Nowa Chełmża

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z XIX w.
Wieś w dawnych wiekach nie istniała a folwark powstał tu dopiero w czasach zaboru pruskiego, najpewniej na przełomie XVIII i XIX w. Wcześniej tereny tej wsi wchodziły w skład dóbr kapituły chełmińskiej. Po III rozbiorze Polski właścicielami folwarku byli nieznani nam z nazwiska Niemcy. Pod koniec XIX w. właścicielami majątku była prawdopodobnie rodzina Platzer, a w drodze wiana przeszedł on na Mareńskich. Na pocz. XX w. wieś stała się siedzibą gminy. Niewielki majątek ziemski znajdował się w rękach Stanisława Mareńskiego i liczył 171 ha, w tym 162 ha ziemi ornej, 7 ha łąk i pastwisk oraz 1 ha nieużytków. Dochód katastralny wynosił 1859 marek. W 1930 r. wieś liczyła 146 m-ców. Mareńscy mieli dwie córki, które przyjeżdżały oglądać dwór jeszcze wiele lat po 2. wojnie światowej. Dawny majątek został przekształcony w Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo na pocz. lat 90. XX w. Po przekształceniach ustrojowych najpierw przejęła go AWRSP, która później sprzedała obiekt osobie prywatnej.
Źródła:
Książka Adresowa Gosp. Rolnych pow. 50 ha Woj. Pomorskiego, 1929;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Mapster, Geoportal.
Za informacje dziękujemy pani sołtys Nowej Chełmży!
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór parterowy, nakryty dwuspadowym dachem, wzniesiony na planie prostokąta w dłuższej osi NzE-SzW, fasadą skierowany na zachód. Od tej strony niesymetrycznie umieszczona weranda poprzedzona szerokimi schodami, nad którą wznosi się niewielka trójkątna wystawka. Z boków dworu nowsze przybudówki.

Park

Park dworski z XIX w. o pow. 2,22 ha (nie licząc dwóch stawów we wschodniej części). Zachował się w swoich dawnych granicach, czyli w płd. części 8-hektarowej działki obejmującej dawny zespół dworski. Park nie posiada czytelnej kompozycji przestrzennej, aczkolwiek na mapach sat. można dostrzec zarys dwóch alei biegnących w stronę większego stawu.
Geoportal, Mapster: http://www.amzpbig.com/maps/2877_Culmsee_1909.jpg

Inne

Zabudowania gospodarcze.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011