Zdziersk

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z poł. XIX w.
Zdziersk to niewielka wieś leżąca przy drodze z Łabiszyna do Lubostronia, na prawym brzegu Noteci, granicząca z południową częścią Łabiszyna. Znana była wcześniej jako Zdziersko i na przestrzeni stuleci wchodziła w skład dóbr hrabiów z Łabiszyna. W 1765 r. Andrzej Skórzewski h. Drogosław kupił Zdziersk wraz z całymi łabiszyńskimi dobrami od Gębickich. Wybudowano tu dwór dla zarządców, a na zboczu opadającym w stronę drogi założono park. W 2. poł. XIX w. część ziemi należącej do Zdzierska Skórzewscy dali kościołowi reformatów w Łabiszynie. W 1885 r. był to folwark proboszczowski, liczący 160 ha. Pozostałe ziemie wsi należały przez cały czas do właścicieli Lubostronia. W Z. oprócz zabudowań dworskich znajdowały się 4 „dymy” z 70 mieszkańcami. W 1909 r. dzierżawcą był Antoni Czyrak. Dobra w tym czasie liczyły 160 ha i dawały 1638 marek czystego dochodu gruntowego. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę po 1920 r., hrabina Maria Skórzewska pozostawiła folwark kościołowi. Księga adresowa z 1926 r. podaje, że folwark należał do probostwa i liczył 141,8 ha, w tym 116,8 ha ziem uprawnych i 30 ha łąk i pastwisk. Czysty dochód gruntowy wynosił 528 talarów. Zarządcą w tym czasie była Wiktoria Zeydlerowa. W latach 1940-1945 wieś nosiła niemiecką nazwę Ziethen. Dwór nie dotrwał do czasów obecnych, po 2. wojnie światowej mieściły się w nim biura PGR-u, po rozwiązaniu którego dawny majątek znalazł się rękach prywatnego dzierżawcy. W międzyczasie został zdewastowany, a później ostatecznie rozebrany. Nie zachował się również półhektarowy park przydworski, wykarczowany w latach 80/90. XX w.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Za pomoc w opracowaniu dziękujemy p. Ryszardowi Lewandowskiemu z Łabiszyna.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Nieistniejący dwór wybudowany był na wzniesieniu, po wsch. stronie parku. Budynek był prostokątny, parterowy, nakryty dwuspadowym dachem, fasadą skierowany na zachód. Obecnie o istnieniu dawnego założenia dworskiego przypominają jedynie zamieszkałe, wyremontowane czworaki, stodoła i fragment dawnej drogi dojazdowej.

Park

Park z poł. XIX w. o pow. ok. 0,5 ha zniknął na pocz. XXI w. i stało się to niekoniecznie zgodnie z prawem. Do 2013 r. teren ten stanowił nieużytki, na których znajdowały się liczne pieńki po wyciętych drzewach. W 2014 r. został ostatecznie zaorany i obecnie stanowi pole uprawne.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011