Biela

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z końca XIX w.
Wieś znana była już pod koniec XV w., gdy wraz z Wiśniewą wymieniana jest jako dobra Mikołaja de Wiszniewy i jego żony Elżbiety. 2 łany puste w tejże wsi posiadali Mikołaj i Małgorzata, dzieci Mikołaja Młotkowskiego, którzy w 1494 r. odsprzedali je dziedzicowi. Ten po śmierci Elżbiety zaślubił Annę, która odziedziczyła majątek, a następnie sprzedała go swojej córce Katarzynie. Ta wyderkowała dobra m.in. swoim braciom: Jakubowi i Janowi Osłowskim. Ok. 1524 r. właścicielem części stał się Wincenty Górski z Góry, a 10 lat później Dorota i Dobrogost Wiśniewscy. Oprócz Bieli i Wiśniew posiadali także folwark Kaliska. Części wsi miały w tamtym czasie swoje nazwy, na przykład: Luszkowska, łan Nerczyński. W rękach sukcesorów Górskich i Wiśniewskich dobra te znajdowały się aż do 1699 r., gdy Hiacynt, Szymon i Antoni Wiśniewscy sprzedali Bielę i Wiśniewy Janowi Kwileckiemu za 29 tys. złp. Ten ożeniony był z Katarzyną Błociszewską, z którą miał synów: Stefana i Stanisława. W 1718 r. Stefan odsprzedał swoją część Marcinowi Zbierzchowskiemu, który jako dziedzic Bieły wymieniany jest do 1736 r., kiedy to sprzedał majątek za 28 tys. złp. Władysławowi Łukomskiemu, synowi Jana i Jadwigi Grabieńskiej. W połowie XVIII w. dziedziczką była Ewa Łukomska, zamężna za Józefem Tymińskim. W 1760 r. sprzedała swoją połowę Wiśniewy i Bieli Hieronimowi i Józefowi Łaszewskim. Drugą połowę dzierżył Antoni Szeliga Łukomski, który w 1765 r. sprzedał ją Antoniemu Wyskota-Zakrzewskiemu herbu Wyssogota, pułkownikowi królewskiemu, za kwotę 50 tys. złp. W rękach Zakrzewskich dobra te pozostawały co najmniej do 2. połowy XIX w. W tamtym czasie wieś leżała w gminie Wilcza Góra w powiecie słupeckim. Podlegała pod parafię w Ostrowążu. Dzieliła się na samą wieś z 8 domami i 52 mieszkańcami oraz folwark z 2 domami i 76 mieszkańcami. Do 14 osadników należało 16 mórg. Areału ziem należących do folwarku Biela nie podano, zaś Wiśniewa liczyła 988 mórg. Po Antonim i Walentym dziedzicem Bieli i Wiśniewy został Ignacy Zakrzewski (1823-1889), ppłk. armii pruskiej, poseł do Reichstagu, autor Kodeksu Dyplomatycznego Wielkopolski. Na początku XX w. majątek w Bieli przeszedł w ręce Kitzmanów, których groby znajdują się na cmentarzu ewangelickim we wsi Maślaki. Dobra prawdopodobnie były niewielkie, gdyż nie wymienia ich żadna z popularnych Ksiąg Adresowych okresu międzywojennego.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich...
Teki Dworzaczka (Regesty)
Informacje od p. Romana Wagnera ze Ślesina
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór stoi w północnej części parku i wejściem skierowany jest na północ. Jest to budynek murowany, parterowy, nakryty dwuspadowym dachem. Nie posiada cech stylowych. Od wschodu dobudowana jest dość długa, parterowa przybudówka.

Park

Park dworski z 1 poł. XIX w. o pow. około 4,5 ha.

Inne

Zabudowania folwarczne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011