Pokrzywno

Stan obecny

Częściowo zamieszkały. Prawdopodobnie własność J.S.T.

Historia

Dwór z połowy XIX w.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1569 r., od którego to roku funkcjonowała we wsi huta szkła. Wraz z pobliskim folwarkiem Kępa, należała do dóbr trzcianeckich. Niestety brak wzmianek o tejże wsi, na przestrzeni kolejnych stuleci uniemożliwia odtworzenie jej pełnej historii. Wiadomo, że ziemie te przez jakiś okres XVII w. należały do Wałdowskich ze Słupów pod Szubinem, Czarnkowskich i Chryzostoma Mycielskiego herbu Dołęga ? skarbnika poznańskiego. Na początku XVIII w. dziedzicami trzcianieckich dóbr byli Iwańscy i Szembekowie, których w 1720 r. skarżył Samuel Mielęcki. Po przejęciu wsi przez Prusaków znalazła się ona (do 1920 r.) w prowincji Posen. Dopiero wówczas powstał tu folwark znany jako Hütte. Miejscowość od momentu swego powstania była mniejsza od sąsiedniej Kępy, znanej w XIX w. jako Kłodzie, Kłoda i z niem. ? Kappe. Około połowy XIX w. jej właścicielami została niemiecka rodzina von Kannenberg, dla której wybudowano pierwotny dwór oraz zabudowania folwarczne. Pod koniec stulecia Hütte (Huta) jest opisywana jako dobra w powiecie wałeckim, blisko granicy Księstwa Poznańskiego, jednakże na temat folwarku brak bliższych danych. W tym samym czasie Kępa, leżąca nad strugą Łomniczką, liczyła 1416 mórg obszaru oraz 29 domów ze 126 mieszkańcami, w większości wyznania ewangelickiego; należała do parafii w Wałczu. Nieliczni katolicy (ok. 30 osób) mieli swą parafię w Róży (niem. Rose). Wieś Huta należała do parafii w Pile, a szkoła i Urząd Stanu Cywilnego mieściły się w Pokrzywnicy (niem. Krumfliess). Na początku XX w. dziedzicem dóbr Hütte był Friedrich Kannenberg. W 1905 r. wieś liczyła 59 mieszkańców, a Kępa - 124. 20 lat później w Kępie było 12 domów, które zamieszkiwało 35 rodzin, łącznie 202 osoby. W 1927 r. nastąpiło urzędowe włączenie Kępy (Kegelsmühl) do /dzielnicy/ Krumfließerhütte. 1 października 1938 r. wieś wraz z Kępą została włączona do prowincji Pomorze. Tu ciekawostka: nazwę Kappe tłumaczono jako Czapka i tak też zwano Kępę do 1945 roku. Zapewne dopiero po 2. wojnie światowej obydwie części wsi otrzymały swoje obecne nazwy. Na terenie dawnego folwarku w Pokrzywnie utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, podległe zakładowi w Jaraczewie, zlikwidowane ustawowo w 1992 r. Dzięki zakładowi wieś znacznie powiększyła liczbę mieszkańców i zyskała na znaczeniu, natomiast straciła je Kępa, stając się miejscowością drugorzędną. Po likwidacji PGR-u w budynku dworu utworzono mieszkania.
źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich...
Trzcianka. Miasto i gmina. Małgorzata Linettej, Andrzej Świątek
Strony internetowe:
Städte und Amtsbezirke Landkreis Deutsch Krone
Die Provinz Pommern im ehemaligen Freistaat Preußen

Opis

Dwór bezstylowy, parterowy, wzniesiony na planie prostokąta w dłuższej osi północ-południe, nakryty wysokim, dwuspadowym dachem krytym dachówką, z trójkątnymi wystawkami w obu elewacjach. Do budynku dostawione parterowe przybudówki: od frontu (str. wschodnia) - pełniąca rolę werandy i od południa.

Park

Na południe od dworu pozostałości parku z końca XIX w. o pow. około 0,5 ha. Układ przestrzenny całego założenia w znacznej mierze zniekształcony i zakłócony przez zabudowę współczesną.

Inne

Owczarnie z lat 60. XX w.
Kościół neogotycki z XIX w. p.w. Świętej Rodziny

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011