Witoldowo

Stan obecny

Własność ANR lub prywatna.

Historia

Dwór z 1. poł. XIX w.
W czasach staropolskich osada Witoldowo nie istniała. Folwark założony tu został zapewne przez właścicieli pobliskiej Goli, Potworowskich, ok. 1830 r. lub też na skutek pruskiej kolonizacji. W każdym razie nazwa "Witoldowo" na pewno pochodzi od Witolda (1829-1893), syna Gustawa i Klementyny Potworowskiej, ożenionego z Marią Radońską h. Jasieńczyk. Folwark od pocz. swego istnienia wchodził w skład majętności Gola, która w XIX w. leżała w pow. gostyńskim. Osada nie posiada cech typowej wsi, chociażby w postaci luźnej zabudowy, czy tzw. "ulicówki". Układ przestrzenny folwarku został precyzyjnie rozplanowany na: niewielką część rezydencjonalną z dworem dla zarządców pośrodku, podwórze gospodarcze i kolonię mieszkalną od str. płd.-wschodniej. W 1885 r. właściwe dla folwarku: okręg komisaryczny i sąd, znajdowały się w Gostyniu. Było tu 6 domów i 95 m-ców. Pod koniec XIX w. właścicielką dóbr była owdowiała Franciszka Potworowska (1889-1975), córka Gustawa i Franciszki Kurnatowskiej h. Łodzia (matka zginęła w wyp. samochodowym, na drodze z Goli do Jerki, w 1913 r.). Po ślubie Franciszki z Konstantym Jordan-Rozwadowskim h. Trąby, w 1918 r., dobra w Goli i Witoldowie dostał brat, Edward hr. Potworowski, ożeniony z Teklą Dzierżykraj-Morawską z Chomęcic h. Drogosław (Nałęcz). Ci mieli czterech synów: Gustawa, Franciszka, Andrzeja i Edwarda. Niestety księgi adresowe okresu międzywojennego nie podają na temat Witoldowa żadnych informacji. Więcej na temat właścicieli znajdą Państwo w opisie Goli w naszym katalogu. W okresie 2. wojny światowej osada nosiła nazwę Mittenfeld. Po wojnie na terenie folwarku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo po przekształceniach 1989/90. Później gospodarstwo przejęła AWRSP, czyli obecna Agencja Nieruchomości Rolnych.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Regesty, Monografie) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Wielka Genealogia Minakowskiego "Wielcy.pl";
Mapster: 11775779 @ WIG - Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000 /1929 - 1939/
- plik mapy: P41-S24-D_KRZEMIENIEWO_1933.jpg
Geoportal.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wzniesiony na planie prostokąta w dłuższej osi SW-NE, fasadą zwrócony na SE. Budynek piętrowy, nakryty płaskim z dachem, z niewielką wystawką dachową spinającą obie elewacje. W obu z nich znajdują się centralnie umieszczone nieznaczne ryzality, zwieńczone ozdobnymi trójkątnymi przyczółkami. Od strony SW (płd.-zach.) do budynku dostawiona jest parterowa przybudówka.

Park

Park dworski z poł. XIX w. o pow. 1,54 ha. Park znajduje się w swoich dawnych granicach, aczkolwiek powojenni geodeci "poszatkowali" go na kilka różnych działek ewidencyjnych. Największa z nich, o nr...12/20 stanowi głównie pole uprawne. Znajduje się na niej również połowa folwarku oraz płd.-wschodnia część parku. Na park składają się ponadto działki o numerach: ...12/19, 12/17 (z dworem) i 12/13. (Geoportal, 21.11.2017 r.)

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011