Lubień Kujawski

Stan obecny

Dom Dziecka

Historia

Dwór z końca XVIII w.
Pierwsza wzmianka o Lubieniu pochodzi z 1399 r., a kolejna z 1489 r., już jako o oppidum czyli osiedlu obronnym. Wówczas prawdopodobnie nastąpiła także lokacja jako miasta. W średniowieczu była to własność Doliwitów, którzy następnie przyjęli nazwisko Lubieńskich. Wzmiankowany jest m.in. Marek z Lubienia, wojewoda brzesko - kujawski (zm. w 1441 r.); Jakub, podskarbi koronny; Jędrzej, początkowo woj. brzesko - kujawski, nast. po 1496 r. wicewojewoda. Wieś była w posiadaniu Lubieńskich do poł. XVI w. W 1 poł. XVII w. własność Arnolfa Kryskiego, podkanclerza koronnego, w XVIII w. Brzeskich, w 1801 r. Marianny Dobek, która ufundowała tu szkołę i przytułek dla starców. Od pocz. XIX w. dobra należały do Władysława Waliszewskiego, a na pocz. XX w. do 1945 r. były w posiadaniu Wernerów. W latach 1867 - 1919 nastąpiła utrata praw miejskich. Układ jest charakterystyczny dla wsi targowej, z wydłużonym, trójkątnym rynkiem na osi ulicy przelotowej i jej rozwidlenia. Założenie dworskie powstało w płd. części miasteczka, na jego obrzeżu, już w XVIII w. Na przełomie XVIII i XIX w. powstał tu obecny dwór, rozbudowany w 2 poł. XIX w. o skrzydło płd. i w latach 1924-1925 o skrzydło płn. Dwór otynkowano, zaś układ wewnętrzny ścianek nieco zmieniono. Po wybuchu wojny majątek zajęli Niemcy. W 1945 r dobra przeszły na Skarb Państwa. We dworze umieszczono Dom Dziecka, przeniesiony z Łomny. Kierownictwo sprawował personel zakonny. W 1948 r nastąpiły zmiany. Dom był remontowany, a w międzyczasie usunięto siostry prowadzące placówkę i dom przemianowano na Państwowy Dom Dziecka (1951 r.) Miejsce sióstr zajął personel świecki. W latach 70-tych w zakładzie dokonano naprawy podłóg, wymalowano pomieszczenia, powstała nowa chlewnia, zakupiono drzewka owocowe. Dzieci włączano do prac społecznie użytecznych. Dobudowano część internatową. Nowy pawilon został oddany do użytku w październiku 1982 r. Uporządkowano teren wokół budynku, utwardzono drogę i wyznaczono chodniki, przeprowadzono gruntowny remont pralni, wybudowano pomieszczenie do składu opału. Później przeprowadzono kapitalny remont części zabytkowej, który zakończono w 1990 r. Część internatowa i tzw. ?pałac? stanowią całość, na co dzień funkcjonują pod pojęciem Domu, a nie domu dziecka.
Nazwa Państwowy Dom dziecka utrzymywała się do września1994 r, kiedy to rozporządzeniem MEN z dn.21.02.1994 r została zmieniona na Dom Dziecka. Po reformie o Samorządzie Terytorialnym w 1999 r Dom Dziecka w Lubieniu Kujawskim stał się jednostką budżetową, prowadzoną przez kuratora oświaty i wychowania Starostwa Powiatowego we Włocławku.

Opis

Dwór klasycystyczny. Budynek o konstrukcji szkieletowej wypełnianej gliną, otynkowany. Parterowy, dwutraktowy, pierwotnie na planie wydłużonego prostokąta z portykiem na osi, wspartym na czterech kolumnach. Do korpusu dobudowane w poł. XIX w. od południa murowane skrzydło poprzeczne, z pięterkiem na poddaszu i narożnikiem od frontu wyciętym, tworzącym podcień wsparty na jednej kolumnie. Półszczyt ogzymsowany, z parą okien i parą pionowych oculusów. Od północy w miejsce wyburzonej części starego dworu, skrzydło z pocz. XX w., poprzeczne, piętrowe z ryzalitem, bezstylowe. Dachy kryte dachówką. Nad korpusem głównym znajduje się dach dwuspadowy z powieką, a nad skrzydłem płd. naczółkowy. Nad dobudówką płn. dach czterospadowy i łamany.

Park

Park krajobrazowy z pocz. XIX w. o pow. około 2 ha. Park o luźnej kompozycji, część wnętrz zamieniona na place zabaw i rozległe trawniki. Park jest zadbany i czysty. Rośnie tu zabytkowy starodrzew, typowy dla parków wiejskich.

Inne

Rządcówka, drewn. z 1850 r., wł. POHZ
Gorzelnia, mur. z lat 20-tych XX w.
Kaszarnia, mur. z 2 poł. XIX w.
Rządcówka, mur. przy ul. 1 Maja 11, wyremontowana
Domy drewn., zrębowe, XVIII / XIX w.
Kościół wzm. 1474 r. drewniany, później 1886 r. neoromański

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011