Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Golub - Dobrzyń
2011, zdjęcie Marek Kujawa
Miniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - DobrzyńMiniatura Golub - Dobrzyń

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Golub - Dobrzyń
Zdjęcie Joanna Kwoka

Golub - Dobrzyń

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:golubsko-dobrzyński
Gmina:Golub-Dobrzyń (wiejska)
Rodzaj obiektu:Zamek

Rejestr zabytków

Obiekt:zamek, nr rej.: A-149/65 z 18.10.1934

Stan obecny

Własność P.T.T.K. Hotel, restauracja, muzeum.
Odbywają się w nim słynne turnieje rycerskie i bale kostiumowe.

Historia

Zamek wznosi się na wyniosłej skarpie na północ od doliny rzeki Drwęcy. Wraz z miastem położonym przy brodzie tworzy zespół o wyjątkowych walorach krajobrazowych. Zamek został dość dobrze przebadany i stąd obszerna wiedza na jego temat. Murowany, średniowieczny zamek powstawał w czterech etapach. Wcześniej w miejscu jego przedzamcza istniała drewniano- ziemna XIII wieczna warownia. Pierwszy etap przypadł na lata po 1293 r. i w jego trakcie powstały mury obwodowe na planie prostokąta. W następnym etapie, który przypadł na lata 1302-1306 prowadzono z inicjatywy mistrza krajowego Konrada von Sacka następne prace. Wzniesiono wtedy cztery skrzydła otaczające wewnętrzny dziedziniec, wieżę główną w narożu północno zachodnim. Dansker został umieszczony poza kutyną północną. Pierwsze powstało skrzydło zachodnie mieszczące bramę oraz skrzydło południowe, które w partii pietra mieściło kaplicę Świętego Krzyża i kapitularz przedzielone niewielką infirmerią. Kaplica zyskała sklepienia gwiaździste, reszta sal piętra krzyżowo żebrowe. W grubości murów zlokalizowano kruchtę, która otwierała się bogato zdobionym portalem wykonanym ze sztucznego kamienia, cegły oraz wapienia. Pomieszczenie to dekorowane było motywami roślinnymi oraz maswerkowymi wnękami wypełnionymi figurami proroków, apostołów, Eklezji. Na trzeci etap budowy zamku przypada wzniesienie okrągłej wieży usytuowanej w narożu południowo zachodnim. Jej budowa odbyła się około roku 1330. W jej podziemiu ulokowano loch więzienny. Na ostatni, czwarty etap budowy przypada wzniesienie wieży w narożu północno zachodnim oraz domu komtura umieszczony w międzymurzu zachodnim. W ten sposób osiągnięto ostateczną regularną formę zamku konwentualnego. Drugie kondygnacje budynków zajęte były przez sale reprezentacyjne a pomieszczenia w podpiwniczony przyziemiu pełniły funkcje gospodarcze. Refektarz umieszczono w skrzydle wschodnim, prywatne izby komtura z niewielką kaplicą w skrzydle zachodnim, dormitorium w skrzydle północnym. Dziedziniec został otoczony dwukondygnacyjnymi krużgankami, drewnianymi w partii piętra. Na środku dziedzińca umieszczono studnię. W roku 1422 w wyniku wojny w Polakami zamek został znacznie uszkodzony. Możliwe, że to wtedy główna wieża przestała istnieć. Prace odbudowy trwały do połowy XV wieku i polegały na założeniu nowych stropów i dachu. W średniowieczu powstało również na zachodzie gospodarcze przedzamcze, oddzielone od zamku suchym przekopem. Warownia przeszła w posiadanie polskie w 1454 r. Na lata 1611-25 przypada panowanie na zamku Anny Wazówny- siostry króla Zygmunta III. Między 1616 a 23 rokiem królewna przebudowała zamek i zaadoptowała go na potrzeby swej letniej rezydencji. Przekształcenia dotyczyły głownie pomieszczeń dostosowanych do celów reprezentacyjnych oraz klatek schodowych. Znaczące zmiany objęły też bryłę zamku. Możliwe, że to w tym czasie ostatecznie zlikwidowano, zrujnowaną już wieżę główną, gotyckie szczyty i narożne wieżyczki. Budowla zwieńczona została późnorenesansową attyką złożoną ze sterczyn i wolut oraz przedzielonych pilasterkami półkolistych płycin. W narożach zamku umieszczono przysadziste wieżyczki nakryte kopulastymi hełmami. Ściany zamku zostały otynkowane a lica dekorowany sgraffitem. Gotyckie okna zostały przekształcone, odebrano im ostrołuk. Dom komtura został podwyższony i wyposażony w okrągłą wieżyczkę pełniącą funkcję klatki schodowej. Od lat 1626-29 i 1655-60 na które przypada wojna szwedzka rozpoczął się powolny upadek świetności zamku, choć ten był w dalszym ciągu użytkowany. Odbywały się drobne naprawy i modyfikacja wnętrz. W XIX wieku zniszczeniu uległo część skrzydeł poprzez zawalenie się attyk. W XIX w. zamek pełnił funkcje mieszkalne, więzienne, od 1883 r. działała w jego murach szkoła. Na początku XX w. przeprowadzono prace zabezpieczające. W 1914 r. odsłonięto portal kaplicy. Na lata między wojenne przypada szereg prac konserwatorskich. Okres wojny to czas niedokończonej przebudowy zamku przez H. Riecherta z Gdańska celem dostosowania go do funkcji ośrodka szkoleniowego. Po wojnie zamek został odbudowany w trzech etapach i zaadoptowany do funkcji muzeum i hotelu. W 2005 r. rozpoczęto prace remontowe. W szybkim tempie dokonano wymiany pokrycia krużganków i baszt, odtworzenia murów fosy, docieplenia poddasza, remontu kotłowni, hydroforni i drogi dojazdowej. Udostępniono do zwiedzania nowe sale - na piętrze muzeum turniejów rycerskich oraz izba pamięci poświęcona mgr Kwiatkowskiemu, w piwnicach natomiast będzie pokazywany krzyżacki loch głodowy. Prace kosztowały 1,4 mln zł i w 75% zostały sfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.