Laskowo

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z 1810 r.
Laskowo to stara wieś, leżąca w odległości 13,8 km na zachód od Rogowa. Znana była już w 1. poł. XV w., kiedy to jej właścicielem był Grzymała Nieniewski, kasztelan kaliski. W XVI w. stanowiła dobra królewskie. O Laskowie wspominał w swojej "Liber Beneficjorum" biskup Jan Łaski. Na pocz. XIV stulecia jednym z właścicieli był Maciej Zakrzewski, który w 1537 r. sprzedał wieś wyderkafem Januszowi Latalskiemu. Tenże 6 lat później był już hrabią i wojewodą poznańskim. Laskowo wraz z kilkoma innymi wsiami przekazał wdowie po Janie Kozielskim - zasłużonym w podbojach ziem pruskich, Dorocie Kozielskiej i jej synom: Maciejowi, Janowi i Ambrożemu. Część wsi posiadał także Piotr Kozielski. W 1562 r. Janusz hr. Latalski sprzedał szereg wsi (wraz z Laskowem) wyderkafem Stanisławowi Czarnkowskiemu, dziedzicowi Morakowa. W 1566 r. właścicielem części Laskowa, Łopienna, Gądecza, Wilamowa, Międzychodu, Dobiejewa, Ośna i Chrościnka był Maciej Studzieński, który dał je wojewodzie inowrocławskiemu, Janowi z Krotoszyna. W 1568 r. właścicielem tych dóbr był Jerzy Latalski, syn Janusza. Wydzierżawiał je m. innymi Gotardowi Ziemięckiemu. Część wsi była też w posiadaniu Jadwigi Kozielskiej, która wydzierżawiała ją krewniakowi, Wojciechowi Kozielskiemu.
W 1600 r. król Zygmunt III Waza dał zezwolenie Jerzemu Latalskiemu na scedowanie wsi: Międzychód, Ośno, Laskowo i Chrościenko na syna Mikołaja. Pół wieku później właścicielami tych wsi byli Rejowie i Smoszewscy. W 2. poł. XVIII w. właścicielami byli prawdopodobnie Antoni z żoną z Puchalskich Mąkoscy, a na przełomie XVIII i XIX w. Ignacy Braunek ożeniony z Jadwigą ze Skoraszewskich. Obecny dwór wzniesiony został w 1810 r. Niedługo później wieś stała się gminą w powiecie wągrowieckim. W 2. poł. XIX w. właścicielem wsi był Stanisław hr. Sokolnicki (1817-1883), poseł na poznański Sejm. Następnie znalazła się ona w rękach rodziny Thierling.
W 1885 r. Laskowo wraz z Wygnanowem (Wygnowem) oraz Nowym Międzychodem stanowiło okręg dominialny o areale 3675 mórg. Do dominium należało także 14 domów, zamieszkałych przez 219 mieszkańców (204 katolików, 15 ewangelików; 107 analfabetów). W 1910 r. dwór był remontowany po pożarze. W latach 1904–1919 i 1939-1945 wieś nosiła nazwę Laßkirch. Obecnie właścicielem jest dr. Marek Daniel, którego żona spokrewniona jest z Thierlingami. W ostatnich latach dwór został wyremontowany.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór klasycystyczny. Budynek wzniesiony na planie prostokąta, fasadą skierowany na północ, parterowy i nakryty dachem tzw. "polskim". Budynek zbudowany jest z głazów granitowych, a w tynk wtopiono małe kamyki, tworzące ciekawe wykończenie ścian. Po remoncie w latach 2010-13 elewacje uzyskały nowy wygląd.

Park

W otoczeniu dworu rozpościera się park z 2. poł. XIX w. o pow. około 3 ha. Rośnie tu różnogatunkowy starodrzew, w tym kasztanowce białe, jesiony wyniosłe i lipy drobnolistne. Do dworu prowadzi podjazd w otoczeniu klonów jesionolistnych, a w parku znajduje się aleja lipowo-grabowo-klonowa, prowadząca do graniczącego z parkiem kościoła oraz aleja brzóz brodawkowatych. Na uwagę zasługują rosnące tu pomniki przyrody: dwa graby zwyczajne o obwodach w pierśnicy 230 i 250 cm, dwa klony polne o obwodach 220 i 260 cm oraz cztery lipy drobnolistne o obwodach od 295 do 460 cm.

Inne

- Kościół murowany z lat 1895-1896, dawny ewangelicki, obecnie p.w. Wniebowzięcia NMP.
- Szkoła Ewangelicka z lat 1895-1896, obecnie dom mieszkalny nr 14.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011