Sycewice

Stan obecny

Pałac nie istnieje.
Park w posiadaniu JST albo ANR.

Historia

Pałac z pocz. XX w.
Sycewice to wieś leżąca przy DK nr 6 i linii kolejowej Stargard - Gdańsk. Po raz pierwszy wzmiankowana jako "Siczouicze" w 1374 r., następnie skrybowie odnotowali jej nazwę w postaci Zitzeuitz (1485), Zitzewitz (1568) i wielu innych, co dla historii wsi nie ma wielkiego znaczenia.
Właściciele wsi - ród von Zitzevitz - panował tu do końca 2. wojny światowej. Pamiętajmy, że posiadali oni na Pomorzu ogromne włości, m. innymi Biesowice, Bobrowniki, Warcin, Budowo (Budow), Cecenowo (Zezenow), Motarzyn (Muttrin), Zirchow w Niemczech i wiele in. Nie potrafimy odtworzyć dokładnej genealogii tego rodu, natomiast w naszym opisie znajdują się wszyscy jego najważniejsi przedstawiciele.
Protoplastą rodu był Martin de Sitsowitz, w 1274 r. burgrabia ze Słupska, syn Stefana von Nemitz i Dumaslowy, który z n.n. żoną miał syna Martina. Rodzeństwem burgrabi byli Miroslaw von Nemitz, Elisabeth von Kutzeke oraz Matthäus von Nemitz. Nazwiska rodzeństwa różniły się między sobą, zapewne z powodu zamieszkiwania w różnych miejscowościach i podobnie jak było to w polskim zwyczaju - przyjmowania nazwisk od nazwy miejscowości, tyle że w Polsce zwyczaj ten przyjął się nieco później, mniej więcej od końca XIV w.
Martin, który był pierwszym o nazwisku "von Zitzewitz" dostał je zapewne z okazji swoich urodzin w 1300 roku. Miał z żoną Marią von Below syna Hansa, ur. ok. 1340 r. Nie znamy imienia żony tegoż Hansa, w każdym razie miał on syna Petera (ok. 1360-1410). Obecnie błędnie podaje się, że to Peter był pierwszym właścicielem wsi Sycewice, czemu jednak zaprzeczają nasze ustalenia powyżej.
Peter ożenił się z Anną von Puttkamer, a ze związku tego pochodził syn Martin (1390-1450). Żona tegoż Martina pochodziła z równie możnej i znanej rodziny - von Wobeser. Około 1430 r. urodził się ich syn Caspar. Żona tegoż Caspara z domu nazywała się von Gläsenapp, a ich synem był kolejny Peter.
Peter von Zitzewitz II (ok. 1470-1530) ożeniony był z Ursulą von Schware (Wernicker) a ich synem był Lorenz von Z. (ok. 1500-1572), zapewne brat znanego kanclerza na dworze księcia Barnima XI - Jacoba von Zitzewitz. Lorenz z żoną Elisabeth miał syna Jarislava (ok. 1550-1592), a ten ożeniony był z Margarethe von Zitzewitz i miał z nią syna Georga. Z kolei tenże Georg (ok. 1585-1657). ożeniony był z Anną von Barnekow; ci mieli również syna Georga. Żoną tego kolejnego Georga von Zitzewitz była Eva von Wobeser, miał z nią syna Georga Ernsta von Z. (1657-1712), ożenionego z Dorotheą von Gutzmerow, zaś synem tychże był Jacob Georg ur. 1692. Ów Jacob Georg von Z. (1692-1757) był polskim kapitanem, jego żoną została dalsza krewna - Ursula Margaretha von Zitzewitz. Synami tegoż Jakuba i Ursuli byli: 1) - Caspar Heinrich (1731-1803) (żona Christiane von Z., dzieci: Charlotte Caroline ur. 1785, Christiane Henriette ur. 1789 i Johanna ur. 1793), 2) - Jacob Ernst von Zitzewitz (1729-1797), ożeniony z Sophią Henriettą von Bröstgke (znajdujemy różne zapisy tego nazwiska - Brösige albo Broesigke).
Jacob i Sophia von Z. mieli dzieci: 1) - Ferdynanda (1766-1808 Truzig) ożenionego z Caroliną Wilhelminą von Puttkamer (tychże córką była Wilhelmina Charlotta Christiana), 2) - Caspara Wilhelma II (1769-1829), ożenionego z Dorotheą Charlottą Hering oraz 3) - córkę Charlottę Luisę Henriettę (ur. 1759).
Caspar Wilhelm von Zitzewitz miał z żoną Dorotą ośmioro dzieci. Byli to: Wilhelmine Christine Dorothea (ur. 1797), Heinrich Christoph Ernst (ur. 1798), Agnes Laure Mathilde (ur. 1804), Hermann Alexander Ferdinand (ur. 1806), Albertine (ur. 1811), Wilhelm Teophil (ur. 1817), Amandus Eugen Robert (ur. 1818) oraz Cecile ((ur. 1820).
