Złocieniec

Historia

Zabytek został przebadany w latach 1967-1968. Założenie wznosi się w północno-wschodniej części miasta lokowanego w 1333 roku na skarpie na lewym brzegu Drawy. W 1303 roku miejscowe ziemie zostały nadane Ludolfowi von Wedel z Krępcewa po zajęciu dóbr złocieńskich przez Brandenburgię. Rozpoczęcie inwestycji datowane jest na początek XIV wieku. Była ona kontynuowana przez synów jej inicjatora ? Hassa i Ludka. Budowa trwała w dwóch fazach ? pierwszej między 1320 a 1326, kiedy to ziemie złocieńskie najechały wojska polsko-litewskie i drugiej do 1338 roku.

Pierwsze założenie posadowione było na planie kwadratu o boku 36 m. Brama poprzedzona fosą umieszczona była od północnego zachodu. Wg Z. Radackiego w pierwotnym projekcie założenie miało być wyposażone w skrzydło mieszkalne wzdłuż kurtyny południowo-wschodniej. Zamiast niego powstały dwa domy wieżowe wykorzystywane przez obu braci na krańcach tej samej kurtyny. Obecnie zachowały się jedynie mury piwniczne domu zachodniego o wymiarach 7,5 X 10 m, pozostałości drugiego domu nie zostały do dziś odnalezione. Po 1338 roku zamek był zarządzany przez Hassa von Wedla a później jego synów Jana i Hassa II. Świetność linii złocienieckiej Wedlów trwała do IV ćwierci XIV wieku. W tym czasie odgrywali oni istotną rolę w życiu politycznym Nowej Marchii. Prosperity rodziny odbiła się również na kondycji ich rezydencji. Wybudowano wówczas podpiwniczony, piętrowy dom mieszkalny na planie prostokąta o wymiarach 12 X 36 m i wysokości około 12 m przy kurtynie północno-wschodniej. Wykusze latrynowe w poziomie piętra świadczą o jego funkcji mieszkalnej. Otwory okienne umieszczone były jedynie od strony dziedzińca. W roku 1389 warownia została spalona przez wojska krzyżackie w ramach odwetu na jednym ze współwłaścicieli Ekhardzie von dem Wolde. W trakcie odbudowy zamku posilono się o podwyższenie skrzydła mieszkalnego o jedno piętro pełniące funkcje magazynowo-obronne i wyposażone w strzelnice. Budynek otrzymał również nowe podziały międzykondygnacyjne. Około 1450 roku oprócz Wedlów właścicielami zamku stali się Borkowie (von Borckowie). Wybudowano wówczas nowe skrzydło od strony południowo-zachodniej o wymiarach 15,4 X 36 m. Nowa zabudowa spowodowała znaczne skurczenie się powierzchni dziedzińca wewnętrznego. Na II połowę XVI wieku przypada wzniesienie wieży zlokalizowanej między budynkiem północno-zachodnim a bramą. Na XVI wiek przypada proces modernizacji średniowiecznej warowni na modłę nowożytną. Po 1518 roku poczęto przebijać otwory okienne od strony zewnętrznej założenia. Na przełomie XVI i XVII wieku założenie miało już powstać późnorenesansową, wówczas przebito również nową bramę od strony miasta (południowy-wschód). Na I połowę XVIII wieku przypada upadek gotycko-renesansowej rezydencji. Rozebrano wówczas skrzydło południowo-zachodnie, część północno-wschodnią z wieżą oraz mury obwodowe. W miejscu rozebranych budynków wybudowano pałac, przebudowany jeszcze na przełomie XIX i XX wieku w formach eklektycznych. W roku 1976 w wyniku niewłaściwej decyzji resztki średniowiecznych murów zostały ostatecznie rozebrane.