Bógwidze

Stan obecny

Park prawdopodobnie jest własnością AWRSP

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1409 r. Pierwsi właściciele pisali się /de Bogwidze/. W 1485 r. Maciej Victor de Bogwidze zapisywał swojej żonie Dorocie 20 grzywien posagu i tyleż wiana na poł. części we wsi Bogwidze. Z czasem zaczęli się pisać Bógwidzkimi i siedzieli tu co najmniej do 2 poł. XVI w. Inne części wsi należały m.in. do Małgorzaty Grzybowskiej i Abrahama Poklakowskiego, a następnie Krakowskich i Chwałęckich. XVII wiek to okres częstych zmian właścicieli, spośród których należy wymienić: Tokarskich, Podchockich, Swiderskich i Karskich. W okresie wojen szwedzkich wieś była podzielona na części zwane Sadowszczyzną (albo Szadoską, od nazwiska Sadowskich) i Perkoską. Na pocz. XVIII w. dziedzicem był Kazimierz Bąkowski, po którym odziedziczyła córka Ewa. Ta wyszła za Franciszka Koszutskiego, a następnie sprzedała swoje części braciom Janowi i Wojciechowi Kotarbskim. Jan ożeniony był z Konstancją Strzelecką; w 1739 r. sprzedał część Janowi Skrzetuskiemu za 15,5 tys. złp., a 4 lata później inną część dóbr Chryzostomowi Jackowskiemu. Skrzetuski był pisarzem grodzkim kaliskim, ożenił się z Barbarą Kożuchowską, córką Stanisława, cześnika wieluńskiego, właściciela dóbr Karsy, Bobry, Wierzchosław i Ciechel. Oprócz Bogwidzów Skrzetuscy trzymali Bronów i części w Kotarbach. Prawdopodobnie to oni wznieśli pierwszy dwór, w którym m.in. rodziły się dzieci zarządców majątku - Rogalii i Kajetana Zajączków. Co najmniej od 1785 r. dziedzicem był Mikołaj Kuczkowski, regent grodzki kaliski, posiadacz Kuczkowa i Chrzanowa. W tym czasie we wsi było już 18 domów i 102 mieszkańców. Kolejnymi posesorami byli Elżbieta i Ignacy Zaborowscy, a dziedzicem Maksymilian Taczanowski herbu Jastrzębiec (1774-1852), ożeniony z Franciszką Drwęską h. Gozdawa. W XIX w. wieś nosiła nazwę Bógwidz. Dzieliła się na samą wieś z 9 domami i 84 mieszkańcami (sami katolicy) oraz dominium o pow. 2624 mórg. W jego skład wchodziły też Kotarby i Józefin, a całość liczyła 8 domów ze 156 mieszkańcami (133 katolików, 23 ewangelików; 51 analfabetów). Majątek po ojcu odziedziczyli synowie: Alfons i Julian Taczanowski (1812-1878), który w 1841 r. w Targowej Górce zaślubił Ludwikę Nimfę Drwęską h. Gozdawa. Na mocy testamentu Alfonsa hr. Taczanowskiego w dniu 9.11.1863 r. dobra te zostały włączone w skład Ordynacji Taczanów i należały do Taczanowskich nieprzerwanie aż do wybuchu 2. wojny światowej. W okresie międzywojennym właścicielem Ordynacji był Jan Taczanowski (syn Antoniego, wnuk Maksymiliana), a dzierżawcą Wojciech Taczanowski. W jej skład wchodziły w tamtym czasie: Grodzisko z folwarkiem Rokutów, Józefin i Sowina z folwarkiem Sowinka. W 1926 r. majątek Bógwidze liczył 657 ha, w tym 291 ha ziem uprawnych, 27 ha łak i pastwisk, 336 ha lasów i 3 ha nieużytków. Dawał 1612,25 talarów czystego dochodu gruntowego i specjalizował się w hodowli konia szlachetnego półkrwi. Jan w 1922 r. w Warszawie zaślubił Barbarę ks. Woroniecką ze Zbaraża h. Korybut. Mieli czworo dzieci: Helenę, Marię, Andrzeja i Felicjana, z których Helena i Felicjan przeżyli wojnę. Po 1945 r. w dawnym folwarku utworzono Spółdzielnię Produkcyjną. Dwór rozebrano w 1974 r.
źródła:
Wikipedia
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego 1926
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich...
Teki Dworzaczka (Regesty)
Wielka Genealogia Minakowskiego
Geoportal
Zdjęcie: Street View
Prawa zastrzeżone (PZ)

Opis

Na chwilę obecną nie posiadamy zdjęć ani opisu nieistniejącego dworu. Na fotografii folwarku park widoczny jest z prawej strony zdjęcia.

Park

Park krajobrazowy z 2. poł. XIX w. o pow. 2,22 ha, ze stawem we wschodniej części. Układ przestrzenny całego założenia w znacznej mierze zachowany, z podwórzem gospodarczym położonym na północ od cz. rezydencjonalnej. Wnętrze parku częściowo wykarczowane.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011