Janiewice

Stan obecny

Własność prywatna. Janiewice Dwór spółka z o.o.

Historia

Dwór z poł. XIX w.
Janiewice to wieś położona 13 km na płd.-wschód od Sławna. Jej nazwę zapisywano także jako Janowice. W XV w. były to dobra lenne należące do rodziny Zitzevitzów. W latach 1442-60 ze wsi tej pisał się Martin von Zizevitz. W skład jego majątku wchodziły też Warcino i Biesowice. W dok. z poł. XVI w. zapisano, że we wsi było 25 gospodarstw chłopskich po 1-1,5 łanu, 1 zagrodnik i kościelny. Właścicielem w tamtym czasie był Jacob von Zazevitz. W latach 1618-1648 na skutek działań wojennych (wojna 30-letnia) wieś została prawie doszczętnie zniszczona. Po 1679 r. sukcesywnie wykupił ją Adam Heinrich August von Podewils (1747-1808), właściciel Kręgu. Dnia 19 lutego 1805 r. jego córka Augusta Otylia Anna von Podewils, wyszła za Wernera Constantina von Blumenthal (1773-1844), syna Ewalda Georga i Barbary Heleny von Zitzewitz, dzięki czemu Werner otrzymał dobra w wianie. W latach 1806-1821 w Warcinie (Varzin), a także w Berlinie, urodziło się sześcioro ich dzieci: Otylia Augusta, Nanny (Anna) Lutgarda Konstancja, Georg Adam, August Leo Constantin oraz Adalbert Werner Ewald August Ludwig. W rękach rodziny von Blumenthal Janiewice znajdowały się do 1874 r., kiedy to przeszły wraz z innymi dobrami w ręce księcia Karla A. Hohenzollern-Sigmaringen.
Murowany dwór w J. został zbudowany w poł. XIX w., zaś w jego otoczeniu założono park, przekomponowany na przeł. XIX i XX w. Wieś w 1818 r. liczyła 194 m-ców, a w 1939 r. liczba ta wzrosła do 730. W 1871 r. były tu 123 gospodarstwa rolne, a w 1939 r. - 174. W 1892 r. folwark w Janiewicach miał 2073 ha obszaru. Specjalizował się w hodowli i tuczu bydła oraz hodowli owiec. Do majątku należał młyn wodny oraz cegielnia. Wieloletnim zarządcą dóbr był H. Tischbein. W 1931 r. z powodu kłopotów finansowych sprzedano majątek berlińskiemu towarzystwu "Pommersche Siedlungsgesellschaft", które rozparcelowało ziemie i przeznaczyło je dla osadników. Nowo przybyli rolnicy oraz pracownicy majątku otrzymali po 7,5 ha gruntów. Resztówkę nabył handlarz Paul Tresmer, który w budynku dworu utworzył mieszkania oraz sklep. We wsi działał także punkt pocztowy, kuźnia, warsztat kołodziejski i szewski; ponadto była tu gospoda ze sklepem kolonialnym, rzeźnia, gabinet dentystyczny, izba porodowa i kasa oszczędnościowa. Większość m-ców wsi zajmowała się rzemiosłem; oprócz w.w. byli tu także krawiec, cieśle, rymarze; działały związki strzelców i piłkarzy oraz związek weteranów wojennych. Ludność była głównie wyznania ewangelickiego, zaś siedzibą parafii było Żukowo.
Po parcelacji na pocz. lat 30. XX w., we wsi powstało 21 gospodarstw do l0 ha, 15 powyżej 15 ha i 7 powyżej 20 ha. Do końca 2. wojny światowej wieś stanowiła siedzibę gminy i miała ponad 2,8 tys. ha obszaru. J. zostały wyzwolone dnia 5 marca 1945 r. Z czasem niemieccy gospodarze opuścili wieś. We dworze po wojnie mieściła się szkoła rolnicza, a później szkoła podstawowa wraz z mieszkaniami dla nauczycieli. W latach 70. XX w. dwór i gospodarstwo przejęła Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Na pocz. XXI w. dwór przeszedł w ręce prywatne.
Źródła:
Zdjęcia: Serwis internetowy "Janiewice Twoja Wieś", http://janiewice.manifo.com/galeria_zdjec
Jan Sroka "Słownik historyczny wsi powiatu sławieńskiego", Sławno 2014;
Gedbas Genealogy;
Zdjęcie archiwalne: Maziejuk Jan, "Pałace i dwory ziemi słupskiej".
Geoportal;
Mapster:
6973 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 1766_Wussow_agronomische_1897.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wzniesiony na planie prostokąta, w dł. osi N-S, fasadą skierowany na zachód, parterowy, nakryty naczółkowym dachem, z użytkowym poddaszem i mieszkaniami w szczytach. Niegdyś w obu dłuższych elewacjach dwór posiadał znaczne ryzality, zaś od str. północnej poprzeczną przybudówkę (co widać na zdjęciu archiwalnym) oraz dodatkowe wejście od str. południowej. Prawdopodobnie został przebudowany jeszcze w okresie przedwojennym.

Park

Park dworski z 2. poł. XIX w. o pow. 2,951 ha. Park zachował się w przedwojennych granicach. Zajmuje działki ewid. nr 414 i 505, przedzielone lokalną drogą (dz. ewid. nr 457).

Inne

Zabytkowa, szachulcowa zabudowa wsi
Zabudowania gospodarcze

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011