Płowce

Stan obecny

Mieszkania. Park prawdopodobnie pod zarządem J.S.T.

Historia

Dwór z 2 poł. XVIII w.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1143 r. Należała ona wówczas do dóbr królewskich. Wcześniejsze nazwy miejscowości to: Plowcze, Plowecz, Plowce, Blewo. Płowce znane są głównie z bitwy która rozegrała się 27 września 1331 r. między wojskami Władysława Łokietka i Krzyżakami. W XVI w. za pożyczkę udzieloną królowi Olbrachtowi dawna królewszczyzna przeszła na własność rodziny Leszczyńskich. W latach 1555-1580 Płowce wybrał na swoją rezydencję starosta radziejowski - Rafał Leszczyński, który później sprzedał wieś swojemu synowi, Janowi Leszczyńskiemu. Na pocz. XVIII w. wieś przeszła w ręce Schliebenów. Następnie Jan Wilhelm Schlieben (właściciele Dobrego, później Kadyn) wojewoda inflancki sprzedał dobra Michałowi Walewskiemu - kasztelanowi rozpierskiemu. W 1746 r. właścicielem Płowc zostaje Paweł Dąbski - starosta inowrocławski, który sprzedał wieś w 1763 r. Janowi Biesiekierskiemu - podkomorzemu inowrocławskiemu. Kolejnym właścicielem był Antoni Dezydery Biesiekierski h. Pomian (1743-1818) znany działacz polityczny, poseł na sejm w latach 1773-1774. Pełnił również urzędy chorążego inowrocławskiego i kasztelana kowalskiego. W 1774 r. otrzymał tytuł szambelana królewskiego ostatniego króla Polski - Stanisława Augusta Poniatowskiego. W rodzinnych Płowcach założył archiwum i bibliotekę dworską, gdzie gromadził dokumenty dotyczące swojej posiadłości, jak i bitwy pod Płowcami. Ustanowił on, na mocy testamentu dnia 15 VII 1818 r., fundusz w wysokości 20 tys. złotych polskich przeznaczony na powiększenie zbiorów bibliotecznych przez następnych właścicieli. Jeszcze za jego życia została ufundowana tablica, upamiętniająca Łokietkowe zwycięstwo. Antoni Biesiekierski zmarł 10 listopada 1818 r. w Płowcach, a został pochowany w Konecku. W 1860 r. dwór został gruntownie przebudowany. Po przegranej bitwie pod Krzywosądzą, w Płowcach u Biesiekierskich zatrzymał się Ludwik Mierosławski (jego siostra była żoną właściciela majątku). Dnia 19 lutego 1863 r. do dworu Biesiekierskich dotarł także Kazimierz Mielęcki, który nie zdążył na bitwę pod Krzywosądz. Pielęgnowanie pamięci o bitwie z Krzyżakami stało się także jednym z motywów działania Jana Biesiekierskiego. Był on członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Obchodów 600 rocznicy bitwy pod Płowcami. Z inicjatywy tego komitetu w 1927 r. rozpoczęto prace nad usypaniem kopca w miejscu historycznej bitwy. Jan Biesiekierski podarował teren pod przyszły kopiec, a po uroczystościach w 1931 r. wydał przyjęcie ogrodowe dla oficjalnych gości w parku dworskim. Był on ostatnim właścicielem majątku w Płowcach. W czasie 2 wojny światowej kopiec został zniszczony przez Niemców, odbudowano go w 1961 r., a na jego szczycie wzniesiono pomnik. Dla upamiętnienia tego wydarzenia raz w roku (pod koniec sierpnia) odbywa się turniej rycerski.

Źródła:
Wikipedia
Trochę historii, rozmowa z Józefem Ryszardem Pernakiem: http://www.swiesz2009.republika.pl/Historia.html

Opis

Dwór klasycystyczny. Budynek parterowy, wzniesiony na planie prostokąta, fasadą zwrócony na wschód, z niewielkimi ryzalitami po bokach. W osi wejściowej znajduje się skromny portyk kolumnowy podtrzymujący balkon z żeliwną balustradą. Nad nim wystawka zwieńczona trójkątnym frontonem. Identycznymi frontonami zwieńczone są umieszczone po bokach budynku ryzality. Dach mansardowy, kryty blachą.

Park

Park krajobrazowy z XVIII w. o pow. około 1,5 ha. Układ kompozycyjny parku, pomimo niekorzystnych zmian jest czytelny, a jego stan względnie dobry. Rośnie tu cenny starodrzew, reprezentowany przez typowe parkowe gatunki.

Inne

Pomnik upamiętniający 600-lecie bitwy pod Płowcami.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011