Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Białotul
Zdjęcie Marek Kujawa 2009
Miniatura BiałotulMiniatura BiałotulMiniatura Białotul

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

robert rydwelskiMarek Kujawa

Białotul

Czarnotul B

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:mogileński
Gmina:Mogilno
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Zespół:dworski z około 1852 r., nr rej.: A/420/1-3 z 19.08.1994

Stan obecny

Mieszkania komunalne

Historia

Dwór z 2 poł. XIX w.
Wieś Białotul leży około 8 km na wschód od Mogilna. Niegdyś były to tereny rycerskiej wsi Czarnotul, istniejącej już w XIV w., z których w XIX w. wydzielono część dziedziczną lenną, czyli opisywany folwark, a dla odróżnienia oznaczono go literą „B”. Historię Czarnotula można prześledzić na stronie tego obiektu w naszym katalogu.
Podobnie jak w Czarnotulu „A”, Prusacy utworzyli tu dominium, które około 1880 r. liczyło 1064 morgi. Właścicielem majątku był Władysław Mayer, a od 1867 r. kupiec M. Jaroszyński z Berlina. Do dominium należało też 8 domów ze 130 mieszkańcami, z których wszyscy byli katolikami. Liczbę analfabetów podawano na 10, a oprócz tego „wątpliwych co do wykształcenia szkolnego” – 58 osób. Po zarekwirowaniu majątku w 1881 r., dobra te należały do Adolfa Knopfa i liczyły wówczas 295 ha. Po 1909 r. właścicielem całości dóbr został Apolinary Bartz, który unowocześnił majątek i rozbudował białotulski dwór o wystawkę dachową. W późniejszym okresie Bartz prawdopodobnie gospodarował tylko na białotulskich dobrach, aż do wybuchu 2. wojny światowej w 1939 r. Majątek w 1926 r. liczył 270 hektarów i był w wysokiej kulturze rolnej. W latach 1939-1945 wieś znajdowała się pod zarządem niemieckim i nazywała się Schwarzanger Domäne.
Po zakończeniu wojny majątek znacjonalizowano, a w późniejszym okresie dwór przeznaczono na mieszkania. Budynek zachował się do czasów obecnych w dość dobrym stanie (2013 r.), i jest w całości zamieszkały.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór parterowy, nakryty dachem dwuspadowym krytym eternitem. Dziewięcioosiową wystawkę akcentuje nieznaczny ryzalit poprzedzony arkadowym gankiem dźwigającym balkon. Ponad nim wznosi się trójosiowa wystawka dachowa zwieńczona falistym szczytem. Okna parteru i poddasza umieszczono w szerokich pilastrach. Budynek jest w całości podpiwniczony.

Park

Pozostałości parku z końca XIX w. o pow. około 1,5 ha, niegdyś dwukrotnie większego. Rośnie tu cenny starodrzew, do dworu prowadzi brukowana aleja dojazdowa zakończona efektowną bramą z końca XIX w.

Inne

Obora, stodoła i spichlerz.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.