Skatalogowanych zabytków: 11428
Zarejestruj się
Miniatura Lubraniec
2011, zdjęcie Andrzej M
Miniatura LubraniecMiniatura LubraniecMiniatura Lubraniec

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Lubraniec
Zdjęcie Joanna Kwoka

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Andrzej MMarek KujawaPiotr KJoanna Kwoka

Lubraniec

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:włocławski
Gmina:Lubraniec
Rodzaj obiektu:Pałac

Rejestr zabytków

Zespół:pałacowy z 1812 r., nr rej.: A/1239/1-3 z 26.07.1984

Stan obecny

Własność prywatna

Historia

Pałac z 1827 r.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1399 r. Należała do rodu Godziembów, co podają dokumenty z tego roku. Lubraniec otrzymał prawa miejskie w 1509 r. dzięki staraniom Jana Lubrańskiego, biskupa poznańskiego. W XVI w. wieś była własnością miejscowych kanoników laterańskich. W okresie reformacji sukcesor Lubrańskich - Jakub Chlewiński w 1562 r. siłą zbrojną zagarnął ich siedzibę i majątek. W tym samym roku wypędzony został proboszcz Bytonia, wybierany z kanoników w Lubrańcu. Po Chlewińskich kolejnymi właścicielami byli Dąmbscy. W 1792 r.. majątek kupił Antoni Mierosławski, a po jego śmierci dobra objął w posiadanie jego syn Paweł. On to doprowadził je do bankructwa, a w drodze licytacji nabył je w 1827 r. kolejny właściciel - Augustyn Józef Ludwik Słubicki. Był on oficerem napoleońskim, w czasach Księstwa Warszawskiego pełnił funkcję marszałka pospolitego ruszenia departamentu bydgoskiego. Oprócz Lubrańca posiadał też dobra w Izbicy Kujawskiej, które wniesione zostały przez jego żonę Łucję z hrabiów Zboińskich. Był znakomitym gospodarzem, doprowadził do regulacji drogi łączącej Lubraniec z Izbicą Kujawską, wyprostował pod Lubrańcem koryto Zgłowiączki, osuszając łąki swoje i sąsiednich dóbr. Obecny pałac powstał prawdopodobnie wcześniej, w latach 1795-1808 i mógł być zbudowany przez Antoniego Mierosławskiego. Jednakże większość źródeł podaje datę 1827 r. i budowniczego Hilarego Szpilowskiego (dla Augustyna Słubickiego). Pewne jest to, że wzniesiono go na fundamentach wcześniejszego założenia pochodzącego z pocz. XVI w. Po śmierci Augustyna w 1833 r. dobrami zarządzała wdowa, która przepisała majątek córce - Joannie ze Słubickich Mniewskiej, która w pałacu w Lubrańcu urządziła wielką bibliotekę. Mocą testamentu, jaki sporządziła Joanna, dobra lubranieckie w 1901 r. otrzymała jej krewna - Elżbieta z Dembowskich Piwnicka. W 1906 r. jego nabywcą został Bronisław Grodzicki, który z żoną - Marią, gospodarzył do 1918 r. Ostatnim właścicielem do 1939 r. był Stanisław Grodzicki. Zimą 1940 r. Grodziccy zostali przymusowo przesiedleni do Generalnej Guberni, a po zakończeniu wojny utracili dobra na mocy dekretu o reformie rolnej. Majątek przeszedł na własność Skarbu Państwa Polskiego i jesienią 1945 r. ulokowane zostało tutaj Liceum Ogólnokształcące, później jego internat - do 1995 r. W 1972 r. przeprowadzono kapitalny remont budynku. Wymieniono drewniane schody, okna i odnowiono elewację budynku. W wyniku reformy administracyjnej w 1999 r. obiekt przejął na własność powiat włocławski. Samorząd powiatu włocławskiego sprzedał nieruchomość osobie prywatnej.