Dnia 25 maja 1866 r. "Maria" Eva Caroline von Krockow (1845-1891) wyszła za kolejnego dziedzica S. - Ernsta Heinricha Christiana Wilhelma von Zitzewitz (1838-1925), syna Heinricha Christopha Ernsta i Eweliny von Massow, który oficjalnie odziedziczył dobra w 1862 r. Mieli oni łącznie ośmioro dzieci: Heinricha Otto Wilhelma Ernsta (ur. 1867), Wilhelminę Antonię Evelinę (ur.1869), Wilhelma Siegfrieda Otto Martina (ur. 1871), Wilhelma Petera "Georga" (ur. 1872), Ernsta Augustina Wilhelma Otto (ur. 1873), Marię... (ur. 1875), Wilhelma Christiana "Günthera" (ur. 1877) oraz córkę Annemarie (ur. 1879).
Ernst Wilhelm znacznie unowocześnił gospodarstwo i powiększył ogólny obszar majątku. Jego 46-letnia żona zmarła w Cecenowie dnia 4 kwietnia 1891 r. Dwa lata później zaślubił w Berlinie Idę von Natzmer, która umarła w Cecenowie - nomen omen - w rocznicę śmierci "Marii", czyli dnia 4 kwietnia 1900 r. W tym samym roku, w rocznicę 600-lecia rodu von Zitzewitz, król pruski przyznał im prawo majoratu, a w 1909 r. Wilhelm otrzymał tytuł hrabiego. Dnia 30 grudnia 1903 r. Ernst Wilhelm von Z. ożenił się po raz trzeci, z Armgard von Gutzmerow (1853-1930), córką Heinricha i Gertrud von Puttkamer.
W 1925 r. wsie Sycewice i Gać odziedziczył najstarszy syn Wilhelma i Marie – Heinrich Otto Wilhelm Ernst (1867-1937). Podobnie jak ojciec był trzykrotnie żonaty: w 1894 r. ożenił się z Marie Emmy Molly Margarete i miał z nią dzieci: Eveline (ur. 1895), Wilhelma Paula Ottona (ur. 1896), Evę Marię (ur. 1897), Fredę (ur. 1899) i Juttę Marie Edithę (ur. 1903). Drugą żoną Heinricha była w 1906 r. Veronika Marie Albertine von Schleffen, zaś trzecią w 1914 r. - Maria Ilse Anna von der Marwitz. Czworo dzieci Heinricha i Marie to: Peter (ur. 1916), Henning Georg Wilhelm Adalbert (ur. 1918), Bogislav (1919-1959) i Monika Marie Ulse (ur. 1923).
Heinrich, a właściwie Ernst von Zitzewitz wybudował opisywany pałac i przekomponował park. Dobra po jego śmierci w 1937 r. odziedziczył najstarszy syn Wilhelm Paul Otto, którego w 1945 r. aresztowali Rosjanie, po czym wywieźli i nigdy już nie wrócił.
Powiat słupski w okresie międzywojennym leżał w rejencji koszalińskiej i dlatego nie został ujęty w księgach adresowych Polski, a co za tym idzie, nie posiadamy danych statystycznych dot. wsi z lat 1926, 28 i 30. Pałac został zburzony pod koniec wojny przez Armię Czerwoną. Po wojnie dawne dobra zostały zabrane i rozparcelowane przez Skarb Państwa Polskiego. W 1950 r. na bazie folwarku utworzone Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo przez rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego w latach 90. XX w. W gospodarstwie znajdowała się m. innymi wybudowana w latach 70. nowoczesna obora na tysiąc krów. Po likwidacji zakładu pozostałości przejęła AWRSP.
Źródła:
Portal genealogiczny CompGen, link: https://www.compgen.de/
Wolne Forum Gdańsk, link:
http://wolneforumgdansk.pl/viewtopic.php?t=2933&sid=bbe0302da2f30f83f662aef449c1dae1
Geoportal;
Mapster:
11822165 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 1567_Zitzewitz_1935_uniberk_C057603759.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Pałac neorenesansowy. Budynek wzniesiony był w zach. części parku, w pobliżu podwórza gospodarczego i fasadą skierowany na wschód z niewielkim odchyleniem południowym. Piętrowy z mieszkalnym poddaszem, na wysokich piwnicach. Wejście w nieznacznym ryzalicie zwieńczonym wystawką, poprzedzone kolumnowym gankiem dźwigającym balkon. Po prawej stronie ryzalitu nieco wyższa baszta na rzucie połowy sześciokąta, zwieńczona łamanym szczytem z chorągiewką. Od południa wysoka wieża na planie sześciokąta, zwieńczona kopulastym hełmem, na którym węższa wieżyczka przypominająca dzwonnicę i wysoka iglica.

Park

Park pałacowy XVIII/XIX w. o pow. 30,5 ha, zachowany w dawnych granicach z wyjątkiem części północnej, gdzie przed 1945 r. znajdował się sad o pow. około 1,8 ha.

Inne

Zabudowania gospodarcze, XIX, XX w.
Grodzisko wczesnośredniowieczne, rej. WKZ nr A-a-45/231K

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011