Wieniec

Stan obecny

Własność prywatna

Historia

Dwór z pocz. XX w.
Wieniec to wieś pięknie położona wśród jezior i lasów, leżąca 11,5 km na zachód od Mogilna. Jej pierwszymi właścicielami byli Winieccy, o których pierwsza wzmianka pochodzi z około 1555 r. W dokumentach występowali oni też jako Winieczcy lub Wienieccy. W 1580 r. właścicielem był Albert, a następnie Wojciech Winiecki. Rodzina ta była w posiadaniu Wieńca do 2. po. XVIII w. W 1765 r. dziedzicem Wieńca, Padniewa i Palędzia Dolnego był Kazimierz Korytowski, a następnie, w 1772 r. Jan Korytowski, starościc grabowski, generał adiutant króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W 1805 r. wieś nabył Karol Dziembowski, a po 1827 r. przeszła ona w ręce rodziny Seydlitz, dla której to na przełomie XIX i XX w. wzniesiony został obecny dwór. W 1906 r. majątek o powierzchni 3000 mórg na krótko kupił niejaki Urbaniak. W 1926 r. dobra te należały do Marii Seydlitz. Ich areał liczył łącznie 517,5 ha, w tym 375 ha ziem uprawnych, 15 ha łąk i pastwisk, 62,5 ha lasów oraz 62,5 ha wód. Do celów naliczenia podatku wykazywano 1096 talarów czystego dochodu gruntowego. W 1930 r. wieś liczyła 183 mieszkańców. Właścicielem majątku był Konstanty baron Seydlitz, oprócz niego we wsi był niewielki majątek ziemski (50 ha), należący do L. Mikulskiego. We wsi były także dwa młyny, należące do niejakiego Noske i K. Ciejka, a także kowal J. Borkowski. W latach 1939-1945 wieś znajdowała się pod zarządem niemieckim i nosiła nazwę Mühltal. Po 1945 r. dwór w Wieńcu przejął Skarb Państwa Polskiego. Właścicielem został Kombinat PGR Szczeglin, a użytkownikiem Zakłady Rolne w Wieńcu. W tamtym czasie dokonano częściowej przebudowy pomieszczeń dworu. Po przemianach 1989/90 stał się on wraz z parkiem i gospodarstwem własnością prywatną, a w ostatnich latach został wyremontowany.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!
Zdjęcie archiwalne z zasobów p. Mariana Przybylskiego.

Opis

Dwór zbudowany jest na lekkim wzniesieniu. Jest to budynek parterowy, eklektyczny z elementami modernistycznymi, którego oryginalna, prawie kwadratowa bryła przetrwała do dzisiejszych czasów. Od frontu dwór ten zdobi półkolisty portyk z balkonem, na osi którego znajduje się facjatka. Boczną elewację (od południowego zachodu) akcentuje wnęka z balkonem, zwieńczona trójkątnym przyczółkiem, ujęta dwoma bocznymi ryzalitami. Nakryty jest mansardowym dachem zdobionym lukarnami, krytym dachówką ceramiczną. Wszystkie elewacje ozdobiono boniowaniem.

Park

Park krajobrazowy z końca XIX w. o pow. około 2,8 ha. (niegdyś 3,5 ha). Wśród zachowanego starodrzewu dominują klony pospolite, jesiony wyniosłe, oraz lipy drobnolistne. Park jest nadal cennym skupiskiem wysokiej zieleni, górującej nad malowniczą okolicą. Stanowi fragment dużej działki, która obejmuje także podwórze gospodarcze, nr ...141/22 o pow. 11,3203 ha (Geoportal, 13.05.2018 r.).

Inne

Ośmiorak
Zabudowania folwarczne: owczarnia, chlew, kuźnia z lat 1870-1910
Młyn wodny

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011