Chodzież - Pałac Karczewnik

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Pałac z k. XIX w.
Szczegółowa historia miasta Chodzieży znajduje się na karcie obiektu Chodzież - zamek w naszym katalogu. Ok. połowy XIX w., gdy zamek chodzieski nie pełnił już swojej funkcji siedziby ziemiańskiej, miasto przeszło w ręce pruskiej rodziny szlacheckiej von Königsmarck, a następnie pod koniec XIX w. von Lüttwitz. Nie wiemy dokładnie kiedy zamieszkali oni w niewielkiej majętności Warow (niegdyś Warowen), leżącej niedaleko od Chodzieży w kierunku płd.-wschodnim, nad jeziorem Warower See (ob. Karczewnik). Nie wiemy też, co pozostało z dawnego pałacu lub dworu, prawdopodobnie wznoszącego się w tamtym miejscu (?). Właścicielem był Ernst von Lüttwitz (1823-1892), który pod koniec XIX w. pełnił funkcję głównego strażnika (Oberförster) lasów należących do majątku. W 1885 r. folwark należał do dominium w Oleśnicy Górnej (Oberlesnitz) i miał 5 domów z 40 m-cami. W latach 1893-95 Ernst (lub jego syn) wybudował pałacyk mysliwski w otoczniu kompleksu leśnego i w pobliżu leśniczówki, niedaleko na zachód od folwarku w Warow. Ernst von Lüttwitz ożenił się z Cecylią (1835-1910), córką Heinricha Grafa Straschwitz von Gross-Zauche und Camminetz. Miał z nią syna Walthera (1859-1942). Ten za czasów 1. wojny światowej był generałem, brał udział w puczu 1920 r., gdy próbowano obalić rząd Republiki Weimarskiej. Był dwukrotnie żonaty. W 1884 r. ożenił się z Luizą von Wengersky (1864-1918), córką kapitana Wiktora Grafa von Wengersky i Eleonory hr. Haller von Hallerstein. W 1921 r. Salzburgu poślubił Adelheid (1869-1956), córkę Johanna Freiherra Sardagna von Meanberg und Hohenstein i Irmy von Dorner. Z matki Luizy pochodziło czworo dzieci: trzy córki i syn Smilo Freiherr von Lüttwitz. Jego córka Maria poślubiła Kurta von Hammerstein-Equorda. W 1926 r. pod zarządem Ernesta (kuzyna z Oleśnicy?) von L. majątek liczył 510 ha i wykazywał 784,76 talarów czystego dochodu gruntowego. Na ogólny areał składało się 185 ha ziem uprawnych, 85,75 ha łąk i pastwisk, 225 ha lasów, 12,5 ha nieużytków i 1,75 ha wód. Majątek posiadał własny młyn wodno - elektryczny. Walter von Lüttwitz zmarł w dniu 20 września 1942 r. we Wrocławiu. Po 2. wojnie światowej pałac wraz z przyległościami przejął Skarb Państwa Polskiego. W latach 50. XX w. w obiekcie znajdował się Państwowy Dom Dziecka, a w latach 80. pogotowie opiekuńcze. Od 2001 r. pałac znajduje się w rękach prywatnych.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1180-1902;
Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Walther_von_L%C3%BCttwitz;
Księga Adresowa Gospodarstw Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Geoportal, Mapster:
http://www.amzpbig.com/maps/3067_Kolmar_in_Posen_geol_1913_UPozn.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Pałacyk wybudowany na niewielkim wzniesieniu terenu, po południowej stronie jeziora Karczewnik, wzniesiony na planie prostokąta, w dłuższej osi N-S, piętrowy, fasadą skierowany na zachód. Wejście akcentuje trójkątna wystawka. Poprzedzone jest arkadowym podjazdem. W płn.-wschodnim narożniku 3-kondygnacyjna, oktagonalna wieża, zwieńczona szpiczastym hełmem. Od północy taras na który prowadzą półokrągłe schody. Na całym budynku wielospadowe dachy kryte dachówką.

Park

Pałacyk otoczony jest przez lasy, a jedyny ich fragment który mógłby być dawnym parkiem to dz. ewid. nr ... 8117/7 o pow. 5,5362 ha. (Geoportal, 15.03.2017 r.)

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011