Bralewnica

Stan obecny

Własność gminy.
ZDP i folwarczny wpisane do ewidencji zabytków.

Historia

Dwór z końca XIX w.
Pierwsza historyczna wzmianka o wsi pochodzi z końca XIII w., kiedy to była posiadłością książęcą, liczącą 33 włóki, podległą Cystersom z Byszewa. W latach 1335-1415 folwark należał do kasztelanii w Reczu. Bralewnica leżała w komturstwie tucholskim, wcześniejsza kasztelania miała siedzibę w Raciążu (niem. Reetz). W 1346 r. Wielki Mistrz Krzyżacki Heinrich Dusemer von Arfberg lokuje wieś na prawie chełmińskim. Odbiorcą dokumentu lokacyjnego był Michil von Kossow. Od 1466 r. wieś należała do starostwa tucholskiego i tak pozostało przez prawie 300 lat. W 1765 r. majątek został własnością Petera i
Evie Rhode, na mocy dokumentu dzierżawy, wydanego przez króla Stanisława Augusta. W 1772 r. majątek przejął Andreas von Prądzyński z żabieńskiej linii szlachty kaszubskiej (Aubracht-Prądzyńscy). Własnością Prądzyńskich, w 1815 r. zostały także okoliczne majątki, np w Wałdowie, Małej Kloni, Adamkowie oraz Przyrowej. W 1865 r. rozbudowano część gospodarczą, która pozostała bez większych zmian do dnia dzisiejszego. W latach 1815-1939 majętność pozostała w rękach rodziny Prądzyńskich i ich potomków. Ostatnią właścicielką Bralewnicy przed reformą rolną była Wanda Rakowska z d. Ossowska, wnuczka Leona Prądzyńskiego. Po 2 wojnie światowej majątek znacjonalizowano, stał się własnością Skarbu Państwa Polskiego, a użytkownikiem zostało Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Opis na podstawie materiałów p. Martina Krause i Wikipedii.
Zdjęcia archiwalne nadesłane przez p. Martina Krause, wnuka ostatniej właścicielki dworu.

Opis

Dwór późnoklasycystyczny. Budynek wzniesiony na niewielkim wzniesieniu, na planie wydłużonego prostokąta, parterowy z mieszkalnym poddaszem, nakrytym dwuspadowym dachem. W północnej części znajduje się parterowa przybudówka. Korpus główny jest siedmioosiowy, z nieznacznym trójosiowym ryzalitem, zdobionym pseudoportykiem filarowym. Elewacje posiadają oryginalny, skromny detal architektoniczny. Przed dworem znajduje się stara, nieczynna fontanna.

Park

Park z końca XIX w. o pow. około 3 ha, malowniczo usytuowany na zróżnicowanym terenie. Niestety założenie jest zdewastowane i służy jako wysypisko śmieci. Cenny starodrzew reprezentowany jest przez kilkanaście gatunków drzew, w tym wiele okazów o rozmiarach zbliżonych do pomnikowych.

Inne

Zabudowania gospodarcze i folwarczne z końca XIX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011