Suchoręcz

Stan obecny

Własność prywatna. Dwór wraz z parkiem i całym wyposażeniem można kupić.
Więcej informacji tu: http://dworek-suchorecz.pl/polozenie.php

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1288 r. Pierwszym znanym właścicielem był w 1334 r. Mirosław, syn Bodzanty, a prawie do końca XV w. rodzina Suchoręckich, od których wieś stopniowo wykupił możny ród Słupskich. W 1492 r. Maciej Słupski zapisał na dobrach Suchorążec i Słupy 1000 złp. swoim córkom: Beacie, Agnieszce, Barbarze i Elżbiecie. W poł. XVI w. dziedzicem był Wojciech Słupski, a następnie około 1584 r. Jakub, ożeniony z Barbarą Grabowiecką, wraz z bratem Andrzejem. Dalej był tu Wawrzyniec Słupski ożeniony z Dorotą Pierskinską (?), następnie Stefan i Jan. Trzymali oni wieś do 1. połowy XVII w., następnie właścicielem został Jan Leśniewski, ożeniony z Ewą Bartoszewską. W 2. połowie XVII w. właścicielami wsi było rodzeństwo: Kazimierz i Konstancja Lubińscy, którzy obie wsie Suchoręcz sprzedali Kazimierzowi ze Słupów Wałdowskiemu, synowi Jana, za 26 tys. złp. Żoną Wałdowskiego była Zofia Bąkowska, córka Mikołaja ? sędziego ziemskiego malborskiego i Katarzyny Kalkstein-Stolińskiej. Na pocz. XVIII w. po raz pierwszy pojawiły się współczesne nazwy obu wsi: Suchoręcz i Suchoręczek. Około 1730 r. nabyli je Mikołaj i Józef Niesiołowscy. W 1733 r. w Kłodzinie Mikołaj ożenił się z Krystyną Arcemberską. Rok później urodziła im się córka Apolonia, a już w 1740 r. Mikołaj sprzedał dobra Pawłowi Poleskiemu, cześnikowi żytomierskiemu. Dalej właścicielem został Franciszek Poleski, starosta kcyński. Około 1760 r. ożenił się z Marianną Brodzką, z którą miał córkę Józefatę zamężną 1-o v. ze Stanisławem Ulatowskim, 2-o v. z Franciszkiem Rozdrażewskim herbu Doliwa i syna Mateusza ożenionego z Anastazją Kierską z Kiekrza herbu Jastrzębiec. Mateusz i Anastazja mieli córkę Mariannę (1794-1797), a Józefata syna Stanisława (z męża Rozdrażewskiego) ożenionego z Teklą Łebińską. Po Poleskich właścicielem Suchoręcza został Michał Gutrry, ożeniony w 1781 r. z Wiktorią Marią Lutomską z Lutomia herbu własnego. Mieli troje dzieci: Józefa, Józefatę (1790-1866) i Weronikę (1785-1845). Weronika wyszła za Piotra Radzimińskiego herbu Lubicz, z którym miała aż trzynaścioro dzieci, a Józefata najpierw za Józefa Rydzyńskiego, a około 1810 r. za Ignacego Wolszlegiera, oficera wojska polskiego. Suchoręcz po Gutrrych odziedziczyła właśnie Józefata i Ignacy Wolszlegier.
Dalej wieś prawdopodobnie znajdowała się w rękach niemieckich, dla których wzniesiono tu w 2. połowie XIX w. obecny dwór. Po 1920 r. właścicielem Suchoręcza był został niemiecki polityk i rolnik Eugeniusz Neumann (1875-1939). Był on m.in. przewodniczącym koła niemieckiego w polskim sejmie II Rzeczpospolitej w latach 1924-1933. W 1926 r. majątek pod jego zarządem liczył 528 ha, w tym 480 ha ziem uprawnych, 37,5 ha łaak i pastwisk i 10,5 ha nieużytków. Czysty dochód gruntowy wynosił 1879 talarów.
Po II wojnie światowej dwór przez lata popadał w ruinę, aż do nabycia przez obecnych właścicieli, którzy z pietyzmem odrestaurowali obiekt.

Opis

Dwór późnoklasycystyczny, parterowy, z mieszkalnym poddaszem, nakryty dachem łamanym, tzw. "polskim" z naczółkami i piętrową wystawką. W osi wejściowej znajduje się portyk kolumnowy w małym porządku z rzędem kolumn i w tyle z drugim rzędem półkolumn, podtrzymujący balkon.

Park

Park z XIX w. o pow. 3,47ha. Park zadbany, z cennym starodrzewem i śródparkowym stawem. Drzewostan reprezentowany jest przez dęby, buki, klony, lipy drobnolistne i jesiony wyniosłe. Rosną tu również okazy pomnikowe: trzy dęby szypułkowe o obw. w pierśnicy od 315 do 400 cm, wiąz szypułkowy o obw. 315cm, lipa drobnolistna o obw. 360 cm, oraz świerk pospolity o obw. 280 cm.

Inne

Trojak kamienno-ceglany z XIX / XX w.
Przy głównej drodze znajduje się tablica z 1970 r. ku czci Stanisława Michałowskiego, zamordowanego w październiku 1939 r. przez hitlerowców.
W pobliżu dworu, na terenie parku oryginalna ziemianka z XVI w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011