Warszawa - Pałac Janaszów (Czackich)

Historia

Pałac (ul. Zielna 49) został wybudowany w latach 1874-1875 staraniem Jakuba Janasza wg projektu Jana Heuricha starszego, który nadał mu cechy późnego renesansu francuskiego. Architekt wzniósł budowlę w typie paryskich pałaców przyulicznych, która posadowiona została w linii ulicy Zielnej. Dopiero po odbudowie Warszawy ze zniszczeń wojennych pałac stał się budowlą wolnostojącą. Architekturę pałacu wyróżnia wysokie piano nobile przeznaczone na pomieszczenia reprezentacyjne i wyposażone w długi, ciągnący się przez całą szerokość elewacji frontowej balkon zdobiony piękną, żeliwną kratą.

Rodzina fundatora wywodziła się ze środowiska wielkiej finansjery warszawskiej choć miała aspiracje ziemiańskie. W roku 1893 po śmierci Jakuba Janasza wdowa po nim Róża z Goldstandów oraz ich córki Wiktoria Krzywoszewska i Julia Gutmanowa sprzedały pałac hr. Feliksowi i Zofii z Ledóchowskich Czackim. Znamienne dla historii Warszawy, że siedziba przedstawiciela finansjery przechodzi w posiadanie rodziny arystokratycznej. W roku 1894 po śmierci Feliksa Czackiego pałac odziedziczyła wdowa po nim oraz dzieci: Tadeusz, Stanisław i Róża. W roku 1911 po śmierci matki pałac należał w całości do Stanisława. W roku 1924 po jego śmierci zabytek przeszedł w posiadanie wdowy po nim Jadwigi z Broel ? Platerów. W roku 1939 budowlę zakupił Polski Związek Przemysłowców Metalowych. Tuż przed rozpoczęciem II wojny światowej pałac funkcjonujący jako kamienica czynszowa odarty był już ze swych pierwotnych wartości artystycznych. Po zakończeniu wojny, z której zabytek wyszedł obronną ręką w pałacu ulokowano biura co przyczyniło się do destrukcji ocalałych wnętrz. W tym samym czasie w trakcie remontu elewacji frontowej usunięto z niej zachowany, oryginalny wystrój architektoniczny.

W latach 1970-73 pałac został poddany gruntownej restauracji przystosowując go do pełnienia funkcji siedziby dyrekcji naczelnej Przedsiębiorstwa Państwowego Pracownie Konserwacji Zabytków. Rekonstrukcji poddany został wystrój architektoniczny elewacji oraz wnętrz gdzie wykorzystano wzorniki francuskie z epoki. Zabytek jest przykładem dobrze zachowanego pałacu warszawskiego z drugiej połowy XIX wieku.