Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Plebanka
zdjęcie Marek Kujawa 2009
Miniatura Plebanka

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Waldemar PotulnyMarek Kujawa

Plebanka

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:aleksandrowski
Gmina:Aleksandrów Kujawski (wiejska)
Rodzaj obiektu:Dwór

Stan obecny

Własność J.S.T. Mieszkania.

Historia

Dwór z pocz. XX w.
Począwszy od czasów staropolskich wieś była majątkiem kościelnym, należącym do miejscowego probostwa. Po III rozbiorze Polski znalazła się na terenach zaboru rosyjskiego. Za czasów tzw. "Królestwa Polskiego" wieś należała do Ekonomii Raciążek pod zarządem naddzierżawcy Bogatki. Folwark łącznie z łąkami Wilkomya został oddany w wieczystą dzierżawę właścicielowi dóbr Ośno - Janowi Sumińskiemu. Opłata wstępna wynosiła 8000 srebrnych rubli i później ok. 470 rubli rocznie. Prawa te następnie nabył Konstanty Lipski, a w 1857 r. Antoni Weber. W 1881 r. wieś nabył od Skarbu Państwa na dziedziczną własność syn Antoniego, Mieczysław Weber. Łączny areał majątku wynosił w tymże roku 483 morgi nowopolskie. Wieś w tym czasie liczyła 70 mieszkańców, a na jej terenie znajdowały się pokłady torfu i małe jeziorko. Folwark w Plebance w 1886 r. mial 486 mórg, w tym 321 mórg ziem uprawnych, 85 mórg łąk, 8 mórg nieużytków i 54 morgi wód. Było tu 8 budynków murowanych i 2 drewniane. Płodozmian zaprowadzony w gospodarstwie był 12-polowy. Obecny dwór wzniesiono około 1900 r. a w latach 20. XX w. został on rozbudowany o skrzydło. Właścicielem majątku liczącego 285 ha był wówczas Konstanty Przywieczerski. Wieś terytorialnie leżała w gminie Służewo, powiecie nieszawskim i woj. warszawskim. Należała do parafii Ostrowąs. Po II wojnie światowej ziemie dawnego majątku rozparcelowano, a w budynku dworu utworzone zostały mieszkania. Był on gruntownie remontowany w 1964 r.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich;
Maksymilian Borucki "Ziemia Kujawska..." 1892;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Mapster:
5388 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
Geoportal.
Wszystkie prawa zastrzeżone!


Opis

Dwór w stylu polskim, wzniesiony na planie prostokąta w dłuższej osi NW-SE, fasadą skierowany na NE (płn.-wschód). Jest murowany, parterowy, nakryty wysokim dachem łamanym, czterospadowym, mieszczącym poddasze, niegdyś krytym dachówką, a obecnie częściowo eternitem. W fasadzie centralnie umieszczony półkolisty ganek wsparty na 4 kolumnach, osłonięty półokrągłym daszkiem wykonanym z dachówki. Nad nim wznosi się balkon nakryty stożkowym daszkiem, również z dachówki, wspartym na 4 kolumnach będących optycznym przedłużeniem kolumn niższej kondygnacji. W elewacji ogrodowej znajduje się piętrowy ryzalit, zwieńczony trójspadowym dachem. Od południa dwór przedłużony jest o przybudówkę, a od północy posiada piętrową wystawkę nakrytą trójspadowym dachem. Na skutek remontów budynek pozbawiony został cech stylowych. Zachowany jest częściowo układ wnętrz, dwu i trzytraktowy, a także drewniane stropy i stolarka, w tym zabiegowe schody na poddasze. Z elementów ozdobnych wewnątrz budynku zachowały się jedynie pozostałości pilastra i fryzu. Nie zachowały się oryginalne okna ani drzwi wejściowe, wymienione podczas remontu w latach 60. XX w.

Park

Park z XIX w. został częściowo wykarczowany. Niegdyś rozciągał się dalej na płd.-zachód, aż do jeziora Ostrowąs; obecnie cały ten teren stanowi pole uprawne. Pozostałości parku stanowi działka ewid. nr 040104_2.0019.132/18 o pow. 0,5060 ha (Geoportal, 22.07.2017 r.). Rosną tu jeszcze nieliczne pojedyncze drzewa: topole, klony, lipa drobnolistna i robinia akacjowa. Nad brzegiem wyschniętego stawu rosną olsze, a od wschodu znajdziemy pozostałości szpaleru klonowego.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.