Świesz

Stan obecny

Budynek opuszczony, zabezpieczony.

Historia

Dwór z ok. poł. XIX w.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1489 r. W 2 poł. XVI w. jako właściciel wymieniony jest J. Świeżewski, a w latach 1560-1582 Stanisław Tomisławski herbu Świnka. Kolejnymi właścicielami byli Gorczyńscy, a później Wąsowscy. W XVII i XVIII w. właścicielami było kilka zubożałych rodzin szlacheckich. Około 1803 r. majątek nabył Franciszek Ksawery Dmochowski, poeta i działacz społeczny. Po nim majątek przeszedł w ręce Bnińskich. We dworze mieszkali jedynie zarządcy, właściciele zamieszkiwali zaś poza granicami Królestwa Polskiego. W 1862 r. jako właściciel majątku wymieniony jest Marceli Sulimierski. Zapewne on na miejscu poprzednich siedzib zbudował nowy, murowany, piętrowy dwór z kwadratową wieżą. W latach 1886-1939 dwór był w posiadaniu rodziny Zaleskich. Po wojnie dwór wraz z otaczającym go parkiem został upaństwowiony i podobnie jak większość obiektów tego typu w Polsce, szybko ulegał dewastacji. W 1988 r. budynek wykupił profesor z Akademii Techniczno - Rolniczej w Bydgoszczy - Janusz Migdalski i podjął trud jego odbudowy. W ciągu 18 lat udało mu się odbudować rezydencjonalną część dworu. Przez wiele lat w wyremontowanym dworze mieściło się jedno z niewielu prywatnych muzeów w Polsce otwartych dla zwiedzających. Po śmierci profesora w 2012 r. budynek został zamknięty i od tego czasu pozostaje opuszczony.

Opis

Dwór w stylu późnego gotyku angielskiego. Swoją architekturą odbiega od założeń klasycyzmu, nie posiada on typowej dla dworów szlacheckich osiowości frontowej, a bryła jego budowli i wieży ma zróżnicowaną wysokość. Wybudowany jest na nieregularnym planie, na wysokich piwnicach.Balkony posiadają oryginalne żeliwne balustrady, a elewacja skromny detal architektoniczny oraz boniowane narożniki.

Park

Park krajobrazowy z przełomu XVIII i XIX w. Park zaniedbany oprócz części w bezpośrednim otoczeniu dworu. Zachowany jest tu cenny starodrzew i częściowo dawny układ komunikacyjny. Park jest dziki i zaniedbany.

Inne

Spichlerz, mur. z końca XIX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011