Kopana

Stan obecny

Własność ANR lub prywatna.

Historia

Dwór z XIX w.
Pierwsze wzmianki o Kopanej jako dobrach wchodzących w skład Żółwina znajdujemy w XVI w. Należały one do rodziny szlacheckiej Parzniewskich h. Belina, z pobliskiego Parzniewa oraz Rogowskich herbu Orla. Ci Rogowscy pochodzili z Rogowa na Żmudzi. W 1562 r. Tomasz Parzniewski, podczaszy nurski, opłacał \\\\\\\"pobór\\\\\\\" z Kopanej. Odziedziczył po nim syn, Kacper, który miał w Kopanej pół włóki ziemi i włókę w Żółwinie. Inny dział tych wsi należał do Katarzyny Rogowskiej, wdowy po Stanisławie nazywanym "Kopony i Woli Żółwińskiej dziedzicem". Stanisław znany był z wypraw wojennych u boku króla Stefana Batorego. Rogowscy dokupili do swoich dóbr Grudowo, liczące wówczas 340 ha. Ostatnim z tego rodu był Roman Rogowski h. Orla (1743-1815), syn Józefa i Anny Kobylnickiej, cześnik warszawski, poseł na sejm 4-letni, kawaler orderu św. Stanisława, zwolennik Konstytucji 3 Maja. 21 czerwca 1773 r. ożenił się z Marianną Młocką h. Prawdzic, a po jej śmierci, ok. 1780 r. z Katarzyną Broniarską z Bromierza h. Pobóg (1752-1829), z którą miał 3 dzieci: Cyrylę, Ignacego i Marię. Zarówno on, jak i żona Katarzyna, pochowani zostali w Brwinowie. Maria (1791-1841) wyszła za Antoniego Teodora Lasockiego z Lasocina h. Dołega (1782-1849), z którym miała 7 dzieci: Emilię, Romana, Antoniego, Julię, Annę, Ludwika i Ignacego. Z tychże kolejnym dziedzicem został Ludwik (1820-1873), ożeniony z Zofią Dunin z Brzezinki h. Łabędź (1836-1886). Nie był on dobrym gospodarzem i zadłużył majątek, a w 1852 r. sprzedał Żółwin, Kopaną i Grudowo Michalinie ks. Radziwiłł na Nieświeżu h. Trąby (1816-1883). W 1839 r. wyszła ona za Leona Rzyszczewskiego h. Pobóg (1815-1882). W późniejszym okresie sprzedała Żółwin i Kopaną Eustachemu Marylskiemu h. Ostoja (1804-1871), z Książenic i Owczarni. Ożeniony był z Urszulą Donimirską Sariusz - Skórkowską ze Skorkowic h. Jelita. Mieli 3 dzieci: Władysława, Joannę i Jadwigę, która wyszła za Stefana Serafina Czarneckiego z Czarncy h. Łodzia (1830-1872). Tym sposobem majątek przeszedł w ręce Czarneckich. Po śmierci Stefana Czarneckiego dobra nabył Marceli Zieliński, który w 1878 r. oddzielił folwark Kopana od żółwińskich dóbr. "Do Kopanej - poza terenem na południe od obecnej ulicy Granicznej - przypisano także nieruchomości rozciągające się wzdłuż początkowego odcinka obecnej ulicy Jana Pawła II w Podkowie Leśnej (od granicy z Żółwinem do skrzyżowania z Młochowską)." (www.zolwin.pl). Obecna Kopana mylona jest z leżącą w poblizu wsią o identycznej nazwie, która leżała w pow. grójeckim, gminie Komorniki i parafii Rembertów. Opisywany folwark zlokalizowany był zaś w gminie Młochów, parafii Brwinów i pow. błońskim. Jego areał wynosił 578 mórg, na co składało się 435 m. ziem uprawnych, 94 m. łąk, 13 m. pastwisk, 14 m. lasu i 18 m. nieużytków. Folwark posiadał 1 budynek murowany i 6 drewnianych. Dwór wybudowany został dla zarządców prawdopodobnie w 2. poł. XIX w. Po 2. wojnie światowej na bazie gospodarstwa utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne. Obecnie Kopana jest częścią wsi Terenia.
Źródła:
Geoportal
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Strona internetowa: www.zolwin.pl
Wielka Genealogia Minakowskiego
Wikipedia

Opis

Dwór wzniesiony na planie prostokąta, w dłuższej osi W-E, wejściem skierowany na północ. Pośrodku fasady znaczny ryzalit, przechodzący w wystawkę dachową zwieńczoną trójkątnie. Przed wejściem widoczny okrągły podjazd z klombem pośrodku. Nad wejściem od strony ogrodu również trójkątna wystawka.

Park

Park z XIX w. o pow. 3,28 ha. Kiedyś park mógł być większy i rozciągał się dalej w kierunku południowym, co sugerują szpalery drzew na obrzeżach.

Inne

Zabudowania gospodarcze

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011