Raciniewo

Stan obecny

Stan własności nieznany, Dwór pod zarządem ANR albo prywatny.

Historia

Dwór z XVIII / 2. poł. XIX w.
Raciniewo to wieś leżąca ok. 1 km na zachód od Unisławia i 4 km na wschód od Dąbrowy Chełmińskiej. Najdawniejsze wzmianki z 1224 i 1231 r. o wsi "Rasin, alt Ratzin i Razyn" dotyczą raczej Radzynia (Chełmińskiego), a nie Raciniewa. Około 100 lat później, w przywileju z 1345 r. wymieniony jest Eberhard z Racegnive. Za czasów krzyżackich wieś należała do wójtostwa unisławskiego. Później w 1400 r. odnotowano Raczignife, w 1410 r. Raczigniewo i jeszcze później w kilku kolejnych mutacjach: Raczyniewo, Alt-Raczyniewo, Ruckiendorf (1667), Rackendorf, Rockendorf i Rachendorf. Wizytacja Strzesza z 1667 r. podaje, że wieś należała do Władysława Zawadzkiego, chorążego poznańskiego. Podzielona była na cztery działy, włościan było 7, płacono 4 korce żyta i tyleż owsa tzw. "mesznego".
W 1885 r. R. stanowiło dobra rycerskie w pow. chełmińskim i należało do parafii ewangelickiej w Ostromecku.
Razem z folwarkiem Siegswalde miało 1010,82 ha, w tym 617,86 ha roli, 38 ha łąk, 5 ha pastwisk, 325,64 ha lasów, 24,01 ha nieużytków i 0,31 ha wody. Właścicielem był wówczas Juliusz Sieg. Gospodarstwo posiadało własną gorzelnię parowa, cegielnię i młyn, ponadto specjalizowało się w hodowli bydła holenderskiego i owiec oraz uprawie buraków cukrowych. (Dla cukrowni w Unisławiu). Samo Raciniewo w 1885 r. miało 14 domów i 299 m-ców, w tym 214 katolików i 85 ewangelików. We wsi znajdowała się szkoła ewangelicka. Na polach majątku odnaleziono fibułę z brązu, podejrzewano także, że we wsi istniały groby rzędowe. Do Raciniewa należała też wieś Raciniewko. W 1868 r. było 27 budynków, w tym 12 domów mieszkalnych z 83 m-cami, w tym 72 katolików i 11 ewangelików. 288,15 mórg magdeburskich
W 1924 r. R. należało do Kazimierza Putza i obejmowało 1002 ha, w tym 525 ha ziemi uprawnej, 72 ha łąk i pastwisk, 400 ha lasów, 5 ha nieużytków i 1 ha wody. Oprócz wcześniej wym., zajmowało się reprodukcją uznanych nasion zbóż. Czysty dochód gruntowy wynosił 9306 marek. W 1930 r. wieś liczyła 282 mieszkańców. Ks. Adresowa Polski z tego roku podaje jako właścicieli Juliusza Siega z 1014 ha oraz Władysława Pusłowskiego z 1000 ha. Był tu także kowal K. Aniołowski oraz dwie gorzelnie: K. Pritza i Pusławskiej (zapewne żony tegoż Władysława). Po 2. wojnie światowej dawne majątki zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego. W latach 50. utworzono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo przez rząd J.K. Bieleckiego na pocz. lat 90. XX w. Po przemianach politycznych gospodarstwo zostało przejete przez AWRSP a później prawdopodobnie wydzierżawione albo sprzedane.
Źródła:
Książka Adresowa Gosp. Rolnych ponad 50 hektarów Wojew. Pomorskiego, Toruń 1923;
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Księga Adresowa Polski..., Bydgoszcz 1930;
Geoportal;
Mapster:
11777117 @ WIG - Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000 /1929 - 1939/
- plik mapy: P36-S27-A_UNISLAW_1932.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór parterowy, podpiwniczony i nakryty dachem dwuspadowym mieszczącym poddasze / mezzanino. Fasadą jest elewacja skierowana na płd.-wschód, z centralnie umieszczonym arkadowym gankiem, zwieńczonym łagodnym trójkątnym szczytem i poprzedzonym wysokimi schodami. Od strony płn.-zach. analogiczny dwuosiowy ryzalit, zwieńczony trójkątnym frontonem.
Układ przestrzenny zespołu, pomimo licznych zmian, w dużej mierze jest zachowany.

Park

Park dworski z 2. poł. XIX w. o pow. 3,6 ha, częściowo wykarczowany od zachodu, ze stawem w płn. części.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011