Białochowo

Stan obecny

Placówka Opiekuńczo - Wychowawcza dla dzieci.

Historia

Pałac z XIX w.
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w XIII w. jako gród obronny. Można ją wiązać z grodem Belichow, zdobytym przez Bolesława Chrobrego podczas wyprawy wojennej do pruskiej Pomezanii. W 1237 r. osada została zdobyta przez Krzyżaków, a wzmianka z 1268 r. dotyczy drewnianego gródka należącego do rycerza Jonisa, krzyżackiego lennika, wywodzącego się z pruskiej warstwy rządzącej. W latach 1386-1466 wieś nosiła nazwę Gross Schillingsdorf i jej właściciele posługiwali się takim nazwiskiem. W XVI w. posiadaczami wsi byli Białochowscy, a od 1682 r. Borowscy. Kolejni właściciele to Czarlińscy, a później kasztelan brzeski, Paweł Dąbski. W 1777 r. sprzedał on majętność państwu pruskiemu, a po 1800 r. jej dzierżawcą i następnie właścicielem został Bernard Henryk von Klinggräf, który miał okazję gościć Fryderyka Wilhelma III wraz z cesarzową Luizą, a w czasie oblężenia cytadeli w Grudziądzu również francuskiego generała Rouyer. W latach 1845-1945 majątek należał do rodziny Falkenhayn, którzy przyczynili się do wymordowania 144 osób na mokradłach białochowskich. Po wojnie, w latach 1946-1951 w pałacu działało Technikum Rolnicze, między 1951 a 1975 r. dom dziecka, w latach 1976-1986 dom wczasowy, a obecnie po raz drugi mieści się tu dom dziecka.

Opis

Pałac klasycystyczny, wzniesiony na planie prostokąta, piętrowy z mansardowym dachem mieszczącym mieszkania w dolnej kondygnacji mansardy oraz w szczytach. Dziewięcioosiową fasadę zdobi wystawka dachowa zwieńczona trójkątnym szczytem. Po jej obu stronach w dachu znajdują się lukarny. 2 wejścia do budynku umieszczone są symetrycznie po obu stronach części środkowej, w jparterowych ryzalitach. Składają się ze skromnych portyków z 2 półkolumn podtrzymujących jednospadowe daszki, poprzedzone są schodami ujętymi murkami.

Park

Park krajobrazowy z 2 ćw. XIX w. o pow. 3,2ha. Powstał staraniem Jerzego L. von Falkenhayna. Rozciąga się po zach. stronie pałacu, z licznym starodrzewem: lipy, jesiony, dęby, buki, robinie, klony, świerki. W skład szaty roślinnej wchodzą 24 gatunki drzew i wiele gatunków krzewów. Dominującym gatunkiem jest klon pospolity, jesion wyniosły i lipa drobnolistna. Drzewa rozmieszczone są w skupiskach jedno lub wielogatunkowych. Do najcenniejszych i najstarszych drzew w wieku 200-300 lat należą: dęby szypułkowe stożkowe, dęby bezszypułkowe, buki pospolite w odmianie czerwonolistnej. Około 20 m od pałacu rosną dwa potężne pomniki przyrody: lipa oraz buk czerwony, którego obwód sięga 3 m. Pomiędzy północną a południową alejką rozpościera się tzw. "świetlista polana". W jej centralnej części rosną dwie okazałe lipy oraz mocno pochylona robinia akacjowa. Na obrzeżu polany od strony północno-zachodniej znajdują się dwa najbardziej charakterystyczne pomniki przyrody. Jeden z nich to ogromny, mający 5 m obwodu buk pospolity odmiany czerwonolistnej oraz drugi, rzadko spotykany dąb karłowaty, posiadający wiele odnóg. Przez płd.-zachodnią części parku wiedzie aleja buków pospolitych odmiany czerwonolistnej. Przed placem zabaw rośnie największy z dębów o obwodzie w pierśnicy ok. 3 m. Podszyt tworzą samosiejki klonu pospolitego, grabu i jesionu oraz krzewy bzu czarnego, lilaka, śnieguliczki i jaśminowca. Znajdziemy także krzewy liściaste: berberys Thunberga, irga lśniąca, ognik ciernisty pomarańczowy i czerwony, żylistek wspaniały; krzewy żywopłotowe: bukszpan wiecznie zielony, mahonia pospolita, porzeczka żółta, tawuła karłowa różowa; krzewy iglaste: cyprysik groszkowy, jałowiec płożący, jałowiec media Old Gold, cis pospolity kulisty.

Inne

Zabudowania gospodarcze z pocz. XX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011