Sukowy

Stan obecny

Właścicielem jest Urząd Gminy Kruszwica.

Historia

Pierwsza wzmianka dotyczącą wsi pochodzi z 1357 r. kiedy to wieś nazywała się Solcow lub Sulkow, a właścicielami byli Mikołaj i Władysław z Sukowy. W 1436 roku pojawia się nazwa Sukowo, a jako właściciele figurują Mikołaj i Chwał. W 2 poł. XVI w. Sukowy mają następujących właścicieli: Grabska, Wojciech Łaski Vel Łęski, i Wójciński. W 1676 r. majętność Sukowy posiadała wdowa Grabska z córką. W 1786 r. panem na Sukowach został Józef Wilksicki, po nim odziedziczyły majątek jego córki Maria Zambrzuska, Victoria Jastrzębowska , Anna Wiliksicka i Jozefata Wiliksicka. W ciągu niedługiego czasu majątek szybko zmieniał właścicieli, a byli nimi kolejno; Joseph von Chmielicki i Anna Chmielicka z domu Rakowska, Josef von Zawadzki i Bona z domu von Karlowska. W 1837 r. Sukowy liczyły 13 dymów i 130 mieszkańców. Wraz z Rechtą (5 dymów i 27 mieszkańców) tworzyły okręg dworski. W latach 1852-1858 cały okręg liczył około 215 mieszkańców. W 1859 r. nowym właścicielem majątku został Wladislaus von Zawadzki. W 1865 r. w Sukowach znajdowały się następujące zabudowania : pałac z obszernym podwórzem , 8 domów dla służby folwarcznej , łaźnia , kuźnia , 3 stodoły , spichrz i 14 innych budynków gospodarczych . W latach 1865 i 1866 trwała dalsza rozbudowa majątku. W 1869 r. majętność należała do Josepha von Trzebińskiego i Marii z domu Ziembowskiej. W tym samym roku majątek nabył Wojciech Albrt Dzirżykaj von Morawski. Nowy właściciel wybudował cegielnie, 2 chlewnie i dwa inne budynki gospodarcze. W 1887 r. dobra stanowiły własność Augusty von Pelet-Narbonne z domu Bjerck z Hanoweru. W 1890 r. majątek Sukowy przeszedł na własność Józefa Leclerc?a, który urodził się 26 IV 1865 roku w Olne (Belgia). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i po powstaniu wielkopolskim, Józef Leclercq wystąpił o przyznanie obywatelstwa polskiego, które otrzymał. W czasie jego rządów w skład majątku wchodziły 4 wsie : Sukowy, Rechta, Słabęcin i Baranowo, razem 1161 ha. Ponadto majątek posiadał spichrz nasienny z urządzeniami czyszczącymi, zakład suszący, aparat do suszenia zboża z mechanicznym napędem. Majątek posiadał również centralę elektryczną i 91 budynków gospodarczych. Gospodarstwo działało intensywnie i jak na ówczesne czasy było gospodarstwem wzorcowym. Czysty dochód wynosił 7199 talarów. Pan na Sukowach wydatnie przyczynił się do powstania miejscowej szkoły, często wspomagał jej uczniów. W 1920 r. przekazał na cele filantropijne 100 tys. marek powiatowi strzelińskiemu. Ponadto troszczył się o warunki socjalno-bytowe pracowników majątku. Józef Leclerc zmarł 4 maja 1928 r. w Maren (Włochy) Po jego śmierci majątek odziedziczyła jego żona Luize, która zamieszkiwała w pałacu do swojej śmierci w 1942 r. Małżonkowie Leclercq pochowani są w parku przy stawie nieopodal dworu, nagrobek istnieje do dziś. Po rodzicach majątek przeszedł w ręce córki Małgorzaty. Od 1946 r. majątek przeszedł w ręce Skarbu Państwa Polskiego, ziemię rozparcelowano, a pałac zamieniono na mieszkania.

Opis

Pałac barokowy, zbudowany na planie prostokąta z parterowymi skrzydłami. W środkowej części budynek jest piętrowy z mieszkalnym poddaszem, nakryty dachami mansardowymi z powiekami i wejściem z kolumnowym portykiem zamkniętym tarasem.

Park

Park krajobrazowy z 4 ćw. XIX w., o pow. 5,8ha. Nie zachował się tu dawny układ komunikacyjny, park jest zdziczały i zaniedbany. Parkowy starodrzew nadal stanowi około 300 drzew, w wieku 100-150 lat. Są to głównie wierzby białe, olchy czarne, klony pospolite, jesiony wyniosłe, oraz kasztanowce białe. W podszycie rosną bzy lilaki, karagany syberyjskie, śnieguliczki białe, oraz róże dzikie. W parku znajdują się mogiły dawnych właścicieli, a także ulubionego psa i konia dziedzica Józefa Leclerca.

Inne

Oficyna, obecnie remiza strażacka z 1915 r.
Oficyna, obecnie dom mieszkalny z 1926 r.
2 magazyny zbożowe z pocz. XX w.
Obora, obecnie magazyn zbożowy z 1910 r.
Rozdzielnia elektryczna z pocz. XX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011