Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek Kujawa

Bieganin

Hanland, Eilenfeld 1939-45

Województwo:wielkopolskie
Powiat:ostrowski (wielkopolski)
Gmina:Raszków
Rodzaj obiektu:Dwór

Stan obecny

Teren pod zarządem J.S.T. lub prywatny

Historia

Dwór z XIX w.
Pierwsi znani właściciele wsi pisali się "de Byeganyno". Ponoć pierwsze informacje o niej pochodzą już z 1292 r. Dopiero w 1444 r. wzmiankowany jest Świętosław, któremu swe części dziedziczne sprzedała za 100 grzywien Elżbieta z Tomic. W 1475 r. bracia niedzielni Stanisław i Piotr, synowie Spytka z Bieganina sprzedali 3 łany i 2 wolne, księdzu Stanisławowi z kościoła św. Stanisława w Kaliszu. W tamtych czasach w zapiskach zaczyna pojawiać się nazwisko Biegańskich, których to wieś stała się gniazdem rodowym. Do połowy XVI w. dziedzicem był Piotr, ożeniony z Agnieszką Miedzianowską, potem Bartłomiej, następnie Wojciech i Jan Biegańscy. Pod koniec stulecia pojawiają się tu jeszcze Pawłowski i Kuczkowski. Po Wojciechu odziedziczyli synowie Michał, Maciej i Stanisław, którzy ok. 1596 r. przeprowadzili działy braterskie. W 1609 r. Stanisław zapisywał 500 złp. posagu żonie, Jadwidze Prądzyńskiej, córce Łukasza. W XVII w. części wsi przeszły w ręce Jerzego Czermińskiego (ok. 1620 r.), Jakuba Glaniszewskiego, Marcina Jutrowskiego (ok. 1661 r.) i rodziny Przespolewskich. W 1698 r. dziedzicem był Stefan Dominik Przespolewski, ożeniony z Jadwigą Koszutską h. Leszczyc, który w 1698 r. sprzedał majątek Maciejowi Kucharskiemu za kwotę 38600 złp. Poprzez małżeństwo Izabeli Kucharskiej z Andrzejem z Droszewa Droszewskim dobra przeszły na Droszewskich, a w 1748 r. rozwiedziona dziedziczka sprzedała Bieganin Józefowi Strzeleckiemu, za kwotę 24 tys. złp. Ten jeszcze w tym samym roku sprzedał dobra Andrzejowi Kiedrzyńskiemu herbu Ostoja. W Bieganinie urodziło się 5 dzieci Andrzeja i Franciszki z Jackowskich, m.in. Florian i Dorota. Jedna z córek, Ludwika wyszła za Macieja Otto Trąmpczyńskiego. Jeszcze w 1766 r. stara dziedziczka - Izabela Kucharska odbierała od Trąmpczyńskiego prowizję zabezpieczoną na majątku przez A. Kiedrzyńskiego; osiem lat później kwitował tę sumę także jej syn - Franciszek Droszewski. Na pocz. XIX w. dziedzicem wsi był Feliks Gorzeński, porucznik a nast. pułkownik wojska polskiego. Jego żona Anna zmarła młodo, w 1809 r., pozostawiając 3 małoletnich synów i dwie córki. Dziedzic jest wymieniany w zapiskach jeszcze w 1830 r. następnie znajdujemy tu jedynie dzierżawcę Edmunda Dembińskiego (1843 r.). W 1885 r. na Bieganin składały się 3 miejsca: wieś z 22 domami i 151 m-cami, olędry z 18 domami i 139 m-cami oraz dominium z 5 domami i 172 m-cami. Sądząc po braku zapisek w Regestach możemy sądzić, że wieś znajdowała się w rękach niemieckich. W 1926 r. właścicielem był Kazimierz Lipski. Folwark liczył 464 ha i przynosił 1494 talary czystego dochodu gruntowego. Na ogólny obszar składało się 340 ha ziem uprawnych, 34 ha łąk i pastwisk, 78 ha lasów, 11 ha nieużytków i 1 ha wód. Do majątku należała gorzelnia zlokalizowana w Biniewie; specjalizował się on w reprodukcji nasion buraków cukrowych. Głównym majątkim Lipskich było jednak Górzno, gdzie w 1912 r. (w trakcie budowy pałacu w Górznie) urodził się Stanisław Medarda Lipski, zmarły w lutym b.r., w wieku 104 lat, ostatni właściciel Bieganina. W okresie powojennym rozebrano dwór oraz zabudowania gospodarcze. W ostatnich latach całkowicie zaorano istniejące przez wiele lat relikty dworu.
Źródła:
Wikipedia
Teki Dworzaczka (Regesty)
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Księga Adresowa Gospodarstw Rolnych woj. Poznańskiego, 1926
Serwis internetowy WLKP.Info, link: http://wlkp24.info/aktualnosci/15958,odszedl-stanislaw-lipski-legenda-regionu.html
Prawa zastrzeżone!

Opis

Na chwilę obecną nie posiadamy zdjęć ani opisu dworu. Był on wzniesiony na planie prostokąta, w dłuższej osi zbliżonej do N-S, fasadą skierowany na zachód. Prowadził do niego półkolisty podjazd otoczony drzewami, zaś po lewej stronie (od północy) znajdował się niewielki staw. Na zachód od części rezydencjonalnej znajdowało się prostokątne podwórze gospodarcze, wewnątrz którego także był niewielki ogród. Na mapie satelitarnej precyzyjnie zaznaczyliśmy geometryczny środek dworu. Jak widać, struktura powierzchni odróżnia się w tym miejscu od reszty pola.

Park

Pozostałości parku z XIX w. Obecnie jedynym reliktem parku jest staw i kilka drzew. Do 2. wojny światowej park zajmował prostokąt ujęty drogami widocznymi do dzisiaj i zajmował ok. 3 ha.

Inne

Grodzisko pierścieniowate kultury łużyckiej, ok. 500-400 p.n.e., śr. ok. 52x55 m.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.