Właścicielem dóbr był wówczas Skarb Państwa Polskiego, a dzierżawcą Karol Chmielewski.
W 1930 r. wieś liczyła 297 mieszkańców, we wsi znajdowała się gorzelnia, „Mleczarnia Spółdzielcza Sp. z o.o.” i handel nierogacizną W. Sadka. Po 2. wojnie światowej, w latach 1945-1990 prężnie działał tutaj Kombinat PGR Wojnowo. Do niedawna teren wraz z zabudowaniami gospodarczymi stanowił własność Fundacji KUL im. Anieli hrabiny Potulickiej i użytkowany był przez Gospodarstwo Rolne Wojnowo. Obecnie do grupy CGFP oprócz Wojnowa należą gospodarstwa w Strzelewie, Osówcu, Teresinie, Krąpiewie i Ślesinie.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór eklektyczny z elementami neoklasycystycznymi. Budynek jest murowany, otynkowany, na kamiennej podmurówce. Korpus główny jest prostokątny, piętrowy, kryty dachem czterospadowym. Elewacja frontowa w części środkowej ma lekko wysunięty ryzalit na osi, zwieńczonym trójkątnym szczytem, z wgłębnym portykiem kolumnowym w przyziemiu, podtrzymującym balkon. Południowe wejście do dworu poprzedzają wysokie schody

Park

Park z poł. XIX w. o pow. 1,8 ha. Zadbany park o zachowanym układzie przestrzennym, otoczony metalowym parkanem z efektowną bramą. Rośnie tu cenny starodrzew zawierający typowe parkowe gatunki, z dominacja lip drobnolistnych, wiązów szypułkowych, klonów pospolitych, czy też jesionów wyniosłych. Do okazów pomnikowych zaliczamy dziewięć lip drobnolistnych o obwodach w pierśnicy 270-360cm. W parku umieszczono znaleziony na polu granitowy głaz narzutowy o wys.1,75 m, obwodzie 10,5 m i wadze 30 ton.

Inne

Gorzelnia z 1907 r.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.