Opalenica

Stan obecny

Własność J.S.T. w Brodnicy

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Począwszy od przełomu XV / XVI w. wieś była gniazdem rodowym Opalenickich h. Prus II. W 1570 r. właścicielem był już Wichulski a następnie Podoski (1682 r.), Zboiński (1771 r.) i Tuszyńscy od 1790 r. W XIX w. na Opalenicę składały się: wieś z 9 domami i 191 m-cami oraz dobra. Oprócz tego we wsi było 10 innych budynków. Folwark znajdował się w wysokiej kulturze rolnej, za co otrzymał miano dóbr rycerskich - Rittergut. W 2. poł. stulecia wzniesiono tu nowoczesne zabudowania gospodarcze i cegielnię. Majątek specjalizował się w hodowli bydła i owiec. W skład dóbr wchodził też folwark Nowydwór. Łączna pow. dóbr wynosiła w 1885 r. 528,91 ha, w tym 514,42 ha ziem uprawnych, przynosząc 4811 marek czystego dochodu gruntowego. W 1929 r. włascicielem Opalenicy był B. Jurkowski. Majątek liczył 320 ha, w tym 297 ha ziemi ornej, 20 ha łąk i pastwisk oraz 3 ha nieużytków. Przynosił 3258 marek czystego dochodu gruntowego. Po 2. wojnie światowej ziemie folwarku rozparcelowano a dwór popadł w ruinę i w latach 60. XX w. został całkowicie rozebrany.
Źródła:
Spis miejscowości i rodów szlacheckich woj. pomorskiego, 1925
Rody Ziem Pruskich, J. Krzepela, 1929
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Księga Adresowa Gospodarstw Rolnych woj. Pomorskiego, 1929

Opis

Na chwilę obecną nie posiadamy zdjęć ani opisu nieistniejącego dworu. W parku dworskim zachowały się jedynie schody do budynku. Od północnego wschodu do części rezydencjonalnej przylegało podwórze gospodarcze. Układ przestrzenny zespołu całkowicie zniekształcony.

Park

Park z 2. poł. XIX w. o pow. 0,35 ha. Niegdyś zapewne większy o czym świadczą luźno rosnące pojedyncze drzewa. Obszar całego byłego zespołu dworskiego, położonego na planie prostokąta wynosi 3,5 ha. Rośnie tu dąb szypułkowy - pomnik przyrody o obw. w pierśnicy 328 cm. We wschodniej części parku zachował się staw. W ostatnich latach gmina Brodnica realizowała projekt "Zielona Szkoła". W parku urządzono plac sportowy, plac zabaw, ścieżki spacerowe, oczyszczono staw i rowy.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011