Opis

Pałac późnoklasycystyczny. Budynek jest zwarty stylistycznie i prezentuje typowy dla Hilarego Szpilowskiego model siedziby wiejskiej Wybudowany na rzucie prostokąta, na wysokich piwnicach, z portykiem kolumnowym na osi frontu i ryzalitami skrajnymi od strony ogrodu. Od płn. fasadę poprzedza wysunięty portyk. Strona płd. posiada po bokach dwa wydatne ryzality przewiązane balkonem. Całość przykryta jest jednolitym dachem wielospadowym wyłamanym nad ryzalitami. Dach wieńczy tralkowa balustrada łącząca masywne oprofilowane kominy. Bryła pałacu opięta jest we wszystkich narożach pilastrami. Ustawione w wielkim porządku dźwigają gładkie belkowanie zwieńczone gzymsem. Całość opasuje delikatny gzyms międzykondygnacyjny. Wszystkie okna i blendy posiadają profilowane parapety i opaski. Stolarka okienna jest w dużym stopniu oryginalna. Elewacja frontowa jest dziewięcioosiowa. Na trzy osie centralne nałożony jest portyk o czterech kolumnach toskańskich, poprzedzony szerokimi schodami ujętymi masywnymi, gładkimi parapetami. Ustawione na sześciu cokołach kolumny dźwigają gładkie belkowanie i głęboko oprofilowany trójkątny przyczółek. Na osi przyczółka, przy jego dolnej krawędzi, znajduje się półkolisty otwór okienny. Na osi fasady umieszczone są dwuskrzydłowe podwójne drzwi wejściowe z nadświetlem, oflankowane parą okien. Elewacja ogrodowa również jest dziewięcioosiowa. Trzy skrajne osie z obu stron umieszczone są w ryzalitach. Trzy centralne znajdują się między ryzalitami, gdzie wbudowany jest balkon wsparty na czterech kolumnach toskańskich. Ryzality wysunięte są na szerokość jednej osi okiennej. Ganek podbalkonowy poprzedzają dwa ciągi schodów przylegające do osi centralnej, w której znajduje się szerokie wejście do piwnic. Schody obudowane są masywnymi parapetami z trzema uskokami.
Pałac położony jest na wzniesieniu, przy podjeździe znajduje się zespół oficyn i budynków gospodarczych. Piętrowa, późnoklasycystyczna oficyna została wzniesiona w 2 ćwierci XIX w. Jest ona usytuowana prostopadle do fasady pałacu. Pozostałe zabudowania gospodarcze pochodzą z okresu późniejszego. Na jednym z nich znajduje się tablica z czerwonego marmuru z herbem Słubickich "Prus" i datą 1862.

Park

Park krajobrazowy z 1826 r., przekomponowany w 1965 r. Łączna pow. wynosi prawie 11 ha. Pałac umiejscowiony jest pośrodku założenia parkowego, ograniczonego od wsch. i płn. traktem komunikacyjnym, od zach. polami i pastwiskami. Od strony płd., gdzie niegdyś znajdowały się łąki, obecnie nieużytki, park jest ograniczony rozlewiskami rzeki Zgłowiączki, Od pałacu biegnie ciąg schodów i tarasy opadające ku rzece. Na terenie parku znajdują się trzy stawy oraz pozostałości po liceum - ogrodzony asfaltowy dwuboiskowy kort tenisowy, ogródek warzywny, garaż, budynek gospodarczy, nieczynna chlewnia. Rośnie tu cenny starodrzew, reprezentowany przez kilkadziesiąt gatunków drzew i krzewów.

Inne

- 2 Oficyny, mur. z 2 ćw. XIX w., mieszkania
- Budynki gospodarcze z XIX / XX w.
- Synagoga żydowska z 1 poł. XIX w, barokowa
- Neogotycki kościół par. pw. Matki Boskiej Szkaplerznej , na miejscu poprzedniego z końca XV w., z lat 1905-1906 wg projektu Tomasza Pajzderskiego
- Plebania z 1901 r., wcześniej klasztor kanoników regularnych fundowany w 1498 r.
- Kaplica św. Anny z 1834 r., przebudowana w 1897 r.
- kamienica barokowa z XVIII w. (Rynek 23)

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

M A10 lat i 12 miesięcy temu
Piękny, duży pałąc i piękny park z \"lustrem wodnym\"... Powinien wrócić do właścicieli!!