Samborzec

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z XIX w.
Samborzec to wieś leżąca przy DK nr 79, w odległości 9 km na płd.-zachód od centrum Sandomierza. Istniała już w XIII w., a po raz pierwszy w źródłach odnotowana została jako „Samborech”. Wmianka z 1284 r. (z dokumentu ks. krakowskiego Leszka) informuje, że komes Paulus „de Samborech” uposażył kościół w Koprzywnicy. Być może to ten sam Paulus (Paweł) wybudował pierwotny kościół we wsi? W połowie XV w. był to już kościół murowany i nosił wezwanie świętej Trójcy. Plebanem był wówczas niejaki Szymon, a dziedzicami Warsius i Jan, herbu Rawa. Pleban miał swój dom, karczmę, część jeziora biskupiego, ziemię, ogrody, gaje i łąkę zwaną Kierz. Pracował też na niego 1 zagrodnik. Ponadto we wsi był folwark rycerski, 6 łanów kmiecych i karczma z rolą, z których dziesięcinę o wartości 15 grzywien składano temuż plebanowi. W 1578 r. była to wieś królewska, miała 7 osadników, 3 i pół łanu, 3 zagrodników i 2 komorników. Nowy kościół murowany wybudowany został w 1728 r. Było wówczas we wsi 40 domów i 233 mieszkańców.
W 1835 r. ukazem carskim dobra w S. zostały oddzielone od Sandomierza i nadane jako majorat gen.-lejtnantowi Prianisznikowi. W skład majątku wchodziły oprócz S.: Stodoły, Grocholice, Łopata, Kunice i wójtostwo Bordechów. W 1887 r. S. dzielił się na wieś i folwark, leżał w pow. sandomierskim, był siedzibą gminy i parafii. W 65 domach mieszkało 327 osób, był tu również przytułek dla ubogich.
W 1930 r. wieś liczyła 263 mieszkańców, Majątek liczący 221 ha należał do Państwowej Stadniny Koni, a konkretnie do zarządu stadnin w całym kraju. Po wojnie dobra zostały znacjonalizowane i rozparcelowane.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski - Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
11798000 @ WIG - Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000 /1929 - 1939/
- plik mapy: P46-S33-E_KOPRZYWNICA_1938_LoC_G6520_s25_.P6.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

W lokalizacji dworu wznosi się budynek, zapewne współczesny, co wnioskujemy na podstawie porównania z mapą archiwalną. Dawny dwór wzniesiony był dłuższą osią w kier. N-E i fasadą skierowany na wschód.

Park

Park dworski z XIX w. o pow. 0,76 ha. Oprócz części przydworskiej, park zajmował niegdyś cały klin pomiędzy drogami (zwężający się w kier. wschodnim) i miał łącznie około 3,2 ha.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011