Hilarów

Stan obecny

Folwark - Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Dobry Plon;
Pozostały teren - własność J.S.T. albo ANR

Historia

Dwór z 1. poł. XIX w.
Folwark został utworzony w 1. poł. XIX w. przez właścicieli Bachorzewa – Baranowskich i włączono go do domeny w Bachorzewie. Jego pierwotną nazwą było Hilarewo. Nazwa pochodziła od imienia dziedzica – Hilarego Baranowskiego (1783-1848). Ten ożeniony był z Marianną Sokolnicką h. Nowina (1785-1868), wdową po Kajetanie Bobrowskim. Jej syn z pierwszego męża - Antoni zmarł w wieku 30 lat, 14 października 1842 r. i pochowany został w Kosmowie. Niestety również w WGM zdarzają się błędy i dlatego przyjmujemy, że pierwszym mężem Marianny był właśnie Bobrowski (na podst. Regestów Dworzaczka). Dziedzic Hilary zmarł 19 lutego 1848 r. i pochowany został w Poznaniu u św. Marcina. Pozostawił trójkę dzieci: 24-letniego Teodora, 26-letniego Ignacego oraz 28-letnią Augustynę zamężną za Cichowicza. Później dobra przeszły w ręce niemieckie, w których pozostawały do wybuchu 2. wojny światowej. W 1885 r. we wsi było 6 domów i 75 m-ców oraz dwór wybudowany dla zarządców. Na pocz. XX w. w Hilarowie zmarł Bolesław Jordan z Zakliczyna h. Trąby (Brzezina), jednak nie jesteśmy pewni, jaką funkcję spełniał on w majątku, należącym zapewne do Schweinichenów. W 1926 r. właścicielką Bachorzewa (nazwa w mian. – Bachorzew) była Maria Schweinichen. Razem z Hilarowem dobra liczyły 535 ha, w tym 287,5 ha ziemi uprawnej, 18 ha łąk i pastwisk, 157,5 ha lasów, 69 ha nieużytków i 3 ha wody. Do celów podatku wykazywano 1285 talarów czystego dochodu gruntowego. Po 2. wojnie światowej na terenie dawnego folwarku utworzono Spółdzielnię Produkcyjną. Po rozebraniu dworu i oficyn dworskich, wykarczowano także część parku, a na miejscu tym wybudowane zostały bloki mieszkalne i garaże dla pracowników spółdzielni.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Regesty, Monografie) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl);
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Mapster:
6721 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 4071_Jarotschin_1940.jpg
Geoportal.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Nieistniejący dwór w Hilarowie wznosił się w płd. części parku, niestety mapy archiwalne wyjątkowo nie ułatwiają dokonania prawidłowej lokalizacji tego obiektu. Był to jeden z budynków widocznych na płn. od podwórza gospodarczego, prawdopodobnie w miejscu które zaznaczyliśmy na mapce obok. Obecnie na tym miejscu znajdują się garaże i szopki mieszkańców. Na zdjęciu dwór sprzed 1905 r. Zdjęcie pochodzi z Muzeum Regionalnego w Jarocinie.

Park

Park dworski z XIX w. o pow. 1,6969 ha. Obecne pozostałości parku zajmują w całości dz. ewid. nr ...126/11 (Geoportal, 17.05.2018 r.). Niegdyś park był znacznie większy i liczył ponad 3,5 ha łącznie z sadami owocowymi, które ciągnęły się obok zabudowań folwarku aż do płd. granicy zespołu dworskiego. Część ozdobna parku zajmowała prostokąt w płn. części zespołu, ograniczony lokalnymi drogami od zachodu, płn. i wschodu, zaś w kier. płd. rozciągało się podwórze gospodarcze.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011