Brzezinki

Stan obecny

Własność ANR lub J.S.T.

Historia

Dwór z XIX w.
W okresie staropolskim wieś prawdopodobnie nie istniała, a jej tereny wchodziły w skład majętności Żmijewo. W XIX w. znajdujemy ją jako Brzeziny. Już wtedy nosiła niemiecką nazwę Birkeneck. W 1885 r. wieś stanowiła tzw. wolne sołectwo w pow. brodnickim. Folwark prawdopodobnie znajdował się w rękach niemieckich. Oprócz niemieckiej, funkcjonowała spolszczona nazwa wsi - Birkenek. Obowiązywała ona do 1951 r. W okresie międzywojennym folwark w Birkenku był własnością Kurta Hoeltzela i liczył 819 ha, dostarczając 4996 marek czystego dochodu gruntowego. Na ogólny areał składało się 514 ha ziem uprawnych, 95 ha łąk i pastwisk, 136 ha lasów, 8 ha nieużytków i 16 ha wód. Do majątku należała gorzelnia, obora zarodowa bydła czarno-białego rasy nizinnej oraz owczarnia użytkowa. Ponadto specjalizował się w reprodukcji uznanych ziemiopłodów i hodowli konia szlach. półkrwi angielskiej. Po 2. wojnie światowej na terenie dawnego folwarku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo w latach 90. XX w. W latach 1951-2010 wieś nosiła nazwę Brzezinka.
Źródła:
Wikipedia
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Książka Adresowa Gosp. Rolnych pow. 50 ha Woj. Pomorskiego, 1929
Prawa zastrzeżone!

Opis

Pomimo niekorzystnych zmian układ przestrzenny zespołu dworskiego w Brzezinkach jest zachowany. Wyburzono dwa budynki gospodarcze zachodniej pierzei podwórza gosp. a pozostałe zmieniły przeznaczenie. Teren dawnego zespołu podzielony jest obecnie na kilka działek ewidencyjnych. Budynek widoczny w płn. części (Geoportal) prawdopodobnie jest przebudowanym dworem. Na chwilę obecną nie posiadamy jego zdjęć ani opisu. Wzniesiony na planie prostokąta, w dłuższej osi zbliżonej do W-E. Od północy na osi widać niewielki staw, który był tu już na pocz. XX w.
Analiza na podst. Geoportal, Mapster:
http://www.amzpbig.com/maps/2682_Pokrzydowo_1911_300dpi_AMPG.jpg

Park

Park dworski z XIX w. o pow. 3,3 ha. Zachowany w swoich dawnych granicach, od strony płd. przechodzi w mieszany las. Niegdyś wschodnią część parku stanowił sad - obecnie pole uprawne. Łącznie z sadem park tworzył rzut zblizony do trapezu o pow. 4,4 ha.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011