Kraków - Pałac Pusłowskich

Historia

Pałac Pusłowskich - Zbudowany w 1886 r. zabytkowy pałacyk miejski w formie neorenesansowej willi w ogrodzie.

Zbudowany został dla hrabiego Zygmunta Pusłowskiego według projektu Tadeusza Stryjeńskiego i Władysława Ekielskiego.

W miejscu tym na przełomie XVIII i XIX w. znajdował się budynek użytkowany jako spichlerz, który wraz z otaczającym go ogrodem należał do krakowskiego mieszczanina Walentego Bartscha (relikty tego domu zachowały się w postaci sklepionych kolebkowo piwnic obecnego pałacu).

W 1821 r. architekt Szczepan Humbert dokonał przebudowy budynku na siedzibę dla Sykstusa Lewkowicza.
Powstał wtedy parterowy, murowany dom usytuowany w obszernym ogrodzie.
W 1845 r. gruntownej przebudowy rezydencji dokonano dla nowego właściciela - Ludwika de Laveaux, tworząc parterową willę.
W 1873 r. Maksymilian Nitsch dobudował I piętro dla kolejnego właściciela - Konstantego Rohozińskiego.
Powstała wówczas klatka schodowa.
W następnych latach willa często zmieniała gospodarzy.
W l. 1874 - 1884 był nim hr. Ludwik Michałowski, a w l. 1884 - 1885 Franciszek Demmer.

Dla nich M. Nitsch i Józef Ertel kolejno przebudowywali oficynę boczną.

Obecny swój kształt budynek uzyskał za sprawą T. Stryjeńskiego i W. Ekielskiego.

Pałac Pusłowskich otrzymał wtedy nową elewację oraz narożną dwukondygnacyjną loggię arkadowo-filarową.

Znacznym przemianom uległy również wnętrza pałacu. Powstała duża neobarokowa klatka schodowa i sień przelotowa, a pomieszczenia reprezentacyjne otrzymały kominki sprowadzone z Francji. Pojawiły się też ozdobne drzwi, intarsjowane posadzki i fragmenty starych detali architektonicznych wmurowane w ściany.
Kaplica pałacowa została ozdobiona cennymi rzeżbami i umieszczono w niej XVI-wieczny tryptyk póżnogotycki.

Witraż do okna kaplicy zaprojektował Jan Matejko. Zygmunt Pusłowski zgromadził w swoim pałacu bogaty zbiór dzieł sztuki.
Znalazły się tam obrazy Artura Grottgera, Jacka Malczewskiego, Jana Matejki, Cranacha, Rubensa i Delacroix.
Salony dekorowały rzeżby gotyckie i renesansowe, gdańskie meble z XVII i XVIII w., gobeliny oraz stare zegary i zabytkowa broń.

W rezydencji była licząca 40 tys. tomów biblioteka, kolekcja rycin i oryginalna kolekcja lapidarialna.
W 1890 r. zmniejszony został ogród pałacowy, a w 1912 r. powstał wjazd gospodarczy na teren posesji.
W 1901 r. pałac został podłączony do wodociągu, a w 1932 r. otrzymał komfortowo wyposażone łazienki.
W pałacowych wnętrzach zorganizowano Wystawę Starych Zegarów (1938 r.) i Wystawę Miniatur (1939 r.), z których dochód przeznaczono na budowę nowego gmachu Muzeum Narodowego.
W swoim pałacu hr. Ksawery Pusłowski podejmował w 1936 r. następczynię tronu holenderskiego, póżniejszą królową Julianę wraz z małżonkiem, podczas ich podróży poślubnej do Polski.
W czasie II wojny światowej w pałacu Pusłowskich mieściły się biura Rady Głównej Opiekuńczej (R.G.O.).
Pałacowe zbiory szczęśliwie przetrwały okupację.


wg wikipedii