Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Szczeglin
Zdjęcie Marek Kujawa 2011
Miniatura SzczeglinMiniatura SzczeglinMiniatura SzczeglinMiniatura Szczeglin

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Szczeglin
Zdjęcie Marek Kujawa

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek Kujawa

Szczeglin

Scheglin

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:mogileński
Gmina:Mogilno
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Zespół:dworski z pocz. XX w. nr rej.: A/215/1-2 z 5.06.1987

Stan obecny

Własność spółki "MARWOJ" sp. z O.O.

Historia

Dwór z pocz. XX w.
Szczeglin to niewielka wieś leżąca 4 km na wschód od Mogilna. Wieś w średniowieczu stanowiła własność klasztoru mogileńskiego, nadaną już w 1065 r. i zatwierdzoną w 1193 r. Jej wcześniejsze nazwy to: Sceglino, Sczeglino i Szczyglin. Przez stulecia wieś pozostawała w dzierżawie. Folwark nazywano Szczeglin Klasztor, a jednym z jego dzierżawców był około 1750 r. Maciej Krzymucki. Do końca XVIII w. wymieniane tu były także rodziny Białkowskich i Grochowskich – prawdopodobnie kolejnych dzierżawców.
Po III rozbiorze Polski i okresie napoleońskim, rząd pruski wcielił wieś do dominium w Mogilnie, a następnie sprzedał prywatnym właścicielom. Pod koniec XIX w. istniał tu folwark o areale 167 ha, w tym 144 ha ziem uprawnych. Znany był z hodowli i tuczu bydła, produkcji nabiału oraz owczarni rasy „Rambouillet”. W 1884 r. we wsi były 4 „dymy” i 88 mieszkańców, w tym 71 katolików i 17 ewangelików.
Na początku XX w. właścicielem tych dóbr był Franciszek von Borck. Oprócz hodowli prowadzono tu też specjalistyczną reprodukcję uznanych nasion zbóż. W 1926 r. areał majątku liczył 231 ha, w tym 200 ha gruntów ornych, 6 ha łąk i pastwisk oraz 20 ha wód. Czysty dochód gruntowy wykazywany jako podstawa do naliczenia podatku - wynosił 608 talarów. Ostatnim właścicielem tych dóbr (zapewne "tylko" do 1939 r.) był Werner von Borck.
W latach 1939-1945 Niemcy zorganizowali w majątku obóz, początkowo przejściowy - dokąd hitlerowcy sprowadzali kolejno na krótki pobyt żołnierzy Wojska Polskiego, Żydów i księży, a następnie sprowadzali tu polskie rodziny na przesiedlenie. Następnie przemianowany został na „Obóz karno - izolacyjny w Szczeglinie”. Pomieszczenia dla więźniów urządzone były z zabudowań gospodarczych, stajni, obór i stodół. Przez okres całej 2. wojny światowej wieś nosiła nazwę Scheglin. Po wojnie majątek znacjonalizowano, a właścicielem został Skarb Państwa Polskiego. Dwór dotrwał do czasów obecnych w bardzo dobrym stanie.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Pruski dwór o konstrukcji zrębowo - szachulcowej, otynkowany, zbudowany na planie wydłużonego prostokąta, parterowy, z mansardowym dachem i mieszkaniami w mansardzie. W obu elewacjach mieści po dwie piętrowe wystawki. od strony ogrodowej znajduje się taras i wejście ze schodami, a od strony frontowej weranda i drugie wejście.

Park

Park z pocz. XX w. Na obszarze 1,35 ha tej zadbanej enklawy zieleni zachował się cenny starodrzew, głównie kasztanowce białe rosnące na obrzeżach parku, dęby szypułkowe, klony pospolite i jesiony wyniosłe. Miano ?nestora parkowego? posiada dąb szypułkowy o obwodzie 430cm.

Inne

Stajnia, dom z kuźnią, spichlerz, czworak, obora oraz budynek gospodarczy.
Przy parkowym ogrodzeniu pomnik ku czci poległych w hitlerowskim obozie w Szczeglinie.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.