Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Falborz
2018, zdjęcie Andrzej M
Miniatura FalborzMiniatura FalborzMiniatura FalborzMiniatura FalborzMiniatura Falborz

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Falborz
Zdjęcie Czesław Baranowski

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Czesław BaranowskiAndrzej MJoanna Kwoka

Falborz

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:włocławski
Gmina:Brześć Kujawski
Rodzaj obiektu:Pałac

Rejestr zabytków

Zespół:pałacowy i folwarczny, 2 poł. XIX, 1912-1914 r., nr rej.: 198/A z 5.03.1986

Historia

W połowie XIII w. Falborz był własnością rycerską, należącą do Świętosława herbu Doliwa. W 2 poł. tegoż wieku dobra Falborz przeszły na rzecz księcia Kujawskiego, a już w następnym wieku stały się wsią królewską. W połowie XVIII w. dobra te przeszły na Przyłubskich, a po mniej więcej stu latach odkupione zostały przez Krzymuskich. Rodzina ta gospodarowała w Falborzu aż do czasów reformy rolnej.

Odtworzenie historii pałacu w związku ze złożonością jego budowy (wiele przebudów i dobudów) jest bardzo ciężkie. Przypuszcza się, iż pierwotny budynek stanął po 1867 roku z inicjatywy Marcina Krzymuskiego. Była to budowla symetryczna z piętrowym ryzalitem umieszczonym na środku. W latach 1912-1914 Henryk Krzymuski rozbudował pałac wg projektu architekta Rudolfa Świerczyńskiego. W czasie tej właśnie przebudowy nastąpiło najwięcej zmian. Dobudowano m.in. nowy reprezentacyjny portyk, trójbryłową przybudówkę z wieloboczną oranżerią na osi. Próbując równoważyć te nowe elementy z drugiej strony pałacu dobudowano m.in. taras. W obecnym czasie wnętrza pałacowe są bardzo przekształcone. Pierwotnie najprawdopodobniej pałac w Falborzu był budynkiem o układzie wnętrz dwutraktowym, z sienią i schodami znajdującymi się w północnej części budynku.

Opis

Eklektyczny, wielobryłowy, w części środkowej piętrowy pałac wybudowany w 2 poł. XIX w. Cały pałac ma kształt zbliżony do prostokąta. Składa się on z siedmiu zryzalitowanych względem siebie brył różnej wysokości i wielkości. Elewacja frontowa skierowana jest na południe. Cały pałac postawiony jest na cokole niwelującym spadek terenu. Dlatego też pod wschodnią częścią pałacu znajdują się sutereny. Pałac przykryty jest niskimi dachami. W części środkowej są one czterospadowe. Jedynym elementem ujednolicającym i porządkującym całość budowli są regularne boniowania narożników posiadające pseudokapitelowe zwieńczenia. Elewacja frontowa posiada dwa dominujące elementy, okazały portyk wejściowy ze wspartym na czterech potężnych pseudotoskańskich kolumnach naczółkiem, umieszczony asymetrycznie oraz piętrowy, zdobiony, trzyosiowy ryzalit zwieńczony małym trójkątnym naczółkiem. Elewacja ogrodowa jest w zasadzie powtórzeniem rozwiązań zastosowanych od frontu. Jedyną znaczącą różnicą jest pominięcie zachodniego ryzalitu. Na osi portyku wejściowego znajduje się ganek, którego zwieńczenie pełni funkcję tarasu. Elewacja zachodnia nie posiada osi. Jest to ściana pałacu, która pozostała po rozebraniu dobudówki tarasowej pod koniec lat ?80. Elewacja wschodnia jest symetryczna, trzyosiowa z dwuskrzydłowymi drzwiami na osi prowadzącymi do pałacu oraz drzwiami prowadzącymi do piwnic. Schody poprzedzające tę elewację są symetryczne względem niej. Schody te są dwubiegowe.

Park

Park krajobrazowy o kształcie zbliżonym do prostokąta. Pałac znajduje się na wschodnim krańcu parku. We wschodniej części, najbardziej uregulowanej znajduje się aleja prowadząca do pałacu. Wysadzana jest ona podwójnym szpalerem grabów. Prostopadle do alei na wysokości wjazdu znajduje się długi rząd świerków. Część północna parku ma charakter krajobrazowy i składa się z luźno rozmieszczonych grup drzew przeciętych alejkami. W całym parku znajduje się około 30 gatunków drzew w tym 6 iglastych.


tekst: Redaktor Druga Połowa 2011

Inne

Rządcówka, spichlerz, czworaki i garaż z końca XIX w.

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Amadeusz Majtka3 lata i 10 miesięcy temu
Aktualnie na sprzedaż:
https://falborz.nieruchomosci-online.pl/budynek-uzytkowy,na-sprzedaz/17844632.html