Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Gostynin - Rataje

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Michał JakobielskiZbyszek GJarosław Bochyński

Gostynin - Rataje

Województwo:mazowieckie
Powiat:gostyniński
Gmina:Gostynin (wiejska)
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Park: nr rej.: 566 z 2.09.1987

Stan obecny

Obecnie budynek został rozbudowany i od 1981 r. już jako całość stanowi siedzibę Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego. Placówka otrzymała 23 października 2008 r. patrona Jana Pawła II.

Historia

Rataje leżały po zachodniej stronie Gostynina, obecnie stanowią dzielnicę Gostynina o nazwie Zazamcze. Niegdyś była to wieś książęca, którą otrzymał w podziałach dzielnicowych przeprowadzonych na Mazowszu na przełomie 1373 i 1374 r. książę Siemowit III. Na przestrzeni wieków wielokrotnie zmieniali się właściciele wsi. Istotna transakcja dokonała się w 1866 r., kiedy to dobra w wyniku licytacji nabył Feliks Higersberger.
Higersbergerowie mimo swych niemieckich korzeni czuli się Polakami i niejednokrotnie wykazali się patriotyczną postawą. Przedostatni właściciel Rataj, Roman Higersberger (1865-1933) był energicznym człowiekiem, społecznikiem, angażował się w różne ważne dla Gostynina inicjatywy, zabiegał o założenie szkoły miejskiej, pełnił funkcję prezesa OSP do 1925 r., był współzałożycielem Stowarzyszenia Spożywców ?Gostynia? oraz Koła Polskiej Macierzy Szkolnej. Majątek przekazał bratankowi Józefowi Stefanowi, który był ostatnim właścicielem Rataj, a sam Roman do końca swych dni mieszkał z rodziną Józefa w pałacu. Zmarł 12 grudnia 1933 r., został pochowany na cmentarzu w Gostyninie. Jego grób został usytuowany tak, by z tego miejsca był widoczny pałac w Ratajach. Higersbergerowie przekazali zresztą nieodpłatnie teren pod cmentarz parafialny i ewangelicki w Gostyninie.
Zarządzany przez Józefa Stefana majątek Rataje bardzo dobrze prosperował i przetrwał wielki kryzys lat trzydziestych. Pan Józef, tak jak jego poprzednik, był działaczem społecznym, żywo pomagał miejscowej ludności.
W czasie okupacji niemieckiej Higersbergerowie odmówili przyjęcia niemieckiego obywatelstwa i opuścili majątek. Po wkroczeniu Niemców do Gostynina Józef Stefan Higersberger został uwięziony wraz z innymi mieszkańcami miasta. Po zwolnieniu przeniósł się z rodziną do Warszawy nie zabierając nic z rodzinnej posiadłości Rataje. W pałacu zamieszkał były księgowy, który wkrótce został wyrzucony przez Niemców. Zarząd w Ratajach przejęła niemiecka spółka Ostland. Majątkiem zarządzał Herbert Hammertschmidt. W tym czasie nastąpiła stopniowa grabież majątku. Ostatni właściciel Rataj zmarł w Warszawie w 1954 r.
W 1946 r. nastąpiła parcelacja majątku Rataje. W pałacu mieściły się kolejno internat Liceum Pedagogicznego (do 1970 r.), internat dla uczniów Technikum Elektrycznego (1970-1972), Milicja Obywatelska (1972-1976 w połowie budynku), Urząd Gminy Rataje (1973-1981 w połowie budynku). W 1976 roku nastąpiło przeniesienie Szkoły Podstawowej nr 2 Specjalnej w Gostyninie do połowy budynku ? dawnego pałacu w Ratajach.
Tekst na podst.: B. Konarska-Pabiniak, ?Powiat gostyniński. Przewodnik subiektywny?, 2013 i http://www.soswgostynin.szkolnastrona.p ... &idg=zt,33

Opis

Higersbergerowie mieszkali w Ratajach w dworze wybudowanym w poł. XIX w., prawdopodobnie wg projektu architekta Józefa Hussa. Budynek składał się z 15 umeblowanych pokoi, wielkiej kuchni, pralni, piwnic, pomieszczeń służbowych. Wyposażony był w stylowe meble przywiezione z Włoch, lustra weneckie w pozłacanych ramach, bogaty księgozbiór składający się z 3 tysięcy woluminów, zabytkowe biblioteczne szafy, zbiór malarstwa, srebrne sztućce i porcelana oraz fortepian. Wszystko to zostało rozgrabione w chwili zakończenia wojny.

Park

Park dworski z 1 poł. XIX w.

Inne

zdjęcia z 1979 roku - T.Gurowska
zdjęcie współczesne - gostynin.info

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.